Ngày 19/7/2025, hãng tin AP (Mỹ) đưa tin Campuchia đang đẩy mạnh chiến dịch triệt phá các trung tâm lừa đảo trực tuyến, với hơn 2.100 nghi phạm bị bắt trong vòng ba tuần qua. Theo Bộ trưởng Thông tin Campuchia, riêng trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu vừa qua, lực lượng chức năng đã bắt giữ ít nhất 500 đối tượng tại hai tỉnh trong khuôn khổ chiến dịch truy quét quy mô lớn.
Bộ trưởng Thông tin Campuchia Neth Pheaktra cho biết, các cuộc truy quét tại tỉnh Kandal, gần thủ đô Phnom Penh, và tỉnh Stung Treng, miền đông bắc nước này, đã nâng tổng số nghi phạm bị bắt giữ từ ngày 27/6 đến nay lên 2.137 người. Những người bị bắt đến từ nhiều quốc gia, trong đó có 429 người Việt Nam, 589 người Trung Quốc, 271 người Indonesia cùng hàng trăm nghi phạm đến từ Hàn Quốc, Bangladesh, Pakistan, Thái Lan, Lào, Ấn Độ, Nepal, Philippines và Myanmar.
Liên Hợp Quốc cùng nhiều cơ quan quốc tế ước tính rằng các hoạt động lừa đảo trực tuyến – phần lớn có nguồn gốc từ khu vực Đông Nam Á – đang mang lại cho các băng nhóm tội phạm có tổ chức hàng tỷ đô la mỗi năm. Các nhóm này thường sử dụng thủ đoạn kết bạn giả, dụ dỗ đầu tư hoặc cơ hội việc làm hấp dẫn để lừa đảo nạn nhân trên toàn thế giới.
Tuyên bố mới đây của Bộ trưởng Thông tin Campuchia Neth Pheaktra nhấn mạnh, chiến dịch trấn áp các trung tâm lừa đảo sẽ còn tiếp tục, theo chỉ đạo trực tiếp từ lãnh đạo cấp cao với mục tiêu “xóa bỏ mọi hoạt động tội phạm mạng bất hợp pháp – không kể địa điểm hay liên kết”. Ông cho biết thêm, chiến dịch này được đẩy mạnh sau khi Thủ tướng Hun Manet ban hành một chỉ thị vào đầu tuần, cảnh báo sẽ điều chuyển hoặc cách chức cán bộ nhà nước ở mọi cấp nếu không thể hiện tinh thần cứng rắn trong cuộc chiến chống lừa đảo qua mạng.
Theo báo cáo từ Ủy viên Cảnh sát Quốc gia được ông Pheaktra dẫn lại, đợt bắt giữ mới đây diễn ra sau 2.418 vụ việc khác trong nửa đầu năm nay, liên quan đến 18 đường dây lừa đảo bị phát hiện ở nhiều khu vực trên khắp Campuchia. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 73 vụ án được khởi tố và 2.322 công dân nước ngoài bị trục xuất khỏi nước này.
Giới chức cho biết, nhiều người làm việc trong các trung tâm lừa đảo là nạn nhân bị lừa chiêu mộ thông qua các lời mời gọi việc làm giả mạo. Sau khi tới nơi, họ bị giữ lại, kiểm soát chặt chẽ và buộc phải tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp.
Tổ chức Ân xá Quốc tế trong báo cáo công bố tháng trước cho biết: “Những người tìm việc đến từ châu Á và các khu vực khác đã bị lừa bởi những lời hứa về công việc lương cao, nhưng thực chất bị đưa vào các trại lao động cưỡng bức do các băng nhóm có tổ chức điều hành, nơi họ buộc phải thực hiện các hoạt động lừa đảo dưới sự đe dọa bằng bạo lực thật sự”.
Theo báo cáo từ Tổ chức Ân xá Quốc tế, kết quả điều tra kéo dài 18 tháng về các đường dây lừa đảo trực tuyến cho thấy có dấu hiệu cho thấy “sự phối hợp và có thể là thông đồng” giữa các trùm tổ chức người Trung Quốc và một số lực lượng thực thi pháp luật tại Campuchia. Báo cáo nêu rõ, dù nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng quyền con người đã được ghi nhận trong các trung tâm lừa đảo, song chính quyền địa phương vẫn không có hành động quyết liệt để đóng cửa các cơ sở này.
Các tổ chức tội phạm điều hành những trung tâm lừa đảo thường có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng hoạt động chủ yếu tại các quốc gia có hệ thống pháp luật lỏng lẻo. Campuchia, với cơ chế giám sát còn nhiều bất cập, bị xem là một trong những điểm nóng thu hút các băng nhóm xuyên quốc gia.
Một phát ngôn viên của Licadho – tổ chức nhân quyền có trụ sở tại Campuchia và thường xuyên lên tiếng chỉ trích chính quyền – cũng thừa nhận tình trạng này đã làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh quốc tế của đất nước. Dù vậy, đại diện Licadho hoan nghênh chiến dịch truy quét đang được chính phủ đẩy mạnh và bày tỏ hy vọng rằng các hành động lần này sẽ thực sự dẫn đến sự thay đổi bền vững, chứ không chỉ mang tính nhất thời.
“Chiến dịch này lẽ ra phải được triển khai từ lâu vì Campuchia đã bị các tổ chức quốc tế, cộng đồng quốc tế và Liên Hợp Quốc chỉ trích về tình trạng gian lận trực tuyến, ảnh hưởng đến hình ảnh đất nước, du khách quốc tế, đầu tư, an ninh, trật tự và an sinh xã hội”, ông Am Sam Ath, giám đốc điều hành của Licadko, phát biểu với hãng thông tấn Associated Press.
“Tuy nhiên, việc triển khai chiến dịch này là một minh chứng cho quyết tâm và thiện chí của Chính phủ Hoàng gia trong việc ngăn chặn và trấn áp gian lận và lòng tin trực tuyến”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng các thành viên khác của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cũng đã hành động trong năm nay để trấn áp tội phạm trực tuyến.
Chiến dịch trấn áp các trung tâm lừa đảo trực tuyến tại Campuchia được xem là bước đi cần thiết nhằm khôi phục hình ảnh quốc gia và bảo vệ các nạn nhân khỏi những đường dây tội phạm xuyên quốc gia. Tuy nhiên, các tổ chức nhân quyền và quan sát quốc tế nhấn mạnh rằng, để đạt được hiệu quả bền vững, chính phủ Campuchia cần đảm bảo tính minh bạch, xử lý nghiêm các hành vi bao che hoặc tiếp tay, đồng thời cải cách sâu rộng hệ thống thực thi pháp luật. Việc giải quyết tận gốc vấn nạn này không chỉ đòi hỏi hành động quyết liệt trong nước mà còn cần sự phối hợp mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế.
Minh Anh