Theo AFP, chiến thắng của Karol Nawrocki trong cuộc bầu cử tổng thống Ba Lan ngày 1/6/2025 cho thấy làn sóng dân tộc chủ nghĩa đang trỗi dậy mạnh mẽ. Với lập trường cứng rắn, phản đối Ukraine gia nhập NATO, Nawrocki đại diện cho một Ba Lan hoài nghi phương Tây và ngày càng chia rẽ giữa hai hướng đi: hội nhập sâu hơn với châu Âu hay khẳng định bản sắc dân tộc.
Theo kết quả chính thức được Ủy ban Bầu cử Quốc gia công bố ngày 2/6, ông Nawrocki giành được 50,89% số phiếu, vượt qua đối thủ theo chủ nghĩa tự do và ủng hộ Liên minh châu Âu – Thị trưởng Warsaw Rafal Trzaskowski, người nhận được 49,11%. Kết quả sít sao cho thấy mức độ phân cực ngày càng gia tăng trong xã hội Ba Lan, một quốc gia thành viên của EU và NATO.
Ông Karol Nawrocki, 42 tuổi, nhận được sự hậu thuẫn từ đảng cánh hữu Luật pháp và Công lý (PiS), lực lượng từng cầm quyền tại Ba Lan giai đoạn 2015–2023. PiS có quan hệ chặt chẽ với Tổng thống sắp mãn nhiệm Andrzej Duda, người công khai ủng hộ Nawrocki và từ lâu là đối thủ của đảng cầm quyền Liên minh Công dân. Trong chiến dịch tranh cử, ông Nawrocki sử dụng khẩu hiệu “Ba Lan trên hết, người Ba Lan trên hết”, nhấn mạnh thông điệp dân tộc chủ nghĩa và ưu tiên lợi ích quốc gia.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Nawrocki cam kết tiếp tục ủng hộ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga, song đồng thời chỉ trích những ưu đãi mà Ba Lan dành cho người tị nạn Ukraine. Trong một video vận động hồi tháng 4, ông khẳng định “lợi ích xã hội trước hết phải dành cho người Ba Lan” và nhấn mạnh công dân Ba Lan cần được ưu tiên trong hệ thống y tế.
Đến tháng 5, giọng điệu của ông trở nên cứng rắn hơn khi tuyên bố Ukraine “không tỏ lòng biết ơn” trước sự hỗ trợ của Ba Lan và gọi Tổng thống Volodymyr Zelensky là “xấc xược”. Ông cũng bày tỏ phản đối việc Ukraine gia nhập NATO.
Ông Nawrocki thể hiện sự ngưỡng mộ đối với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và kêu gọi Ba Lan đóng vai trò dẫn dắt mối quan hệ châu Âu–Mỹ trong trường hợp ông Trump trở lại Nhà Trắng. Hai người đã gặp nhau tại Washington hồi tháng 5, nơi ông Nawrocki tuyên bố ông Trump “tin rằng tôi sẽ chiến thắng”. Trong các bức ảnh do Nhà Trắng công bố, cả hai cùng giơ ngón tay cái thể hiện sự ủng hộ.
Ngoài ra, ông Nawrocki cũng kêu gọi siết chặt biên giới với Đức để ngăn dòng người di cư và yêu cầu Berlin bồi thường chiến tranh cho Ba Lan.
Sinh ra tại thành phố cảng Gdansk bên bờ Baltic, Karol Nawrocki từng chơi quyền anh và bóng đá trước khi theo đuổi con đường học thuật và lấy bằng tiến sĩ lịch sử. Ông từng giữ chức giám đốc Bảo tàng Thế chiến II tại Gdansk từ năm 2017 đến 2021, sau đó trở thành người đứng đầu Viện Tưởng niệm Quốc gia – cơ quan phụ trách lưu giữ ký ức lịch sử và định hình bản sắc dân tộc.
Dù bước vào chính trường, Nawrocki vẫn duy trì thói quen tập quyền anh trong thời gian rảnh. Ông từng tuyên bố Ba Lan cần “một tổng thống quyết liệt cho thời kỳ khó khăn”, một thông điệp phản ánh cả phong cách chính trị lẫn cá tính cá nhân của ông.
Việc một nhà sử học mang tư tưởng dân tộc chủ nghĩa, từng đứng đầu cơ quan gìn giữ ký ức lịch sử quốc gia, bước lên vị trí nguyên thủ cho thấy Ba Lan đang chuyển mình theo hướng tái khẳng định bản sắc và chủ quyền trước áp lực hội nhập sâu hơn với phương Tây. Trong bối cảnh châu Âu đối mặt với nhiều thách thức an ninh và chia rẽ nội bộ, chiến thắng của Nawrocki có thể báo hiệu một giai đoạn chính trị mới, nơi các giá trị lịch sử, chủ quyền dân tộc và quan hệ với các cường quốc, đặc biệt là Mỹ sẽ định hình tương lai của Ba Lan trên bản đồ địa chính trị khu vực.
Minh Anh