Ngày 26/8/2025, Đài Truyền hình NTV (Đức) đăng tải bài viết với tiêu đề: “Dự báo tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng cao – Ngành công nghiệp ô tô sẽ cắt giảm 50.000 việc làm trong một năm”. Bài viết cho thấy nền công nghiệp Đức đang chịu tác động nặng nề từ căng thẳng thuế quan và suy thoái kinh tế. Đặc biệt, ngành ô tô buộc phải triển khai các biện pháp cắt giảm chi phí quy mô lớn, tạo sức ép lớn đối với thị trường lao động và đặt ra thách thức không nhỏ cho lực lượng lao động trẻ, nhất là sinh viên mới tốt nghiệp.
Ngành công nghiệp Đức tiếp tục đối mặt với tình trạng mất việc làm ngày càng nghiêm trọng trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế. Theo phân tích của công ty tư vấn EY, chỉ riêng lĩnh vực ô tô đã cắt giảm khoảng 51.500 việc làm trong vòng một năm, tương đương gần 7% lực lượng lao động, mức sụt giảm sâu nhất so với các ngành khác.
Tính đến ngày 30/6, tổng số lao động trong toàn ngành công nghiệp Đức còn 5,42 triệu người, giảm 2,1% so với cùng kỳ năm trước, tức khoảng 114.000 việc làm biến mất. Nếu so với năm 2019, trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, lực lượng lao động công nghiệp đã giảm khoảng 245.000 người, tương đương 4,3%.
Song song với suy giảm việc làm, doanh số ngành công nghiệp Đức trong quý II cũng giảm 2,1%, đánh dấu quý giảm thứ tám liên tiếp. Ngoại trừ lĩnh vực điện tử, hầu hết các ngành đều ghi nhận mức sụt giảm. Đặc biệt, ngành ô tô, vốn đang chịu áp lực từ doanh số trì trệ, cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc và xu hướng chuyển dịch sang phương tiện điện hóa chứng kiến doanh số giảm 1,6%.
Thuế quan và sự suy giảm tăng trưởng ở Trung Quốc đè nặng lên ngành công nghiệp Đức
Ngành công nghiệp Đức không chỉ chịu ảnh hưởng từ giá năng lượng đắt đỏ, thủ tục hành chính rườm rà và nhu cầu nội địa yếu kém, mà còn từ tranh chấp thuế quan với Mỹ. “Sự sụt giảm mạnh mẽ trong xuất khẩu sang Mỹ gần đây đã ảnh hưởng nặng nề đến ngành công nghiệp Đức”, kiểm toán viên Jan Brorhilker của EY cho biết.
Mức thuế quan cao do Donald Trump áp đặt đang khiến các sản phẩm Đức trở nên đắt đỏ hơn tại Mỹ, mặc dù EU muốn giảm thuế ô tô một cách hồi tố. Theo EY, xuất khẩu của Đức sang Trung Quốc cũng giảm, một phần do các nhà sản xuất ô tô Đức đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt ở Viễn Đông.
Dưới áp lực, các nhà sản xuất như Mercedes-Benz và VW, cũng như các nhà cung cấp Bosch, Continental và ZF, đã công bố các chương trình cắt giảm chi phí. Porsche cũng có kế hoạch đóng cửa phần lớn công ty con sản xuất pin Cellforce. “Lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng, công suất dư thừa và thị trường nước ngoài suy yếu khiến việc cắt giảm việc làm đáng kể là điều không thể tránh khỏi – đặc biệt là ở Đức, nơi tập trung các bộ phận quản lý, hành chính và nghiên cứu và phát triển”, Brorhilker nói.
Những người chỉ trích nói về phi công nghiệp hóa
Không chỉ ngành ô tô, nhiều lĩnh vực công nghiệp khác của Đức cũng đang chịu tác động mạnh. Theo EY, trong vòng một năm, ngành kỹ thuật cơ khí mất khoảng 17.000 việc làm, còn ngành sản xuất kim loại giảm thêm 12.000 việc làm. Ngược lại, ngành hóa chất và dược phẩm gần như không bị ảnh hưởng.
Cuộc khủng hoảng công nghiệp đã làm dấy lên tranh luận gay gắt về khả năng duy trì vị thế của Đức như một trung tâm sản xuất. Giới phê bình thậm chí cảnh báo nguy cơ “phi công nghiệp hóa”. Tuy vậy, xét về dài hạn, số việc làm công nghiệp vẫn có xu hướng tăng: đến cuối năm 2024, lực lượng lao động trong ngành cao hơn 185.000 người (3,5%) so với năm 2014, theo Cục Thống kê Liên bang.
Dù vậy, EY dự báo xu hướng mất việc sẽ còn tiếp diễn, khi nhiều chương trình cắt giảm chi phí chưa được phản ánh đầy đủ trong thống kê. Đây là tín hiệu xấu cho sinh viên mới tốt nghiệp, đặc biệt trong các ngành kỹ thuật và cơ khí. “Thị trường việc làm cho kỹ sư trẻ đang ngày càng khó khăn. Tới đây, chúng ta có thể chứng kiến tỷ lệ thất nghiệp gia tăng trong nhóm lao động có trình độ đại học, điều chưa từng xảy ra ở Đức trong nhiều năm qua”, chuyên gia Brorhilker cảnh báo.
Hồ Ngọc Thắng/nguồn: https://www.n-tv.de/wirtschaft/Autobranche-streicht-50-000-Stellen-in-einem-Jahr-article25…41.html