Ngày 26/7/2023, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI) và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tổ chức Hội thảo Hợp tác khu vực hướng tới Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa. Hội thảo được tổ chức liền kề với Hội nghị Hội đồng Đối tác Biển Đông Á lần thứ 15, thu hút sự tham gia của gần 100 khách mời tới từ các quốc gia đối tác và các đối tác phi quốc gia của PEMSEA.
Việt Nam đang phải đối mặt với thách thức về môi trường
Trong các cuộc đàm phán về một Hiệp ước ràng buộc pháp lý về ô nhiễm nhựa đang diễn ra, Hội thảo đã chia sẻ kết quả đầu ra, thành tựu và bài học kinh nghiệm từ Dự án khu vực “Thử thách sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa” (EPPIC) do Na Uy tài trợ. Hội thảo đã cung cấp thông tin cập nhật về kết quả từ Ủy ban đàm phán liên chính phủ (INC) nhằm tăng cường kiến thức của các quốc gia đối tác của PEMSEA về các chính sách và điều khoản khác nhau đang được thảo luận theo INC.
Tại Hội thảo, các biểu đã tập trung thảo luận vào hai khía cạnh chính: tạo điều kiện cho các cơ chế chuyển đổi công bằng để tăng cường công nhận những người lao động phi chính thức trong Hiệp ước và huy động tài chính cho các nước đang phát triển để hỗ trợ thực hiện Hiệp ước, đặc biệt nhấn mạnh vào cách các nước phát triển có thể mở rộng hỗ trợ cho các quốc gia đang phát triển trong việc thực hiện hiệp ước này.
Tại hội thảo, ông Trương Đức Trí, Phó Cục trưởng, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) chia sẻ, thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng đang phải đối mặt với nhiều thách thức về môi trường, biến đổi khí hậu, tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và ô nhiễm rác thải nhựa.
Là quốc gia thành viên tích cực và có trách nhiệm của PEMSEA, Việt Nam luôn đề cao tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường biển và hải đảo, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học biển, môi trường biển và đới bờ, cũng như giải quyết vấn đề rác thải nhựa, rác thải nhựa đại dương. Đây cũng chính là những nỗ lực nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững.
Mặt khác, hội thảo về hợp tác khu vực hướng đến “Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa” cũng là cơ hội để mỗi quốc gia cùng nhau trao đổi, thảo luận chuẩn bị tốt nhất cho quá trình tham gia đàm phán xây dựng thoả thuận toàn cầu sắp tới.
Để đạt được mục tiêu đề ra, Phó Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam đề nghị các quốc gia có biển tiếp tục nỗ lực hơn nữa để giải quyết các vấn đề cấp bách bao gồm ô nhiễm môi trường biển, rác thải nhựa đại dương nhằm hướng tới môi trường sống an toàn hơn cũng như góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học biển.
Cùng với đó, các quốc gia có biển cần tiếp tục đồng hành thực hiện có hiệu quả kế hoạch thực hiện chiến lược phát triển bền vững biển Đông Á cũng như các chương trình, dự án khu vực về bảo vệ môi trường biển; đồng thời cùng nhau đưa ra những ý tưởng, sáng kiến, hành động mang tính đổi mới, sáng tạo nhằm hướng tới một nền quản trị đại dương có trách nhiệm, cùng phát triển.
Chung tay hợp tác giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa
Đóng góp ý kiến,nhấn mạnh “vai trò nòng cốt” của sự hợp tác trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa đang gia tăng và mời tất cả các bên liên quan (bao gồm các cơ quan chính phủ, đoàn thể, tổ chức phi chính phủ, tổ chức xã hội dân sự, đối tác phát triển và cá nhân) tham gia hội thảo.
Phó Đại sứ Na Uy, Bà Mette Moglestue nói “Tôi rất vui vì Dự án EPPIC do Na Uy tài trợ đã tạo ra cơ hội để các đối tác quốc gia và phi quốc gia của PEMSEA cùng nhau thảo luận và đóng góp vào quá trình đàm phán Hiệp ước”
UNDP đã và đang tích cực nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng ô nhiễm nhựa thông qua “Thử thách sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa ” (EPPIC). Cuộc thi trên toàn ASEAN này do Cơ quan Hợp tác Phát triển Na Uy tài trợ, mời các nhà đổi mới sáng tạo từ khắp khu vực chia sẻ những ý tưởng đột phá của họ để giải quyết ô nhiễm nhựa. Sáng kiến EPPIC bắt đầu vào năm 2021 tại Việt Nam và Thái Lan, sau đó triển khai thành công tại Indonesia và Philippines vào năm 2022. Năm 2023, EPPIC đã mở rộng phạm vi bao gồm Lào và Campuchia, nhấn mạnh hiệu quả của hợp tác khu vực trong việc giải quyết các thách thức về môi trường.
Phát biểu bế mạc, Ông Nguyễn Đức Toàn, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho rằng với chủ đề “Hợp tác khu vực hướng đến Thoả thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa”, Hội thảo EPPIC được tổ chức thành công có ý nghĩa quan trọng, khẳng định nỗ lực và quyết tâm của các quốc gia trong khu vực đối với vấn đề ô nhiễm nhựa cũng như rác thải nhựa đại dương, hướng tới xây dựng và tham gia Thoả thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa. Theo đó, một tài liệu chung đã được thống nhất, phác thảo một chiến lược hợp tác để giải quyết ô nhiễm nhựa và góp phần xây dựng Thoả thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa. Sáng kiến hợp tác này phản ánh tinh thần hợp tác khu vực và quyết tâm chung chống ô nhiễm nhựa vì lợi ích của khu vực Biển Đông Á.
Hoàng Hạnh/tổng hợp