Ngày 7/11/2025, Văn phòng Công tố trưởng Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) thông báo đã phát lệnh bắt giữ 37 nghi phạm, trong đó có Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Các lệnh bắt giữ được ban hành với cáo buộc “tội ác chống lại loài người” và “tội diệt chủng” liên quan đến chiến dịch quân sự của Israel tại Dải Gaza và vụ tấn công tàu cứu trợ quốc tế Global Sumud Flotilla hồi tháng 10 vừa qua.
Theo thông báo từ Văn phòng Công tố, kết quả điều tra cho thấy các hành động mang tính hệ thống của Israel tại Dải Gaza đã gây ra hàng nghìn thương vong, trong đó có phụ nữ và trẻ em, cùng nhiều khu dân cư bị tàn phá hoàn toàn, không thể sử dụng.
Cơ quan này dẫn lại nhiều vụ việc cụ thể, bao gồm: vụ bé gái Palestine 6 tuổi Hind Rajab bị bắn 335 phát đạn ngày 29/1/2024; vụ tấn công Bệnh viện Baptist Al-Ahli ngày 17/10/2023 khiến 500 người thiệt mạng; vụ phá hủy thiết bị y tế ngày 29/2/2024; và vụ ném bom Bệnh viện Hữu nghị Thổ Nhĩ Kỳ – Palestine ngày 21/3/2025. Ngoài ra, nhiều cơ sở y tế khác cũng bị tấn công, trong khi Dải Gaza bị phong tỏa hoàn toàn, khiến nạn nhân không thể tiếp cận viện trợ nhân đạo.
Văn phòng Công tố Istanbul cho biết, các nhà hoạt động quốc tế trên tàu Global Sumud Flotilla, khi đang hướng đến Dải Gaza để chuyển hàng cứu trợ nhân đạo, đã bị hải quân Israel tấn công trên vùng biển quốc tế.
Sau vụ việc, giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đã mở cuộc điều tra theo quy định của Bộ luật Hình sự Thổ Nhĩ Kỳ và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, với các cáo buộc tra tấn, cướp tài sản nghiêm trọng, phá hoại tài sản, tước đoạt tự do và chiếm giữ phương tiện vận tải.
Những người sống sót sau vụ tấn công được đưa tới Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng 10 để giám định y tế và tâm lý. Kết quả điều tra, cùng lời khai của các nạn nhân, đã được chuyển lên Văn phòng Công tố. Sau khi xem xét chứng cứ, cơ quan này kết luận rằng các quan chức cấp cao của Nhà nước Israel phải chịu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi diệt chủng và tội ác chống loài người tại Gaza, cũng như vụ tấn công tàu cứu trợ.
Trên cơ sở kết quả điều tra, Tòa án Hình sự Hòa bình Istanbul đã phát lệnh bắt giữ 37 nghi phạm, trong đó có Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yisrael Katz, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Itamar Ben-Gvir, Tổng Tham mưu trưởng Eyal Zamir và Tư lệnh Hải quân David Saar Salama. Các lệnh bắt giữ được ban hành theo các điều 76 và 77 của Bộ luật Hình sự Thổ Nhĩ Kỳ.
Chính phủ Israel ngay lập tức lên tiếng phản đối, gọi đây là “một chiêu trò chính trị”. Trong khi đó, phong trào Hamas lại hoan nghênh động thái của Thổ Nhĩ Kỳ, coi đây là “hành động chính nghĩa, thể hiện lập trường nhân đạo của nhân dân và lãnh đạo Ankara”.
Động thái của Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra gần một năm sau khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh. Trước đó, năm 2024, Thổ Nhĩ Kỳ cũng tham gia vụ kiện của Nam Phi tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), trong đó cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng ở Gaza.
Văn phòng Công tố Istanbul khẳng định cuộc điều tra đang được tiến hành kỹ lưỡng và toàn diện nhằm làm rõ toàn bộ trách nhiệm hình sự của các cá nhân liên quan. Cơ quan này nhấn mạnh, những tội ác mà lực lượng Israel, đứng đầu là thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gây ra tại Gaza, với sự hậu thuẫn về chính trị, quân sự và tài chính từ Mỹ đã dẫn đến thảm kịch nhân đạo nghiêm trọng nhất trong nhiều năm qua, làm dấy lên yêu cầu mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế về trách nhiệm và công lý cho các nạn nhân vô tội.
Minh Anh