Ngày 5/9/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ Khai giảng năm học mới tại Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Ban biên tập Tạp chí Đông Nam Á gửi tới độc giả toàn văn phát biểu của Thủ tướng Chính phủ tại buổi lễ.
“Thưa các đồng chí, quý vị đại biểu!
Thưa các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các cháu học sinh yêu quý!
Trường Tiểu học ngoài công lập Đoàn Thị Điểm, Hà Nội là mái trường thứ 4 tôi đến thăm nhân dịp năm học 2022-2023. Và trong những ngày gần đây, các lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã dành rất nhiều tình cảm, sự quan tâm đến thăm, kiểm tra và dự lễ khai giảng trên khắp các vùng miền của Tổ quốc. Điều đó tiếp tục thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đến sự nghiệp giáo dục, đến các cháu học sinh, sinh viên.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và với tình cảm cá nhân, tôi thân ái gửi tới các thầy cô giáo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành giáo dục cùng các cháu học sinh cả nước và Trường Tiểu học ngoài công lập Đoàn Thị Điểm lời chào thân thiết, lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng năm học mới tốt đẹp nhất.
Thưa các thầy cô giáo, các cháu học sinh yêu quý!
Các cháu ngồi dưới sân trường, dưới lá cờ Tổ quốc, trong những bộ quần áo đồng phục rất đẹp đang rất vui và tự hào được học ở ngôi trường mang tên Hồng Hà nữ sĩ Đoàn Thị Điểm đúng không nhỉ? Các cháu là những nhân vật quan trọng trong Lễ Khai giảng hôm nay. Bác muốn các cháu dành một tràng pháo tay thật lớn để cảm ơn bố mẹ, ông bà đã dậy sớm, chuẩn bị quần áo và đưa các cháu đến trường hôm nay; cảm ơn thầy cô đã ân cần dẫn các con vào lớp và sẽ tiếp tục hành trình dạy dỗ, chăm sóc các cháu. Có lẽ với các cháu lớp 1, đây là ngày đầu tiên đầy bỡ ngỡ được gặp thầy cô, bạn bè và nhà trường. Hành trang, kỷ niệm của tuổi thơ sẽ chắp cánh theo các cháu suốt cuộc đời.
Thưa các đồng chí, các thầy cô và các cháu thân mến!
Trong không khí rộn ràng của năm học mới, những ngày mùa thu đẹp nhất trong năm, trăng thu rất đẹp để đón Tết Trung Thu, tôi muốn chia sẻ những tình cảm, suy nghĩ đến tất cả các cháu học sinh, đến thầy cô và phụ huynh để chúng ta cùng nhau thực hiện được lời dạy và tình cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh – người Anh hùng dân tộc vĩ đại, Danh nhân Văn hóa kiệt xuất của thế giới: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người” hay “Trung thu trăng sáng như gương/Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng”.
Sinh thời, Bác Hồ kính yêu đã dành tình cảm đặc biệt với các cháu thiếu niên, nhi đồng: “Ai yêu các nhi đồng bằng Bác Hồ Chí Minh”. Tiếp nối truyền thống đó, các thế hệ lãnh đạo Đảng và Nhà nước qua các thời kỳ luôn quan tâm đặc biệt đến các cháu thiếu niên và nhi đồng. Nhớ lại trong lúc đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp và gây khó khăn với việc dạy và học, trong thư gửi các ngành giáo dục nhân dịp năm học mới năm 2020, Tổng Bí thư Nguyễn Phú trọng đã truyền cảm hứng: “Mong các em học sinh, sinh viên phát huy truyền thống hiếu học của cha ông, thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt để sau này trở thành chủ nhân tương lai của đất nước, vừa “hồng” vừa “chuyên””.
Hôm nay, tôi vẫn nhớ về những bài học đầu tiên thầy cô dạy cho mình ở ngôi trường của một vùng quê miền núi nghèo, xa xôi, thiếu thốn đủ điều, nhớ hình ảnh cha mẹ cần mẫn lo cho con học hành và tiến bộ. Tôi tin rằng những bài học và tình cảm của thầy cô hôm nay sẽ luôn là hành trang đầy ý nghĩa với các cháu sau này.
Các cháu sẽ được học những bài học về lòng biết ơn và tình yêu quê hương, đất nước. Biết ơn cha mẹ, ông bà, thầy cô đã ngày đêm tận tụy chăm sóc, dạy dỗ, nuôi dưỡng mình. Các cháu sẽ hiểu và được truyền cảm hứng từ những tấm gương sáng như anh Kim Đồng, chị Võ Thị Sáu, anh Vừ A Dính… và biết bao tấm gương của những con người Việt Nam đã làm rạng rỡ non sông đất nước Việt Nam trên khắp thế giới. Các cháu hiểu được sự hy sinh của hàng triệu anh hùng liệt sĩ, thương binh, của biết bao nhiêu người đã cống hiến máu xương cho nền độc lập, tự do của dân tộc, cho sự phát triển phồn vinh của đất nước hòa bình, bình yên, để yêu quê hương, đất nước mình hơn, tự hào về Tổ quốc Việt Nam và cố gắng hơn trong cuộc sống.
Các cháu sẽ học được bài học về sự tử tế, trung thực và nhân ái: “Thương người như thể thương thân”, “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”. Từ đó các cháu sẽ biết yêu thương, chia sẻ với những người xung quanh, không vô cảm với xã hội… Các cháu biết quan tâm, chia sẻ với các bạn ở các trung tâm bảo trợ xã hội, các bạn bị bệnh tật, đồng bào gặp thiên tai, các bạn mồ côi và những hoàn cảnh không may trong xã hội…
Các cháu sẽ học được những bài học về sự cố gắng, nỗ lực, sống có hoài bão và lý tưởng, nhất là từ những tấm gương sáng trong lịch sử dân tộc như Bác Hồ kính yêu, Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ…, những con người tài hoa như Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Đình Chiểu, thầy giáo Chu Văn An… Và biết bao tấm gương sáng trong lịch sử và cộng đồng ngày hôm nay.
Vậy các cháu sẽ phải làm gì nhỉ? Đó là các cháu sẽ nghe lời ông bà, cha mẹ, thầy cô, ngoan ngoãn, chăm làm, chịu khó học tập, rèn luyện để trở thành “con ngoan, trò giỏi”. Một việc nữa bác nghĩ các cháu nên làm là chăm chỉ đọc sách. Tâm hồn các cháu giống như mầm cây, ngày ngày ông bà, bố mẹ, thầy cô đang vun tưới để cây được phát triển lành mạnh và an toàn. Muốn tâm hồn mình như cây xanh tốt, hàng ngày các cháu cần trang bị tri thức bằng việc đọc sách. Nhờ đọc sách, các cháu sẽ biết được rất nhiều điều thú vị, hiểu sâu, biết rộng hơn về bầu trời tri thức. Bên cạnh đó, các cháu cần chăm chỉ học ngoại ngữ, tin học, luyện tập thể chất, nhất là các kỹ năng sống, kỹ năng sinh tồn như bơi lội, ứng phó động đất, cháy nổ, có ý thức tham gia giao thông, bảo vệ môi trường…
Thưa các thầy cô và các cháu học sinh thân mến!
Đối với thầy cô, tôi muốn nhấn mạnh thông điệp “Trẻ em như búp trên cành – Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”. Dạy dỗ và chăm sóc trẻ em là một công việc đặc biệt, đòi hỏi kiến thức, sự kiên trì, tấm lòng bao dung, nhân ái, yêu thương với con trẻ. Tôi hiểu các thầy cô rất vất vả để dạy dỗ các cháu, chăm sóc đến mấy chục cháu là công việc không đơn giản. Nhưng chúng ta cần nỗ lực hơn nữa với phương châm “Nhà trường là nền tảng, học sinh là trung tâm, thầy cô là động lực”, “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, để lại những dấu ấn yêu thương và tốt đẹp với các cháu. Chúng ta đừng vì bệnh thành tích, áp đặt mà làm tổn thương con trẻ. Chúng ta dạy các cháu hình thành nhân cách về tình yêu thương, trung thực, lòng nhân ái, sự nỗ lực, sống có lý tưởng, học cách vươn lên từ khó khăn, gian khổ, tự lực, tự cường… trên nguyên tắc tôn trọng sự khác biệt của mỗi cháu, khuyến khích sự sáng tạo, tìm hiểu, tiếp thu tri thức dân tộc và nhân loại, tư duy phản biện, khát vọng cống hiến…
Tôi mong nhà trường, thầy cô, quan tâm và thực hiện được 3 cân bằng cho các cháu, đó là học – chơi – ăn ngủ. Các cháu tiểu học thông thường là học bán trú nên việc bữa ăn và giấc ngủ của các cháu rất quan trọng. Bữa ăn cần an toàn – khoa học – đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo sự phát triển thể chất và tinh thần cho các cháu. Các nhà trường cần đặc biệt quan tâm đảm bảo vệ sinh môi trường trường học, nhất là chất lượng nhà vệ sinh trường học, trồng thêm cây xanh, thảm cỏ, bồn hoa để tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp, mát cho các cháu.
Đối với các phụ huynh, tôi mong các bậc cha mẹ phối hợp chặt chẽ, chia sẻ với nhà trường, thầy cô để dạy dỗ và chăm sóc các cháu. Sự kết nối bằng tình yêu thương, khuyến khích là phương pháp dạy học quan trọng. Mỗi cháu sinh ra đã là một sự khác biệt, hàng tỷ người trên trái đất không ai giống ai. Vẫn còn hiện tượng, nhiều phụ huynh gò ép, áp đặt việc học hành, so bì với các bạn… đôi khi sẽ làm tổn thương trẻ em và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của các cháu. Tất cả chúng ta hãy cùng nhau tạo môi trường dạy dỗ, đào tạo lành mạnh, an toàn, trí tuệ cho các cháu. Khơi dậy được ý chí, khát vọng, sáng tạo, nhân ái, tích lũy tri thức để trở thành công dân toàn cầu, đóng góp xây dựng quê hương, đất nước.
Đối với các bộ, ngành, nhất là Bộ Giáo dục và Đào tạo, cần tập trung giải quyết từng bước những tồn tại, hạn chế và những bất cập phát sinh. Về việc này, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện ngày 31/8/2022 tăng cường điều kiện, đảm bảo thực hiện hiệu quả, chất lượng giáo dục mầm non, phổ thông. Tiếp tục nghiên cứu, tổng kết mô hình trường ngoài công lập để có chính sách hiệu quả, bình đẳng, công bằng khuyến khích phát triển mô hình này, góp phần đắc lực, hiệu quả vào sự nghiệp giáo dục và đào tạo của đất nước trong tình hình mới.
Nhiệm vụ trước mắt cần sớm giải quyết được 3 thiếu, đó là thiếu giáo viên – thiếu lớp học – thiếu sách giáo khoa. Tích cực thực hiện tiêm vaccine đầy đủ, khoa học, hiệu quả để các cháu khỏe mạnh đến trường, cha mẹ yên tâm công tác, thầy cô yên tâm giảng dạy, nhà trường được bình an.
Về lâu dài, chúng ta cần tiếp tục thực hiện hiệu quả chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục, đào tạo, tiếp tục thực hiện sự nghiệp đổi mới giáo dục, trong đó tập trung đổi mới tư duy thiết kế chương trình học tập; xã hội hóa việc học tập; xây dựng đội ngũ giáo viên đủ số lượng, tăng cường chất lượng.
Tôi đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền có chế độ, chính sách phù hợp nhằm khuyến khích, nâng cao thu nhập cho giáo viên, đảm bảo cân đối, hài hòa trong tổng thể chung của các ngành nghề, các cấp khác và phù hợp với điều kiện hiện nay của đất nước trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời, quan tâm đầu tư vật chất, xây dựng các cơ sở giáo dục, nhất là ở các khu công nghiệp, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, vùng khó khăn… Tôi mong tất cả chúng tay hãy dành sự quan tâm tới môi trường vệ sinh, an toàn học đường, chăm sóc các em học sinh là người khuyết tật, con thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng, gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, các cháu ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, học sinh là người dân tộc thiểu số để đường đến với con chữ của các em bớt gian nan, để các em tự tin vươn lên trong học tập, cuộc sống; nhất định không để cháu nào vì hoàn cảnh khó khăn mà không được đến trường.
Thưa các thầy cô và các cháu học sinh thân mến!
Tất cả các thế hệ học sinh Việt Nam nói chung đều nhớ đến mong muốn của Bác Hồ kính yêu: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn công lao học tập của các cháu”. Trong mỗi ngôi mái trường trên khắp cả nước ta hôm nay, từ thành thị, nông thôn đến những bản làng xa xôi, hải đảo đều rộn ràng tiếng cười, hội ngộ của các cháu và thầy cô với nhiều cảm xúc khác nhau. Tất cả các cháu hãy cố gắng, hãy quyết tâm, hãy vượt qua mọi hoàn cảnh, hãy biết yêu thương, chia sẻ, hãy sống nhân ái, có ý thức trách nhiệm, hãy chinh phục tri thức, hãy có khát vọng để không phụ sự quan tâm, tin yêu của gia đình, thầy cô, để mai sau góp phần xây dựng quê hương ngày càng phát triển, đất nước Việt Nam ngày càng hùng cường, thịnh vượng, nhân dân Việt Nam ngày càng ấm no, hạnh phúc.
Một lần nữa, tôi thân ái gửi tới toàn thể các thầy giáo, cô giáo, học sinh, sinh viên và cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành giáo dục trên cả nước lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công. Chúc thầy và trò Trường Tiểu học ngoài công lập Đoàn Thị Điểm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học mới và phát triển hơn nữa trong thời gian tới.
Xin trân trọng cảm ơn!”
Ban Biên tập