Việc chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài không chỉ lập kỷ lục là đợt gián đoạn lâu nhất trong lịch sử nước này, mà còn có thể trở thành đợt gây thiệt hại nặng nề nhất. Hàng triệu người dân không nhận được tem phiếu thực phẩm cần thiết để nuôi sống gia đình, trong khi khoảng 1,4 triệu nhân viên liên bang vẫn chưa được trả lương dù nhiều người vẫn đang làm việc. Cùng lúc, giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách rơi vào tình trạng mù mờ vì việc công bố dữ liệu kinh tế bị đình trệ.
Theo CNN, thông lệ, những thiệt hại kinh tế do chính phủ Mỹ đóng cửa thường chỉ mang tính tạm thời và nhanh chóng được khắc phục khi bộ máy hoạt động trở lại. Tuy nhiên, đợt gián đoạn tài trợ kéo dài 36 ngày kể từ ngày 1/10 đã gây ra một cú sốc đáng kể, dù chỉ trong ngắn hạn đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Hàng triệu người Mỹ không nhận được tem phiếu thực phẩm cần thiết để nuôi sống gia đình, trong khi khoảng 1,4 triệu nhân viên liên bang vẫn chưa được trả lương dù nhiều người vẫn phải làm việc. Đồng thời, giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách rơi vào tình trạng thiếu thông tin, khi việc công bố dữ liệu kinh tế của chính phủ bị đình trệ.
“Đợt đóng cửa hiện tại có khả năng gây ra tác động kinh tế lớn nhất so với bất kỳ lần nào trước đây,” ông Alec Phillips, nhà kinh tế chính trị trưởng tại Goldman Sachs, nhận định trong một báo cáo gần đây.
Ngay cả khi chính phủ sớm mở cửa trở lại, Goldman Sachs dự báo tăng trưởng GDP thực tế của Mỹ trong quý IV có thể giảm tới 1,15 điểm phần trăm. Trong khi đó, Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính mức sụt giảm GDP có thể dao động từ 1 đến 2 điểm phần trăm.
Tác động kinh tế có thể nghiêm trọng hơn nếu việc đóng cửa kéo dài
“Những tác động đó sẽ càng trầm trọng hơn nếu việc đóng cửa kéo dài,” Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) cảnh báo trong một báo cáo tuần trước. Cơ quan này ước tính, dù phần lớn tổn thất có thể được phục hồi, nền kinh tế Mỹ vẫn sẽ mất vĩnh viễn từ 7 đến 14 tỷ USD trong thời gian chính phủ tạm ngưng hoạt động.
Theo Goldman Sachs, tăng trưởng GDP thực tế của Mỹ trong quý IV chỉ đạt khoảng 1%, giảm mạnh so với mức 3–4% trong quý III. Nhà kinh tế Alec Phillips nhận định, đợt đóng cửa hiện nay có thể tạo ra “cú sốc lớn hơn nhiều đối với tăng trưởng” so với các lần trước, do thời gian kéo dài và phạm vi ảnh hưởng rộng hơn.
So với đợt đóng cửa năm 2018–2019, kéo dài 35 ngày và chỉ ảnh hưởng tới khoảng 10% chi tiêu của chính phủ, cuộc khủng hoảng hiện tại đã làm đình trệ gần như toàn bộ ngân sách liên bang.
Ông David Kelly, chiến lược gia trưởng tại JPMorgan Asset Management, cho rằng việc đóng cửa lần này diễn ra vào “thời điểm tồi tệ”, khi nền kinh tế Mỹ vốn đã suy yếu vì thuế quan cao, nhập cư thấp và việc nối lại các khoản nợ sinh viên. Ông nói thêm: “Thật đáng lo ngại khi thấy cả hai đảng sẵn sàng gây ra tổn thất cho công chúng chỉ để giành lợi thế chính trị.”
Kinh tế Mỹ trong ‘sương mù dữ liệu’
Tác động kinh tế thực tế vẫn khó đo lường do thiếu dữ liệu chính phủ. “Chúng ta đang hoạt động trong tình trạng mù mịt về kinh tế,” ông Kelly nói. Trong suốt thời gian đóng cửa, chỉ chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 được công bố, còn các báo cáo việc làm, lạm phát và chi tiêu tiêu dùng đều bị đình trệ.
Lần đầu tiên trong lịch sử, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã phải quyết định về lãi suất mà không có báo cáo việc làm hàng tháng. Chủ tịch Fed Jerome Powell ví tình hình này như việc “lái xe trong sương mù”: “Khi không thể nhìn rõ phía trước, bạn sẽ giảm tốc độ.”
Ngay cả khi chính phủ mở cửa trở lại, Cục Thống kê Lao động (BLS) cảnh báo chất lượng dữ liệu có thể suy giảm do không thể thực hiện khảo sát trong thời gian đóng cửa. Việc gián đoạn cũng có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp tháng 10 tăng cao do hàng triệu lao động tạm nghỉ bị tính là thất nghiệp.
Kỳ vọng phục hồi trong năm 2026
Các chuyên gia dự đoán nền kinh tế Mỹ sẽ phục hồi nhanh sau khi chính phủ hoạt động trở lại. Goldman Sachs cho rằng tác động tiêu cực có thể “đảo ngược hoàn toàn” trong quý I năm 2026, giúp GDP tăng thêm 1,3 điểm phần trăm, khi chi tiêu công và việc làm được nối lại. Tuy nhiên, CBO lưu ý một phần sản lượng bị mất, tương đương lên tới 14 tỷ USD có thể không bao giờ được bù đắp.
Một yếu tố quan trọng vẫn còn bỏ ngỏ là việc trả lương cho nhân viên liên bang sau khi chính phủ mở cửa. Dù đạo luật trước đây được hiểu là đảm bảo quyền này, Tổng thống Donald Trump gần đây đã đặt câu hỏi về chính sách đó, khiến triển vọng phục hồi trở nên khó lường hơn.
Đợt đóng cửa chính phủ kéo dài đã trở thành phép thử lớn đối với khả năng chống chịu của nền kinh tế Mỹ vốn đã chịu áp lực từ nhiều hướng. Mặc dù phần lớn thiệt hại dự kiến sẽ được bù đắp khi bộ máy hoạt động trở lại, những tổn thất về niềm tin, dữ liệu và động lực tăng trưởng khó có thể phục hồi ngay. Trong bối cảnh bất ổn chính trị và kinh tế ngày càng chồng chất, “vết sẹo” mà đợt đóng cửa này để lại có thể trở thành lời nhắc nhở rõ ràng về cái giá của sự chia rẽ trong hệ thống chính trị Mỹ.
Daisy N.