Ngày 26/11/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết mang tựa đề “Gỡ bỏ lệnh cấm vận Cuba! Liên Hợp Quốc củng cố Havana”. Trong bài, nhà báo Kurt Terstegen dẫn lời Báo cáo viên đặc biệt Alena Douhan lên án những vi phạm nhân quyền do lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ gây ra tại Cuba, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế dỡ bỏ các biện pháp cấm vận nhằm hỗ trợ Havana phục hồi kinh tế và nhân đạo.
Báo cáo viên Liên Hợp Quốc kêu gọi Mỹ chấm dứt lệnh cấm vận Cuba
Lệnh cấm vận của Hoa Kỳ đối với Cuba là bất hợp pháp và cần được dỡ bỏ ngay lập tức, đây là khẳng định của Báo cáo viên Đặc biệt Liên Hợp Quốc về tác động tiêu cực của các biện pháp cưỡng chế đơn phương, bà Alena Douhan, trong chuyến thăm Havana hôm thứ Sáu.
Trong buổi làm việc với Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel, bà Douhan nêu rõ lệnh trừng phạt đã khiến đất nước rơi vào tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng máy móc thiết yếu, phụ tùng thay thế, điện, nước, nhiên liệu, lương thực và thuốc men. Báo cáo viên cũng cảnh báo về làn sóng di cư gia tăng của các chuyên gia lành nghề, trong đó có nhân viên y tế, kỹ sư và giáo viên. Theo bà, những hệ lụy này xâm phạm các quyền cơ bản của con người, bao gồm quyền được sống, được ăn, được chăm sóc sức khỏe và được phát triển.
LHQ lên án lệnh phong tỏa Cuba, khẳng định quyền tự quyết phát triển của các quốc gia
Theo luật pháp quốc tế, mọi quốc gia đều có quyền tự do xác định con đường phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội của mình, đồng thời có nghĩa vụ không can thiệp hoặc cản trở sự phát triển của quốc gia khác. Tuy nhiên, nguyên tắc này, theo các chuyên gia Liên Hợp Quốc đã bị Hoa Kỳ phớt lờ kể từ sau chiến thắng của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa tại Cuba.
Báo cáo viên đặc biệt Alena Douhan nhấn mạnh rằng trong cuộc tranh luận thường niên của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, các quốc gia thành viên gần như nhất trí cho rằng lệnh phong tỏa kinh tế của Hoa Kỳ đã vi phạm quyền tự quyết phát triển của Cuba.
Cuối tháng 10 vừa qua, đại đa số các nước thành viên Liên Hợp Quốc đã bỏ phiếu yêu cầu chấm dứt lệnh phong tỏa, thể hiện sự đồng thuận quốc tế mạnh mẽ trong việc ủng hộ Havana và phản đối các biện pháp cưỡng chế đơn phương.
Liên Hợp Quốc: Lệnh phong tỏa Cuba kéo dài nhất trong lịch sử đối với một quốc gia có chủ quyền
Báo cáo viên Đặc biệt của Liên Hợp Quốc, Alena Douhan, cho biết bà đã có được hiểu biết toàn diện về hậu quả của các biện pháp trừng phạt do Hoa Kỳ áp đặt thông qua các cuộc thảo luận với đại diện chính trị, doanh nghiệp và xã hội dân sự tại Cuba trong chuyến công tác vừa qua.
Theo bà Douhan, lạm phát kéo dài và tình trạng khan hiếm tài nguyên ngày càng nghiêm trọng tại Cuba là hệ quả trực tiếp của chính sách phong tỏa, đồng thời đe dọa nghiêm trọng đến an ninh lương thực của đảo quốc này.
Bà mô tả lệnh phong tỏa Cuba là chế độ trừng phạt kéo dài nhất trong lịch sử đối với một quốc gia có chủ quyền, nhấn mạnh rằng nhiều thế hệ người dân Cuba đã phải sống dưới những biện pháp hà khắc này.
Các biện pháp trừng phạt không chỉ được duy trì trong nhiều thập kỷ, mà còn bị siết chặt gần đây. Bà Douhan dẫn ví dụ về việc chính quyền Donald Trump đã tái kích hoạt Điều 3 của Đạo luật Helms–Burton, đưa Cuba trở lại danh sách “các quốc gia tài trợ khủng bố”.
Trong cuộc trao đổi với bà Douhan, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel lên án mạnh mẽ quyết định này, coi đó là “đòn giáng mạnh vào nguyện vọng của nhân dân Cuba” và là nguyên nhân chính khiến ngành du lịch sụp giảm nghiêm trọng. Ông cũng cho rằng tiêu chí đưa một quốc gia vào danh sách này vẫn thiếu rõ ràng, đồng thời bày tỏ sự cảm kích đối với các tổ chức Liên Hợp Quốc vì đã hỗ trợ Cuba sau cơn bão nhiệt đới Melissa, minh chứng cho mối quan hệ hợp tác tích cực giữa Havana và Liên Hợp Quốc.
Theo một thông cáo do chính phủ Hoa Kỳ công bố cuối tháng 6, Washington sẽ tiếp tục siết chặt các hạn chế đối với kiều hối mà người Cuba lưu vong gửi về nước. Hiện cứ mười người Cuba thì có một người sống ở nước ngoài, phần lớn tại Hoa Kỳ; khoảng 77% trong số họ thường xuyên gửi tiền hỗ trợ người thân — nguồn thu nhập được xem là thiết yếu trong bối cảnh lệnh trừng phạt kinh tế kéo dài.
Đối với cộng đồng khoảng 1,3 triệu người Cuba tại Hoa Kỳ, chính sách này đồng nghĩa với việc họ không thể về thăm gia đình hoặc gửi thuốc men cần thiết cho cha mẹ và người thân — những loại thuốc vốn khan hiếm tại Cuba do lệnh phong tỏa.
Trong khi đó, các chính trị gia theo đường lối cứng rắn chống cộng ở Washington và Miami tỏ ra ủng hộ các biện pháp này. Từ năm 1960, nhà ngoại giao Mỹ Lester Mallory đã mô tả rõ logic chiến lược: mục tiêu của lệnh cấm vận là “gây ra sự thất vọng và chán nản thông qua khó khăn kinh tế, nhằm lật đổ chính quyền Havana.”
Với tiền lệ đó, giới quan sát cho rằng khó có khả năng Washington sẽ chấp thuận các khuyến nghị của bà Alena Douhan — Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc — về việc tôn trọng các nguyên tắc và chuẩn mực của luật pháp quốc tế trong việc áp dụng các biện pháp trừng phạt.
Những nhận định của Báo cáo viên Đặc biệt Alena Douhan một lần nữa cho thấy sức ép kéo dài của các biện pháp trừng phạt đơn phương đã gây tổn hại sâu sắc đến đời sống nhân dân Cuba và làm suy yếu nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia trong luật pháp quốc tế. Trước sự đồng thuận rộng rãi của cộng đồng quốc tế, lời kêu gọi chấm dứt lệnh phong tỏa không chỉ mang ý nghĩa kinh tế – nhân đạo, mà còn là thông điệp về công lý, bình đẳng và quyền tự quyết phát triển của mọi quốc gia trên thế giới.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/512960.unblock-cuba-uno-st%C3%A4rkt-havanna.htmlv