Chiều ngày 18/9/2023, tại Đà Nẵng, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức họp báo về Hội nghị Bộ trưởng phụ trách Thông tin (ASEAN’s Ministers Responsible for Information – AMRI) ASEAN lần thứ 16 (16th AMRI), Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN+3 lần thứ 7 (7th AMRI+3), và các Hội nghị Quan chức cấp cao liên quan từ ngày 20 đến 23/9/2023. Tham dự sự kiện, có các đại biểu quốc tế (khoảng 100 đến 150), Việt Nam (250-300 đại biểu). Cộng hòa dân chủ Timor leste (Đông Timor) sẽ là Quan sát viên của sự kiện.
Chủ trì buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm, Trưởng Ban tổ chức Hội nghị AMRI nhấn mạnh, “Trong vai trò Chủ tịch luân phiên của kênh chuyên ngành hợp tác về thông tin ASEAN, Việt Nam sẽ có những đề xuất góp phần bảo vệ cộng đồng ASEAN an toàn hơn trên không gian mạng, bảo đảm mỗi một công dân ASEAN được thụ hưởng một hệ sinh thái thông tin trên không gian mạng đầy đủ, độ tin cậy cao và lành mạnh thông tin”.
Khẳng định vị thế của thành viên tích cực, chủ động và có trách nhiệm trong ASEAN
Hợp tác ASEAN trong lĩnh vực Thông tin và Truyền thông là một trong 15 lĩnh vực hợp tác của Việt Nam trong Trụ cột Cộng đồng Văn hoá – Xã hội ASEAN, do cơ chế Hội nghị Bộ trưởng phụ trách Thông tin ASEAN (AMRI) điều hành và chỉ đạo.
Tại Hội nghị AMRI 16, Việt Nam không chỉ thực hiện nghĩa vụ Chủ nhà tổ chức Hội nghị tại Việt Nam theo thông lệ ASEAN mà còn đóng vai trò Chủ trì dẫn dắt chương trình nội dung nghị sự của Hội nghị, khẳng định vị thế của thành viên tích cực, chủ động và có trách nhiệm trong ASEAN.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng sẽ đảm nhiệm vai trò Chủ tịch điều hành thảo luận của Hội nghị cùng với Bộ trưởng phụ trách thông tin của Brunei Darussalam. Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm sẽ đảm nhận vai trò Trưởng Ban tổ chức Hội nghị AMRI (tại 16th AMRI), sẽ tham gia cùng với Trưởng đoàn các nước ASEAN và đối thoại với ASEAN là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc thảo luận về các trọng tâm và định hướng thúc đẩy hợp tác ASEAN (trong lĩnh vực) thông tin báo chí và truyền thông trong giai đoạn tới.
Các nội dung bàn thảo gồm cung cấp định hướng, kế hoạch triển khai các chủ trương hợp tác ASEAN trong lĩnh vực thông tin (đã được các Lãnh đạo Cấp cao ASEAN ban hành); Cập nhật kết quả, thành tựu hợp tác khu vực về thông tin; – Xem xét thông qua các sáng kiến, đề xuất báo cáo do SOMRI đệ trình; Thảo luận các vấn đề ưu tiên mới trong lĩnh vực thông tin cần xem xét thúc đẩy hợp tác khu vực và hợp tác với các nước đối thoại với AMRI, nhằm thống nhất và thảo luận tại Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN + 3 lần thứ 7. Đặc biệt, thông qua các Tuyên bố chính sách, kế hoạch tổng thể về các chiến lược, định hướng ưu tiên trong lĩnh vực thông tin của ASEAN và đề xuất, báo cáo lên lãnh đạo cấp cao ASEAN ghi nhận và phê duyệt, làm cơ sở để các nước phối hợp triển khai trong giai đoạn tiếp theo.
Trong chương trình làm việc, AMRI 16 sẽ thảo luận, xây dựng và ban hành các văn kiện với các chủ đề: Tầm nhìn 2030 của lĩnh vực thông tin ASEAN; Tuyên bố Đà Nẵng về hợp tác thông tin ASEAN; Hướng dẫn xử lý tin giả và tin sai trong ASEAN; Kế hoạch hành động của Nhóm đặc trách về Tin giả ASEAN; Chương trình hành động thúc đẩy hợp tác thông tin và truyền thông giữa ASEAN và Trung Quốc; Chương trình hành động thúc đẩy hợp tác thông tin và truyền thông trong cơ chế ASEAN + 3. Thông cáo báo chí về kết quả Hội nghị AMRI.
Đây là lần thứ hai, chúng ta có một Tuyên bố Đà Nẵng về hợp tác thông tin ASEAN. Năm 2015, tại hội nghị ASEAN TELMIN 15 (cũng diễn ra tại Đà Nẵng), Bộ trưởng Viễn thông và Công nghệ thông tin các nước ASEAN đã thông qua Tuyên bố Đà Nẵng với chủ đề “Hướng tới một cộng đồng ASEAN phát triển toàn diện, an toàn và bền vững trên nền tảng số”. Tuyên bố đã nhắc lại một cam kết quan trọng của Cộng đồng ASEAN, đó là thúc đẩy mỗi thành viên trong cộng đồng ASEAN, nhận ra những lợi ích lâu dài và phù hợp với xu thế thời đại, thông qua nâng cao sử dụng công nghệ thông tin.
Tại hội nghị AMRI XVI lần này, bà Trần Thanh Hà, Phó Vụ Trưởng Vụ Hợp tác quốc tế – Bộ Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh: Nước Chủ tịch là Việt Nam (thực hiện nghĩa vụ thành viên và quy tắc luân phiên trong ASEAN, Việt Nam tiếp quản vị trí Chủ tịch AMRI từ Thái Lan trong giai đoạn 2023 – 2025), sẽ chủ trì xây dựng dự thảo nội dung các văn kiện hội nghị, để các nước ASEAN có cơ sở thảo luận, đóng góp ý kiến xây dựng và thống nhất thông qua; làm cơ sở ghi nhận các kết quả mà AMRI đã đạt được, định hướng chỉ đạo triển khai hợp tác trong giai đoạn tiếp theo để báo cáo lên Cấp cao ASEAN.
Được biết, tình hình hợp tác, các ưu tiên của lĩnh vực thông tin Cộng đồng ASEAN đang ngày càng phát triển, đoàn kết, thống nhất và trở thành một Cộng đồng lớn mạnh. Để đạt được các mục tiêu đề ra trong Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, mỗi nước thành viên đều có trách nhiệm tham gia một cách chủ động, tích cực và có trách nhiệm nhằm đóng góp cho sự phát triển của khu vực. Trong bối cảnh đó, thông tin và truyền thông đóng vai trò nhằm hỗ trợ truyền thông cho 3 trụ cột Cộng đồng ASEAN; thúc đẩy thực hiện các chính sách và sáng kiến của ASEAN; và giao tiếp với người dân thông qua các cơ chế khác nhau nhằm tuyên truyền những lợi ích phát triển của ASEAN.
Từ Thông tin tới Tri thức, Việt Nam vì một “ASEAN Tự cường và Thích ứng”
Trong vai trò nước Chủ tịch, Việt Nam đã lựa chọn và đưa ra chủ đề Hội nghị là “Truyền thông: Từ Thông tin tới Tri thức vì một ASEAN Tự cường và Thích ứng – Media: From Information to Knowledge for a Resilient and Responsive ASEAN”.
“Chủ đề nêu trên sẽ là nội dung chính, xuyên suốt trong toàn bộ nội dung nghị sự của hội nghị, cũng như các hội thảo, diễn đàn bên lề, để các Bộ trưởng thảo luận quan điểm, đưa ra định hướng tầm nhìn, nhằm thúc đẩy và định hướng phát triển cho lĩnh vực thông tin, báo chí và truyền thông của ASEAN.
Trong đó, Media: From Information to Knowledge (Truyền thông: Từ Thông tin tới Tri thức), là chủ đề nhằm nêu bật được vai trò, sứ mệnh của Media trong giai đoạn mới, đưa thông tin trở thành động lực của phát triển, truyền thông, báo chí và truyền thông không chỉ cung cấp thông tin, mà còn thúc đẩy chuyển đổi từ Thông tin thành Tri thức, từ đó đem lại các giá trị gia tăng cho xã hội để xây dựng một ASEAN tự cường và có trách nhiệm; và “A Resilient and Responsive ASEAN”, được hiểu là chúng ta phải xây dựng một ASEAN Tự cường (Resilient), tức là củng cố năng lực nội tại, khả năng chống chịu, Thích ứng (Responsive), trong tình hình quốc tế biến động và phức tạp, khó lường như hiện nay. Và đề xuất của Việt Nam không ngoài mục đích khẳng định vai trò, vị thế của ASEAN không chỉ hướng nội, mà còn có sẵn sàng ứng phó với những biến động trước tình hình thế giới hiện nay”, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cho biết.
Theo thông lệ ASEAN, hội nghị AMRI XVI sẽ diễn ra các hoạt động chính gồm: Hội nghị Quan chức phụ trách thông tin (SOMRI) ASEAN lần thứ 20 (SOMRI 20, ngày 20-21/9/2023); Hội nghị Bộ trưởng AMRI (AMRI 16 chính thức khai mạc sáng 22/9/2023); Hội nghị SOMRI (Quan chức phụ trách thông tin)+3 (với Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc), lần thứ 7; Hội nghị SOMRI+Nhật Bản lần thứ 4, diễn ra trong các ngày 22-23/9/2023. Trong dịp này, Lãnh đạo Chính phủ sẽ tiếp xã giao các Trưởng đoàn (cấp Bộ trưởng).
Các sự kiện bên lề của hội nghị AMRI 16 (từ 19-23/9/2023), gồm: Trưng bày, triển lãm Tư liệu ASEAN và ra mắt triển lãm trực tuyến “Bản sắc ASEAN”, cùng không gian trải nghiệm triển lãm. Các cuộc làm việc song phương (cấp Bộ trưởng, cấp Cục/ Vụ, các Đài Phát thanh – Truyền hình, doanh nghiệp v.v.). Đặc biệt, vào sáng ngay mai (19/9/2023), sẽ có diễn đàn đầu tiên của AMRI 16 ( Diễn đàn ASEAN về Ứng phó và xử lý tin sai sự thật), tiếp đó là hội thảo ASEAN về Chuyển đổi số báo chí – Kiến tạo tri thức số (21/9/2023).
Thế Cương – T.Ngọc