Ngày 14/6/2025, đài truyền hình tư nhân NTV (trụ sở Cologne, CHLB Đức) đăng tải bài viết mang tựa đề “Sau các cuộc tấn công của Israel – Iran không còn thấy lý do gì để đàm phán hạt nhân với Hoa Kỳ”, dẫn lời giới chức Tehran khẳng định chuỗi không kích mới của Tel Aviv đã “xóa sạch mọi triển vọng” nối lại đàm phán JCPOA, đồng thời cảnh báo quan hệ Mỹ‑Iran có nguy cơ trở về “điểm đóng băng” khi căng thẳng khu vực leo thang từng giờ.
Trong gần hai tháng qua, Washington và Tehran đã tiến hành đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran nhưng không đạt được kết quả cụ thể. Mặc dù các cuộc tấn công của Israel liên tiếp xảy ra, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn bày tỏ hy vọng về một giải pháp thông qua đối thoại. Tuy nhiên, lập trường từ phía Iran đang ngày càng cứng rắn. Sau đòn không kích quy mô lớn của Israel, chính phủ Iran tuyên bố không còn coi các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ là khả thi. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran, ông Ismail Baghai, nhấn mạnh rằng “không thể vừa kêu gọi đàm phán, vừa dung túng cho hành vi xâm phạm lãnh thổ Iran”, ám chỉ vai trò của Washington trong việc bảo vệ Tel Aviv. Theo hãng thông tấn Tasnim, Tehran đánh giá sự hậu thuẫn của Mỹ đối với Israel đã khiến tiến trình đàm phán trở nên “vô nghĩa”.
Ông Baghai nói tiếp, “chế độ Zionist” (Israel) luôn mong muốn gây rắc rối cho phương Tây. “Và có vẻ như lần này họ lại thành công trong việc tác động đến tiến trình ngoại giao”.
Một chuyên gia chính trị Iran có uy tín nhận định rằng cuộc tấn công quy mô lớn của Israel không chỉ là hành động quân sự đơn thuần, mà còn là nỗ lực có chủ ý nhằm phá hoại tiến trình đàm phán hạt nhân giữa Washington và Tehran. “Một trong những lý do chính khiến Israel phát động cuộc tấn công là để ngăn chặn khả năng đạt được một thỏa thuận giữa Iran và Hoa Kỳ,” nhà phân tích chính trị đối lập Sadegh Zibakalam viết trên mạng xã hội X. Theo ông, bất kỳ lực lượng nào mong muốn lật đổ Cộng hòa Hồi giáo đều lo ngại về triển vọng hòa dịu giữa Tehran và Washington.
Trong khoảng hai tháng qua, Washington và Tehran đã tiến hành đối thoại về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran, song tiến trình này rơi vào bế tắc khi không đạt được bước đột phá nào. Bất chấp các cuộc tấn công dữ dội của Israel nhằm vào Iran, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn tiếp tục kêu gọi thúc đẩy giải pháp ngoại giao. Trên mạng xã hội Truth Social, ông khẳng định ủng hộ đàm phán hạt nhân, đồng thời tuyên bố trên kênh ABC rằng: “Chúng tôi đã cho họ một cơ hội, và họ đã không nắm bắt.” Trump cho biết Iran “đã bị tấn công rất mạnh, mạnh nhất có thể” và cảnh báo “vẫn còn nhiều điều hơn nữa sắp xảy ra”, song cũng để ngỏ khả năng về một “cơ hội thứ hai” cho đối thoại nếu Tehran thay đổi thái độ.
Một vòng đàm phán mới vốn đã được lên lịch vào Chủ nhật, với vai trò trung gian do Oman đảm nhận. Tuy nhiên, sau khi chiến sự bùng phát, phía Iran vẫn giữ thái độ dè dặt. Bộ trưởng Ngoại giao Iran, người trực tiếp dẫn đầu phái đoàn đàm phán chưa đưa ra bất kỳ phát ngôn chính thức nào. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ismail Baghai, trả lời hãng thông tấn nhà nước IRNA, cho biết: “Hiện chưa rõ chúng tôi sẽ đưa ra quyết định gì về vấn đề này vào Chủ nhật.” Điều đó cho thấy triển vọng nối lại đàm phán giữa hai bên đang đứng trước nhiều trở ngại sau bước leo thang căng thẳng mới.
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang sau các cuộc tấn công của Israel, triển vọng nối lại đàm phán hạt nhân giữa Washington và Tehran đang trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Dù một số tiếng nói từ phía Mỹ, bao gồm cả cựu Tổng thống Donald Trump, vẫn để ngỏ khả năng đối thoại, lập trường cứng rắn từ Iran cho thấy lòng tin giữa hai bên đã bị xói mòn nghiêm trọng. Nếu không có bước đi mang tính xây dựng từ cả hai phía, nguy cơ đổ vỡ hoàn toàn của tiến trình đàm phán sẽ ngày càng hiện hữu, kéo theo những hệ lụy sâu rộng đối với an ninh khu vực và quốc tế.
Hồ Ngọc Thắng/nguồn: https://www.n-tv.de/politik/Iran-sieht-keinen-Sinn-mehr-in-Atomverhandlungen-mit-den-USA-article25833931.html