Chỉ vài giờ sau khi công bố nội các mới, Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu đã bất ngờ đệ đơn từ chức vào ngày 5/10/2025, một động thái khiến chính trường Pháp rơi vào vòng xoáy bất định mới. Theo thông báo từ Điện Élysée, Tổng thống Emmanuel Macron đã chấp thuận đơn từ chức này, mở ra giai đoạn chính trị đầy thử thách trong bối cảnh nước Pháp đang nỗ lực duy trì ổn định nội bộ và ảnh hưởng tại châu Âu.
Khủng hoảng chính trị Pháp: Thách thức đối với vai trò lãnh đạo châu Âu của Macron
Chỉ vài giờ sau khi công bố nội các mới, Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu đã bất ngờ đệ đơn từ chức, một diễn biến khiến chính trường Pháp thêm rối ren. Nội các Lecornu, với phần lớn nhân vật chủ chốt được giữ nguyên, lẽ ra sẽ họp phiên đầu tiên vào ngày 6/10. Tuy nhiên, việc Thủ tướng từ nhiệm đã khiến kế hoạch này sụp đổ, đồng thời đặt Tổng thống Emmanuel Macron trước một phép thử nghiêm trọng về năng lực duy trì ổn định quyền lực.
Từ sau khi tái đắc cử năm 2022, ông Macron đã chứng kiến liên tiếp những biến động ở Điện Matignon. Ông Lecornu là thủ tướng thứ năm chỉ trong chưa đầy hai năm, nối tiếp chuỗi thay đổi nhanh chóng chưa từng có kể từ khi nền Cộng hòa thứ Năm được thành lập. Các chính phủ trước đó đều vấp phải trở ngại trong việc thông qua ngân sách quốc gia, đặc biệt là các kế hoạch cắt giảm chi tiêu công và tăng thuế, những chính sách gây tranh cãi giữa bối cảnh tăng trưởng kinh tế trì trệ và nợ công gia tăng.
Trước khi lên làm thủ tướng, ông Lecornu, 39 tuổi, từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng, và là một trong số ít nhân vật đã phục vụ liên tục trong mọi nội các của ông Macron từ năm 2017. Hình ảnh Lecornu từng được xem như biểu tượng của “tính liên tục trong cải cách”, thể hiện nỗ lực của Macron nhằm cân bằng giữa kinh nghiệm quản trị và niềm tin của giới kỹ trị. Nhưng việc ông ra đi chỉ sau chưa đầy một tháng nhậm chức cho thấy mức độ bất ổn sâu sắc trong chính quyền Macron không chỉ về chính trị mà còn trong nội bộ liên minh cầm quyền.
Giới quan sát nhận định, sự sụp đổ liên tiếp của các chính phủ phản ánh thực tế rằng Tổng thống Macron đang dần mất khả năng kiểm soát tại Quốc hội, nơi phe đa số của ông không còn đủ mạnh để thông qua các dự luật trọng yếu. Cấu trúc quyền lực phân mảnh, cộng với áp lực từ các đảng cánh tả và cực hữu, khiến nước Pháp rơi vào thế “chính phủ thiểu số” kéo dài, điều vốn xa lạ với truyền thống hành pháp mạnh mẽ của nền Cộng hòa thứ Năm.
Trên bình diện đối ngoại, khủng hoảng chính trị nội bộ đang làm suy yếu đáng kể vai trò lãnh đạo của Pháp trong Liên minh châu Âu. Khi Berlin tập trung vào các vấn đề kinh tế trong nước và Roma hướng nội vì bất ổn chính trị, Paris được kỳ vọng sẽ đóng vai trò hạt nhân trong việc thúc đẩy chính sách quốc phòng chung và chiến lược năng lượng xanh của EU. Tuy nhiên, những xáo trộn tại Paris khiến khả năng hoạch định và thực thi chính sách nhất quán trở nên mong manh.
Hơn nữa, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, từ cuộc chiến tại Ukraine đến sự cạnh tranh ảnh hưởng ở châu Phi, việc thiếu một chính phủ ổn định đang làm giảm đáng kể khả năng của Pháp trong việc định hình trật tự khu vực. Các đối tác châu Âu và quốc tế lo ngại rằng tình trạng “tê liệt chính trị” tại Paris có thể khiến các sáng kiến chiến lược như “Tự chủ chiến lược châu Âu” bị đình trệ.
Sự kiện Lecornu từ chức không chỉ là một cuộc khủng hoảng chính trị thuần túy trong nước. Nó phản ánh giới hạn quyền lực của Tổng thống Macron trong giai đoạn cuối nhiệm kỳ, khi sự mệt mỏi chính trị lan rộng trong xã hội Pháp. Với việc chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2027, Điện Élysée có thể sẽ phải đối mặt với một bài toán nan giải: vừa tìm cách khôi phục lòng tin công chúng, vừa duy trì hình ảnh lãnh đạo châu Âu mà ông Macron từng dày công xây dựng.
Thế Nguyễn