Theo hãng tin Reuters, ngày 24/7/2025, cựu Thủ tướng Úc Scott Morrison phát biểu tại phiên điều trần trước Quốc hội Hoa Kỳ về chính sách đối phó với Trung Quốc, nhấn mạnh rằng Washington cần “tăng cường” hiện diện và tham gia kinh tế tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nơi Bắc Kinh đang ngày càng mở rộng ảnh hưởng.
Phát biểu trước Ủy ban Đặc biệt về Cạnh tranh Chiến lược giữa Hoa Kỳ và Đảng Cộng sản Trung Quốc, cựu Thủ tướng Úc Scott Morrison nhấn mạnh rằng, an ninh kinh tế là mối quan tâm hàng đầu của nhiều quốc gia Đông Nam Á. Ông cho rằng sự lãnh đạo của Mỹ trong lĩnh vực kinh tế và đầu tư có thể mang lại cho khu vực này nhiều lựa chọn thay thế ảnh hưởng của Trung Quốc.
“Mỗi khi Trung Quốc gia tăng hiện diện ở một quốc gia cụ thể, phản ứng không nên là vắng bóng, mà là sự tăng cường hiện diện mạnh mẽ hơn từ phía Hoa Kỳ và các đồng minh”, ông nói.
Morrison được mời chia sẻ kinh nghiệm sau khi Trung Quốc áp đặt các lệnh trừng phạt thương mại không chính thức trị giá 20 tỷ USD nhằm vào Úc, sau khi chính phủ của ông kêu gọi điều tra nguồn gốc đại dịch COVID-19 vào năm 2020. Các biện pháp trừng phạt này chỉ được Bắc Kinh dỡ bỏ sau khi ông thất cử vào năm 2022 và chính phủ kế nhiệm của Thủ tướng Anthony Albanese nỗ lực bình ổn quan hệ với Trung Quốc – đối tác thương mại lớn nhất của Úc.
Cũng trong phiên điều trần, ông Morrison kêu gọi Mỹ đẩy mạnh hợp tác với các đồng minh trong nhóm Bộ Tứ (Quad), gồm Úc, Nhật Bản và Ấn Độ, nhằm xây dựng chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng và đất hiếm, các nguồn tài nguyên thiết yếu cho ngành quốc phòng, đặc biệt là trong sản xuất tàu ngầm năng lượng hạt nhân theo thỏa thuận AUKUS.
Ông nói: “Đất hiếm đã qua chế biến, dù được sử dụng trong tàu ngầm hạt nhân, máy bay F-35 hay bất kỳ loại nào khác, đều rất cần thiết cho những mục tiêu đó”. Các thỏa thuận tương tự như thỏa thuận đã ký trong tháng này với Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ nhằm hỗ trợ nhà sản xuất nam châm đất hiếm MP Materials (MP.N) có trụ sở tại Hoa Kỳ, mở tab mới, “nên được mở rộng cho các đồng minh và đối tác”.
Trung Quốc gần đây cho thấy sức ảnh hưởng đáng kể của mình khi tạm thời ngừng xuất khẩu nam châm đất hiếm – động thái khiến thị trường toàn cầu chao đảo trước khi Bắc Kinh đảo ngược quyết định.
Theo cựu Thủ tướng Úc Scott Morrison, nhận thức của công chúng Úc về mối đe dọa từ Trung Quốc hiện vẫn còn “một phần bị lu mờ”. Ông dẫn kết quả khảo sát của Viện Lowy, cho thấy phần lớn người dân Úc vẫn xem Trung Quốc là đối tác kinh tế, thay vì là mối đe dọa an ninh.
Phát biểu của cựu Thủ tướng Scott Morrison phản ánh mối lo ngại ngày càng gia tăng về sự cạnh tranh chiến lược tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nơi Trung Quốc đang đẩy mạnh ảnh hưởng cả về kinh tế lẫn an ninh. Trong bối cảnh đó, lời kêu gọi của ông về việc Hoa Kỳ cần đẩy mạnh hiện diện kinh tế, củng cố chuỗi cung ứng thiết yếu và hợp tác sâu rộng hơn với các đồng minh như Úc không chỉ mang tính cảnh báo, mà còn là thông điệp chiến lược gửi đến Washington: sự hiện diện bền vững và chủ động là yếu tố then chốt để duy trì cân bằng quyền lực trong khu vực.
Minh Anh