Ngày 26/12/2025, tròn 53 năm sau trận mưa bom B52 rải xuống phố Khâm Thiên, Hà Nội, vào đúng dịp Giáng sinh năm 1972. Một khu dân cư sầm uất khi ấy đã bị biến thành đống hoang tàn, đánh dấu một trong những thảm kịch dân sự đau thương nhất trong lịch sử chiến tranh bảo vệ tổ quốc của nhân dân Việt Nam. Tại nơi từng hứng chịu bom đạn tàn khốc, hôm nay đã dựng lên tượng đài tưởng niệm, như một lời nhắc nhớ về ký ức bi tráng không thể quên.
Tượng đài Khâm Thiên – Biểu tượng của sự thật không thể bị lãng quên
Tượng đài Khâm Thiên khắc họa hình ảnh một người mẹ Việt Nam ôm trên tay đứa con đã chết. Không có hào quang thánh thần, không có phép màu cứu rỗi, chỉ là dáng đứng lặng câm, khuôn mặt đau đớn mà kiên cường, thân thể gầy guộc gánh trọn nỗi mất mát. Đứa trẻ không ngủ, nó đã chết vì bom đạn Mỹ. Người mẹ không cầu nguyện. Bà đã chứng kiến địa ngục ngay trên mặt đất.
Nếu hình ảnh Đức Mẹ Maria ôm Chúa Hài Đồng là biểu tượng của hy vọng, thì người mẹ Khâm Thiên là biểu tượng của nỗi đau trần thế do bom đạn của Mỹ áp đặt. Hai biểu tượng, hai bản chất không thể nhầm lẫn. Không được phép bóp méo lịch sử hay làm mờ đi tội ác chiến tranh. Mỗi sự nhầm lẫn là một hành vi nguy hiểm.
Giáng sinh vốn là mùa của an lành, của tha thứ, nhưng Giáng sinh năm 1972 với người dân Khâm Thiên là mùa của máu lửa, tiếng gào xé trời giữa đêm đen. Trong một đêm rải thảm bom B52 của giặc Mỹ khiến 287 người dân vô tội thiệt mạng, trong đó có 56 trẻ em, 40 cụ già, 94 phụ nữ và 97 đàn ông. Gần 200 trẻ em Hà Nội trở thành trẻ mồ côi. Một khu phố lao động yên bình, chỉ còn là đống tro tàn.
Không, đó không phải “thiệt hại phụ”. Đó là mục tiêu dân sự bị tấn công trực tiếp. Một tội ác chiến tranh của đế quốc Mỹ. Một ký ức địa ngục mở ra trên bầu trời Hà Nội.
Sẽ có người nhìn tấm bia tưởng niệm và hỏi: “Sao Việt Nam vẫn còn bia căm thù? Sao không khép lại quá khứ?” Câu trả lời rất rõ ràng: Không thể khép lại một quá khứ chưa từng được thừa nhận. Bia căm thù không để nuôi hận thù, mà để nhắc rằng: đã từng có tội ác, và những người chết ấy không phải những con số vô danh trong một bảng thống kê. Nếu không có ký ức, thì sự “tha thứ” chỉ là sự lãng quên rẻ tiền. Nếu không có sự thật, thì “nhân văn” chỉ là một chiếc mặt nạ rỗng tuếch.
Tổng thống Mỹ Richard Nixon từng đe dọa sẽ “đưa Hà Nội trở về thời kỳ đồ đá”. Không phải là ẩn dụ mà đó là ý định hủy diệt. tiếp đó, B52 đã rải thảm bom xuống phố Khâm Thiên, xóa sổ cả một khu dân cư trong khoảnh khắc.
Nhưng Hà Nội đã đứng vững. “Điện Biên Phủ trên không” không chỉ là một trận đánh, mà là ranh giới giữa sống còn và diệt vong của cả một dân tộc. Nếu không có ý chí toàn dân, nếu không có phòng không kiên cường, thì Khâm Thiên có thể đã là số phận chung của toàn Hà Nội.
Tượng đài ấy không chỉ để tưởng niệm nạn nhân mà còn là biểu tượng sống về sự thật không thể bị đánh tráo.Vậy mà hôm nay, vẫn có kẻ ngang nhiên gọi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là “nội chiến”. Những kẻ sẵn sàng tẩy trắng B52 bằng cụm từ “nỗi đau hai phía”, “bi kịch chung”, “vượt lên hận thù”.
Nếu đó là “nội chiến”, ai đã cho B52 cất cánh từ Guam, Thái Lan, từ tàu sân bay để ném bom Hà Nội?
Ai đã giết hại hàng nghìn thường dân Việt Nam giữa lòng thủ đô?
Không! B52 không rơi từ nội chiến. Nó rơi từ cường quốc bên kia bán cầu.
“Nhân văn” không phải là quên đi máu đã đổ, mà là dám nhìn thẳng vào sự thật và gọi đúng tên tội ác.
Những người cố tình xuyên tạc Khâm Thiên không phải là nhân văn. Họ đang phản bội ký ức của đồng bào mình.
Lịch sử không mơ hồ. Máu Khâm Thiên chưa khô. Và sự thật không thể bị đánh tráo.
Hãy dừng lại một phút – để lắng nghe ký ức còn vang vọng.
Nếu một ngày bạn dạo bước qua Khâm Thiên, xin hãy dừng lại một phút trước tượng đài ấy. Giữa nhịp sống vội vàng, hãy để lòng mình lắng lại.
Hãy nhớ rằng: dưới ánh đèn rực rỡ của hôm nay, đã từng có máu đổ, nước mắt rơi, và những đứa trẻ không bao giờ được lớn lên.
Xin cúi đầu tưởng niệm những người dân Khâm Thiên vô tội đã ngã xuống trong “Điện Biên Phủ trên không” tháng 12 năm 1972. Họ không cầm súng, không khoác áo lính, nhưng chính sự ra đi của họ đã khắc sâu một sự thật không thể chối cãi về bản chất tàn khốc của chiến tranh xâm lược.
Ghi nhớ không phải để nuôi hận thù. Mà để bảo vệ sự thật. Ghi nhớ để lịch sử không bị lãng quên, không bị làm mờ bởi những ngụy biện tráo trở. Bởi một dân tộc chỉ có thể đi tới tương lai, khi không cho phép quá khứ bị lãng quên hay bị bóp méo bằng những lời ngụy biện, đánh tráo.
Cúi đầu trước anh linh những người đã khuất. Khắc ghi nỗi đau để gìn giữ sự thật. Nhắc nhớ hôm nay, không phải để nuôi hận thù, mà để lịch sử không bị lãng quên, và không bao giờ bị xuyên tạc. Và chừng nào còn có người dám đứng lại, cúi đầu, và nhớ thì chừng đó, tội ác của giặc Mỹ mãi khắc ghi trong tâm can nhân dân Thủ đô, trong Dân tộc Việt Nam. Bởi một dân tộc chỉ có thể đi tới tương lai khi dám đối diện với quá khứ, không lãng quên, không thỏa hiệp, không cho phép sự thật bị che phủ bởi những lời lươn lẹo, tráo trở. Tạm gác quá khứ, không phải để quên. Mà để đi tới tương lai với sự tỉnh táo, tự trọng và lương tri.
Thu Hoài