Ngày 22/12/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết “Phiên hỏi đáp của Putin – Thể thức cũ, trọng tâm mới” của nhà báo Reinhard Lauterbach. Bài viết cho thấy trong phiên hỏi đáp công khai lần thứ 25, Tổng thống Nga Vladimir Putin tập trung nhấn mạnh đến việc khôi phục quan hệ với châu Âu sau thời gian dài quan hệ hai bên căng thẳng vì xung đột và trừng phạt. Động thái này được giới quan sát xem là tín hiệu cho thấy Moscow đang tìm cách điều chỉnh chiến lược đối ngoại trong bối cảnh quốc tế nhiều biến động.
Nga tuyên bố sẵn sàng bắt đầu đàm phán với Pháp về việc chấm dứt xung đột tại Ukraine. Thông báo được người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đưa ra hôm Chủ nhật, như một phản hồi trước phát biểu của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm thứ Sáu: “Việc nối lại đàm phán với Tổng thống Vladimir Putin nhằm chấm dứt xung đột Ukraine là vì lợi ích của chúng ta, với tư cách là người châu Âu và người Ukraine.”
Trên thực tế, tuyên bố của Peskov không gây nhiều bất ngờ, khi phần lớn phản ánh quan điểm mà Tổng thống Putin đã thể hiện trong cuộc họp báo cuối năm thường niên. Ông nhiều lần nhấn mạnh rằng Nga “sẵn sàng chấm dứt chiến sự bất cứ lúc nào”, với điều kiện lợi ích chính trị và an ninh của nước này được tôn trọng, đồng thời phương Tây thể hiện thiện chí khôi phục quan hệ với Moscow trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.
Trong bài phát biểu, Tổng thống Putin dẫn lại những chính trị gia Đức từng đóng vai trò quan trọng trong lịch sử quan hệ Đông – Tây, như Egon Bahr, Willy Brandt (đảng SPD) và cựu Thủ tướng Helmut Kohl, coi họ là những người từng nhìn nhận tương lai châu Âu phải gắn liền với Nga. Tuy nhiên, ông cho rằng phương Tây đã “từ bỏ dần lập trường này”. Trả lời câu hỏi của phóng viên Tân Hoa Xã (Trung Quốc), Tổng thống Nga cũng khẳng định Nga là “đối tác thương mại lớn nhất của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại châu Âu”, cho thấy Moscow vẫn tiếp tục duy trì quan hệ kinh tế chặt chẽ với Bắc Kinh.
Có thể thấy, luận điệu về việc “tách rời khỏi không gian Xô Viết” từng được nhắc đến trong những năm trước dường như đã không còn xuất hiện. Đối với cuộc xung đột tại Ukraine, Tổng thống Vladimir Putin khẳng định rằng nếu các nỗ lực ngoại giao không mang lại kết quả, Nga sẽ tiếp tục theo đuổi mục tiêu của mình bằng biện pháp quân sự.
Bên cạnh đó, những vấn đề chính trị và xã hội trong nước, phần nào bắt nguồn từ tác động của chiến sự cũng bộc lộ rõ qua phần trả lời của ông trước các câu hỏi được lựa chọn từ khán giả trong chương trình truyền hình trực tiếp.
Ví dụ, khi góa phụ của một người lính hy sinh trong chiến tranh hỏi tại sao bà không được công nhận là người phụ thuộc hoặc được hưởng lương hưu ngay cả sau một năm, Tổng thống Vladimir Putin cho biết ông đã nắm rõ tình hình và đã chỉ đạo các cơ quan liên quan xem xét, giải quyết. Trước đây, ông đã gọi điện từ chương trình phát sóng trực tiếp và sắp xếp giải quyết từng trường hợp cụ thể.
Một ví dụ khác: Ông đã phản hồi câu hỏi của một phụ nữ đến từ thành phố Tyumen, vùng Siberia, về lý do tại sao trợ cấp trẻ em chỉ được chi trả trong một năm rưỡi, trong khi các cơ sở giữ trẻ và chương trình sau giờ học chỉ nhận trẻ từ ba tuổi. Ông thẳng thắn thừa nhận rằng, đơn giản là ngân sách hiện nay không đủ để mở rộng chính sách, dù điều đó có mong muốn đến đâu.
Khi một sinh viên y khoa sắp tốt nghiệp than phiền rằng cô phải cùng lúc theo đuổi bằng tiến sĩ, sinh con, và hoàn thành nghĩa vụ quân sự bắt buộc 5 năm trong ngành y tế công cộng dù mới ngoài 20 tuổi, Tổng thống Putin đã bác bỏ lời phàn nàn này. Ông nói: “Xét cho cùng, cô đã lựa chọn học trong một chương trình được Nhà nước tài trợ, nên việc thực hiện nghĩa vụ là điều hiển nhiên; cô hoàn toàn có thể chọn học theo diện tự túc.”
Điểm khác biệt đáng chú ý trong cuộc đối thoại năm nay của Tổng thống Vladimir Putin, so với thái độ có phần xa cách với các vấn đề xã hội thường thấy những năm gần đây là cách ông thể hiện sự khoan dung đối với các cộng đồng dân tộc thiểu số trong Liên bang Nga. Chẳng hạn, Điện Kremlin đã mời một binh sĩ đến từ Kalmykia, được điều động từ tiền tuyến để minh họa cho “chủ nghĩa anh hùng” và tinh thần đồng đội của quân đội Nga. Putin cũng trích lời một chỉ huy tiền tuyến nói rằng ông có “tình anh em” với chỉ huy của lữ đoàn lân cận, người đến từ Dagestan.
Nhân dịp này, Putin nhấn mạnh rằng tất cả các “tôn giáo truyền thống” ở Nga, bao gồm Chính thống giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo — về cơ bản đều chia sẻ những “giá trị truyền thống” tương đồng. Ông cho rằng những giá trị này cần được khuyến khích và lan tỏa, đồng thời kêu gọi giới văn nghệ sĩ sáng tác những tác phẩm “tôn vinh niềm vui của tình mẫu tử và dĩ nhiên, cả tình phụ tử.”
Buổi phát sóng trực tiếp, như thông lệ, kéo dài hơn bốn giờ, tiếp tục thể hiện phong cách lãnh đạo quen thuộc của Putin: kết hợp giữa đối thoại chính trị, biểu tượng đoàn kết dân tộc và thông điệp về những “giá trị truyền thống” mà ông coi là nền tảng của nước Nga hiện đại.
Từ những phát biểu trong buổi hỏi đáp thường niên, có thể thấy Tổng thống Vladimir Putin không chỉ tìm cách củng cố hình ảnh lãnh đạo kiên định trong nước mà còn gửi đi thông điệp đối ngoại tinh tế: Nga sẵn sàng đối thoại, nhưng trên cơ sở tôn trọng lợi ích của mình. Việc ông liên tục nhấn mạnh đến khả năng “khôi phục quan hệ với châu Âu” cho thấy Moscow đang thử nghiệm một hướng tiếp cận mềm dẻo hơn, song cũng ẩn chứa toan tính chiến lược. Bằng cách khai thác khác biệt trong quan điểm giữa các nước thành viên Liên minh châu Âu về đối thoại với Nga, chiến lược này có thể góp phần khoét sâu những rạn nứt nội bộ trong khối này, qua đó giúp Điện Kremlin giành thêm lợi thế trên bàn cờ chính trị châu Âu.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/514422.putins-sprechstunde-altes-format-neue-akzente.html