Ngày 15/11/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng bài viết “Chủ nghĩa đế quốc Mỹ – Mối đe dọa và sự thách thức”. Nhà báo Volker Hermsdorf cho rằng Venezuela đang trở thành mục tiêu đáng chú ý khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth công bố Chiến dịch “Ngọn giáo phương Nam”. Đáp lại, Caracas đã khẩn trương huy động lực lượng phòng thủ.
Nguy cơ bùng nổ chiến tranh tại Mỹ Latinh đang tiến gần ở mức đáng báo động. Hôm thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth chính thức công bố kế hoạch tăng cường hải quân lớn nhất trong chiến dịch “Ngọn giáo Phương Nam” kể từ Chiến tranh Vùng Vịnh. Sự xuất hiện của tàu sân bay USS Gerald R. Ford, tàu sân bay lớn nhất thế giới đánh dấu bước mở rộng hiện diện quân sự của Mỹ tại khu vực lên hơn 12.000 binh sĩ. Theo nhận định, mũi nhọn chiến lược của Lầu Năm Góc hướng trực tiếp vào Caracas, thủ đô Venezuela, cách Washington khoảng 3.300 km. Việc lật đổ Tổng thống Nicolás Maduro, người bị Bộ Tư pháp Hoa Kỳ treo thưởng 50 triệu USD cách đây vài tuần, được chính quyền Trump công khai xem là mục tiêu.
Các bước chuẩn bị cho một chiến dịch quân sự đang diễn ra khẩn trương. CBS News dẫn nguồn Nhà Trắng cho biết các quan chức quân sự cấp cao, gồm Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Daniel Caine, đã trình lên Tổng thống những phương án cập nhật cho kế hoạch tấn công Venezuela, bao gồm cả khả năng triển khai lực lượng trên bộ. Dù quyết định cuối cùng chưa được ban hành, định hướng hành động đã trở nên rõ ràng. Trong khi Axios còn tranh luận liệu “Southern Spear” chỉ là tên gọi mới cho các hoạt động hiện hữu hay dấu hiệu của một sứ mệnh mở rộng, hãng tin AP ngày thứ Sáu đã đặt giả thuyết về khả năng máy bay chiến đấu của Mỹ xuất kích từ tàu sân bay USS Gerald R. Ford để oanh tạc các mục tiêu tại Venezuela.
Trong khi Pete Hegseth tuyên bố sứ mệnh nhằm “loại bỏ những kẻ khủng bố ma túy khỏi bán cầu của chúng ta và bảo vệ quê hương khỏi ma túy”, ngay cả các nhà phân tích thân phương Tây cũng tỏ ra hoài nghi về lý do chính thức. Elizabeth Dickinson, chuyên gia của tổ chức International Crisis Group, nhận định: “Một tàu sân bay không mang lại bất kỳ lợi ích thực tế nào trong cuộc chiến chống buôn bán ma túy”. Tính chất đáng ngờ của chiến dịch càng lộ rõ qua những cuộc tấn công do Tổng thống Trump chỉ đạo, trong đó quân đội Mỹ đã phá hủy ít nhất 21 tàu dân sự và khiến 80 người thiệt mạng chỉ trong hai tháng qua.
Bryan Clark, cựu sĩ quan tàu ngầm và hiện là chuyên gia tại Viện Hudson, cũng cho rằng Washington không chỉ đơn thuần tìm kiếm một “giải pháp” quân sự mang tính răn đe. “Chính quyền sẽ không điều một tàu sân bay nếu họ không có ý định sử dụng nó”, ông nói. Theo Clark, Washington “thực sự muốn thực hiện các hoạt động quân sự, trừ khi Maduro từ chức”.
Trước mối đe dọa đang cận kề, Venezuela cảnh báo việc Hoa Kỳ có thể khôi phục Học thuyết Monroe như một cách hợp thức hóa các hành động can thiệp và cướp bóc của chủ nghĩa đế quốc trong khu vực. Hôm thứ Ba, Quốc hội Venezuela đã thông qua Luật “Bảo vệ toàn diện quốc gia”, nhằm thống nhất lực lượng vũ trang, cảnh sát và dân quân vào một cơ cấu chỉ huy chung. Để chuẩn bị phòng vệ, Caracas đang huy động 200.000 binh sĩ và lên kế hoạch cho một cuộc chiến tranh nhân dân với chiến thuật du kích. Truyền hình nhà nước liên tục phát sóng hình ảnh các đội hình quân đội, cảnh sát và lực lượng dân quân trên khắp cả nước. Phó Tổng thống Delcy Rodríguez nhấn mạnh: “Chúng tôi sẵn sàng cho đấu tranh phi vũ trang, nhưng nếu cần, cho cả đấu tranh vũ trang”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Yván Gil bác bỏ phát biểu của người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stéphane Dujarric, người đã kêu gọi cả Washington và Caracas “giảm leo thang xung đột”. Ông Gil khẳng định: “Đây không phải là cuộc đối đầu giữa hai quốc gia. Không có tranh chấp nào với Hoa Kỳ đứng về phía chúng tôi. Venezuela không phải là mối đe dọa, chúng tôi đang bị tấn công đơn phương”.
Việc sử dụng sức mạnh quân sự như một công cụ trấn áp các quốc gia không phục tùng ý chí của Hoa Kỳ không chỉ đi ngược lại những nguyên tắc cốt lõi của luật pháp quốc tế, mà còn trái với các chuẩn mực đạo lý phổ quát về chủ quyền, công lý và quyền tự quyết của các dân tộc. Mọi hành động can thiệp đơn phương bằng vũ lực, dưới bất kỳ danh nghĩa nào, đều tiềm ẩn nguy cơ làm xói mòn hòa bình khu vực và phá vỡ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.
Trên bình diện quốc tế, nhiều quốc gia và tổ chức đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc sử dụng vũ lực nhằm áp đặt ý chí chính trị lên một quốc gia có chủ quyền. Các nước Mỹ Latinh như Mexico, Brazil và Bolivia cảnh báo rằng mọi hành động quân sự đơn phương có thể thổi bùng bất ổn toàn khu vực và làm sụp đổ những nỗ lực đối thoại vốn mong manh. Nhiều chính phủ châu Âu tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc, đặc biệt là nguyên tắc không can thiệp và cấm đe dọa bằng vũ lực. Các tổ chức quốc tế như Liên minh châu Phi và Phong trào Không liên kết cũng nhấn mạnh rằng việc sử dụng vũ khí để trấn áp các quốc gia không tuân phục không chỉ vi phạm luật pháp quốc tế, mà còn tạo ra tiền lệ nguy hiểm, đe dọa cơ chế gìn giữ hòa bình toàn cầu.
Những phản ứng đó cho thấy cộng đồng quốc tế ngày càng thống nhất trong nhận thức rằng lạm dụng sức mạnh quân sự không thể là phương thức hợp pháp hay chính đáng để giải quyết bất đồng giữa các quốc gia. Thay vào đó, đối thoại, ngoại giao và tôn trọng chủ quyền quốc gia mới là nền tảng duy trì ổn định và xây dựng hòa bình bền vững.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/512300.us-imperialismus-drohung-und-trotz.html