Ngày 23/5/2025, hãng tin Reuters đăng tải bài viết với tiêu đề “Thái Lan thúc đẩy sự tham gia quốc tế rộng rãi hơn với chính quyền quân sự Myanmar”, phản ánh nỗ lực của Bangkok trong việc khuyến khích cộng đồng quốc tế mở rộng tiếp xúc và đối thoại với chính quyền do quân đội nắm quyền tại Naypyidaw, bất chấp những chỉ trích về tình hình nhân quyền và tiến trình hòa giải dân tộc tại quốc gia này.
Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa phát biểu trong một cuộc họp báo sau cuộc tham vấn không chính thức giữa 6 quốc gia, bao gồm Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, CHDCND Lào, Myanmar và Thái Lan về tình hình ở Myanmar, tại Bangkok, Thái Lan, ngày 19/12/2024.
Kế hoạch hòa bình năm 2021 do Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lập ra cho đến gần đây hầu như không đạt được tiến triển nào nhưng chủ tịch ASEAN, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, đã thúc đẩy đối thoại trở lại, bao gồm các cuộc đàm phán riêng với thủ lĩnh chính quyền quân sự Min Aung Hlaing và Chính phủ đoàn kết dân tộc đối thủ.
Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa trong một cuộc phỏng vấn đã ủng hộ những nỗ lực của Anwar, ban đầu tập trung vào việc cố gắng đảm bảo gia hạn lệnh ngừng bắn để tạo điều kiện cho hoạt động hỗ trợ nhân đạo sau trận động đất tàn khốc vào tháng 3 khiến hơn 3.800 người thiệt mạng.
“Một lệnh ngừng bắn là bước đầu tiên quan trọng, nhưng không thể là một chiều”, Maris nói với Reuters.
“Chúng ta cần có khả năng đưa nhiều vấn đề khác nhau lên bàn để đối thoại mang tính xây dựng và làm như vậy mà không gây áp lực lên mọi thứ.”
Nhưng kể từ các cuộc đàm phán của Anwar vào tháng trước, quân đội đã tiếp tục chiến dịch chống lại quân nổi dậy, bao gồm cả ở những khu vực xảy ra động đất, với nhiều cuộc không kích và tấn công bằng pháo binh, theo như Reuters đưa tin.
Maris cho biết các bước rõ ràng về sáng kiến hòa bình cần được vạch ra tại các cuộc họp ở Kuala Lumpur bắt đầu vào cuối tuần này.
Thay đổi suy nghĩ tiêu cực
Nội chiến ở Myanmar cũng làm trầm trọng thêm tội phạm xuyên quốc gia, bao gồm cả sự gia tăng của các hợp chất lừa đảo mà Liên hợp quốc cho biết đã khiến hàng trăm nghìn người mắc bẫy trong các hoạt động trực tuyến bất hợp pháp tạo ra hàng tỷ đô la mỗi năm.
Maris cho biết hợp tác quốc tế rộng rãi trong việc giải quyết vấn đề này sẽ giúp ích cho sáng kiến hòa bình vì nó sẽ đưa tất cả các nhóm chính vào bàn đàm phán, bao gồm cả các đội quân dân tộc thiểu số.
“Nếu không có giải pháp cho cuộc xung đột ở Myanmar thì tội phạm xuyên quốc gia không thể được giải quyết, hai vấn đề này có liên quan với nhau”, ông nói thêm.
Các tướng lĩnh Myanmar đã bị trừng phạt và bị các cường quốc phương Tây tẩy chay vì cuộc đảo chính và cáo buộc về các hành động tàn bạo có hệ thống đối với dân thường, điều mà họ phủ nhận. Sự tham gia quốc tế của chính quyền quân sự chỉ giới hạn ở Nga và các nước láng giềng, bao gồm cả Trung Quốc.
Maris cho biết Thái Lan sẽ cung cấp nhiều hỗ trợ dài hạn hơn cho Myanmar, bao gồm cả giáo dục và chăm sóc sức khỏe, đồng thời sử dụng các nền tảng quốc tế để thúc đẩy sự tham gia với quốc gia này.
“Chúng tôi đang xem xét điều này không chỉ để giúp giải quyết các nhu cầu ngắn hạn mà còn cả dài hạn”, ông nói, đồng thời nói thêm rằng sự tham gia sẽ giúp thúc đẩy đối thoại có thể dẫn đến hòa bình.
“Chúng tôi muốn thay đổi suy nghĩ tiêu cực không mang lại hiệu quả”.
Động thái của Thái Lan cho thấy xu hướng chủ động hơn trong vai trò trung gian khu vực, đồng thời đặt ra những câu hỏi về sự cân bằng giữa nguyên tắc không can thiệp và trách nhiệm thúc đẩy đối thoại trong ASEAN, trong bối cảnh khủng hoảng Myanmar tiếp tục là phép thử lớn đối với sự đoàn kết và hiệu quả của khối.
Minh Anh