Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam và Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tại Việt Nam đã ký một thỏa thuận nhằm tăng cường hợp tác chung trong việc nâng cao khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu và thiên tai tại Việt Nam, đồng thời cùng nỗ lực trong việc giảm thiểu tác động của đại dịch Covid-19. Quỹ Quản lý nước và tài nguyên thiên nhiên (WARM) mới này nhằm cải thiện năng lực quản lý của Việt Nam đối với nguồn nước và các khu vực ven biển vì một sự phát triển bền vững hơn.
Quỹ WARM sẽ hỗ trợ cho việc chuẩn bị và thực hiện các dự án đầu tư có tính chiến lược hơn, bao gồm cả hạ tầng cứng và mềm, trong các lĩnh vực quản lý nước và các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác, ứng phó với những thách thức quan trọng tại địa phương như lũ lụt và xói mòn đường bờ biển mà biến đổi khí hậu đã khiến các hiện tượng trở nên trầm trọng hơn. Ngoài ra, kinh nghiệm thu được từ các dự án này sẽ đóng góp vào quá trình đối thoại chính sách chiến lược về khí hậu, môi trường và quản lý tài nguyên thiên nhiên.
Theo thỏa thuận, EU cung cấp viện trợ không hoàn lại 20 triệu euro cho AFD. Thông qua phối hợp với các chính quyền trung ương và địa phương Việt Nam, AFD sẽ huy động Quỹ WARM nhằm chuẩn bị và triển khai các dự án đầu tư được đồng tài trợ thông qua các khoản cho vay của AFD và các nguồn lực của chính Việt Nam trong giai đoạn 2021-2029 với tổng nguồn vốn ước tính là 200 triệu euro.
Đại sứ EU tại Việt Nam – ông Giorgio Aliberti -cho biết: “Thích ứng với biến đổi khí hậu có vai trò hết sức quan trọng vì tính bền vững trong sự phát triển của Việt Nam, và nước và tài nguyên thiên nhiên chính là một nhân tố then chốt của vấn đề này. Mục đích của khoản viện trợ không hoàn lại 20 triệu euro này là nhằm hỗ trợ Việt Nam trên con đường hướng tới một tương lai xanh hơn và kiên cường hơn. Việc viện trợ này hoàn toàn phù hợp với các ưu tiên toàn cầu của EU về các quan hệ đối tác quốc tế với yêu cầu đạt được các thỏa thuận Xanh. Sự tăng cường quản lý tài nguyên thiên nhiên sẽ giúp khôi phục và bảo tổn các hệ sinh thái, tăng cường sức chống chịu của người dân địa phương và giảm thiểu tác động của đại dịch Covid-19”.
Theo ông Fabrice Richy, Giám đốc AFD tại Việt Nam, Quỹ WARM đáp ứng trực tiếp những nhu cầu của các đối tác Việt Nam, bao gồm cả các tỉnh thụ hưởng, thông qua việc đẩy nhanh công tác đánh giá và thực hiện các dự án đầu tư chiến lược dành cho một con đường phát triển với sức chống chịu tốt của các địa phương bằng cách tài trợ cho các nghiên cứu trong giai đoạn chuẩn bị và hỗ trợ kỹ thuật. Các dự án này nằm ở vị trí trung tâm trong hợp tác của Pháp tại Việt Nam, đặc biệt là thông qua các ưu tiên sau: sự thích ứng của các thành phố và địa phương với biến đổi khí hậu và thiên tai; việc quản lý nguồn nước được cải thiện và tích hợp, việc quản lý vùng ven biển được tích hợp. Đây thực sự là một giá trị gia tăng cho tất cả các bên.
Việt Nam là một trong số các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu và thiên tai. Nhiệt độ và mực nước biển tăng, cùng với tần suất và mức độ gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan kết hợp với sự phát triển dân số và đô thị hóa đang làm tăng rủi ro của xói mòn bờ biển, ngập lụt đô thị và hạn hán. Trên cơ sở phù hợp với các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu và các mục tiêu Phát triển bền vững, EU và AFD hiện đang tích cực giúp đỡ Việt Nam trong các lĩnh vực về giảm nhẹ (chuyển đổi năng lượng) và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Ngày 27/5/2022, Dự án “Cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị tăng khả năng chống chịu, phục hồi trước khí hậu tại 4 tỉnh Bắc Trung Bộ của Việt Nam” (gọi tắt là Dự án 4 tỉnh Bắc Trung Bộ) đã chính thức được khởi động.
Dự án có mục đích giảm mức độ dễ bị tổn thương của 5 đô thị trong vùng trước tác động của thiên tai, gồm: thị trấn Phát Diệm (tỉnh Ninh Bình), thị trấn Ngọc Lặc (tỉnh Thanh Hóa), thị xã Hoàng Mai (tỉnh Nghệ An), thị trấn Hương Khê và Thạch Hà (tỉnh Hà Tĩnh).
Dự án do Liên minh châu Âu (EU) tài trợ không hoàn lại trị giá 5 triệu euro và khoản tín dụng ODA trị giá 123 triệu euro của Cơ quan Phát triển Pháp (AFD), 28 triệu euro vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam.
Thông qua dự án, các đô thị sẽ được tăng cường khả năng chống chịu, phục hồi trước hệ quả của thiên tai và trước tác động ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu.
Các vấn đề thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu hiện là trọng tâm trong các ưu tiên của Chính phủ Việt Nam. Mặc dù Chính phủ đã phân bổ nhiều nguồn lực quan trọng để giải quyết các vấn đề liên quan biến đổi khí hậu, song những thách thức vẫn còn rất lớn. Do đó, sự hỗ trợ của quốc tế, trong đó có hỗ trợ của Chính phủ Pháp và của Phái đoàn Liên minh châu Âu là rất cần thiết.
Trong lĩnh vực đô thị, những thách thức về biến đổi khí hậu thường kết hợp với những thách thức của quá trình tăng trưởng nhanh. Dự báo, dân số đô thị ở Việt Nam sẽ tăng từ 37 triệu người vào năm 2020 lên 47 triệu người vào năm 2030. Trong khi đó, hiện nay, do việc tiếp cận với những dịch vụ cơ bản như vệ sinh môi trường, tiêu thoát nước và chất lượng nước trong các đô thị địa phương vẫn còn kém, do vậy, yêu cầu cấp bách cải thiện các cơ sở hạ tầng này được đặt ra.
Năng lực của các đô thị trong quản lý dự án, khai thác cơ sở hạ tầng đô thị và quản lý đô thị cũng cần được tăng cường để cải thiện khả năng chống chịu, phục hồi trước biến đổi khí hậu.
Hợp phần đầu tư của dự án sẽ cho phép xây dựng các cơ sở hạ tầng đô thị cần thiết để tiêu thoát nước và bảo vệ đô thị trước ngập úng, cải thiện vệ sinh môi trường và dịch vụ cung cấp nước sạch, xử lý rác thải rắn. Cùng với đó, dự án còn hỗ trợ kỹ thuật cho phép các địa phương củng cố tính bền vững của dự án thông qua tăng cường năng lực cần thiết để khai thác và duy tu, bảo dưỡng liên tục các trạm xử lý nước thải và các công trình khác.
Phát biểu tại Lễ khởi động dự án, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam, ông Giorgio Aliberti nhấn mạnh trong những năm qua, rất nhiều khu vực miền trung Việt Nam đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng do bão lũ và ngập úng, dẫn đến thiệt hại lớn về con người và tài sản trong các khu vực nông thôn và đô thị. Khi các đô thị vẫn luôn tiếp tục mở rộng, việc thích ứng với biến đổi khí hậu trở nên thiết yếu để bảo đảm tính bền vững của quá trình phát triển này.
“Được chính những cơ quan chính quyền địa phương triển khai, các hoạt động của dự án sẽ cải thiện tính bền vững dài hạn, thông qua việc tăng cường năng lực điều phối và truyền thông, phát triển hệ thống thông tin và quản lý rủi ro, đồng thời hỗ trợ các hoạt động khai thác và duy tu bảo dưỡng. Điều này hoàn toàn nằm trong các ưu tiên của Liên minh châu Âu về lĩnh vực đô thị bền vững”, Đại sứ Giorgio Aliberti phát biểu.
Ông Hervé Conan, Giám đốc của AFD tại Việt Nam chia sẻ thêm: “Dự án này phù hợp chiến lược của AFD tại Việt Nam với mục tiêu hỗ trợ triển khai Thỏa thuận Paris, đặc biệt thông qua việc tăng cường khả năng chống chịu, phục hồi của các đô thị và địa phương dễ bị tổn thương, hỗ trợ các cam kết mà Việt Nam đã đưa ra nhân Hội nghị COP 26. Việc kết hợp một khoản tín dụng của AFD với một khoản viện trợ không hoàn lại của Liên minh châu Âu là một lợi thế lớn cho sự thành công của dự án và cho sự bền vững của các cơ sở hạ tầng đô thị”.
PV (tổng hợp)