Các lãnh đạo cấp cao của các công ty hóa chất nông nghiệp, giống cây trồng, chế biến thực phẩm và kinh doanh nông sản lớn trên thế giới như Bayer, Corteva, Archer Daniels Midland (ADM) và Bunge cho biết nguồn cung lương thực toàn cầu vẫn khan hiếm và cần ít nhất vụ thu hoạch không ổn định ở Bắc Mỹ và Nam Mỹ để giảm bớt sức ép nguồn cung. Họ nói rằng thời tiết hạn hán dai dẳng ở Mỹ và các nước nông nghiệp ở Nam Mỹ, cùng với triển vọng sản lượng ngũ cốc không chắc chắn ở Ukraine, đang khiến mục tiêu đó trở nên khó khăn hơn.
“Khi nói đến tình hình nguồn cung lương thực toàn cầu, tôi nghĩ rằng mọi thứ sẽ tiếp tục khó khăn trong thời điểm hiện tại”, Werner Baumann, Giám đốc điều hành Bayer, nói.
Nhiệt độ cao vào mùa hè này đã làm trầm trọng thêm tình trạng hạn hán ở miền Tây nước Mỹ và đại bình nguyên Bắc Mỹ (Great Plains), vùng đồng bằng thảo nguyên ở miền trung nước Mỹ và một phần của Canada và Mexico. Nắng nóng gay gắt ở các bang như Kansas, Nebraska và Oklahoma đúng lúc cây bắp ở nhiều nơi thuộc “Vành đai bắp” của nước Mỹ cần nhiều nước nhất vì đang bước vào thời kỳ thụ phấn. Theo các nhà phân tích nông nghiệp, năng suất của một số vụ bắp trồng muộn trong năm nay ở Mỹ cũng đang suy giảm.
Hôm 12/9/2022, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) hạ dự báo sản lượng bắp trên toàn quốc xuống còn 13,9 tỉ bushel (25,4 kg), thấp hơn 3% so với dự báo hồi tháng 8 và thấp hơn 8% so với tổng sản lượng bắp trong năm 2021. Sản lượng đậu nành trong tháng này được dự báo giảm giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái. Tháng trước, Công ty tư vấn nông nghiệp Professional Agricultural of America đã cắt giảm triển vọng năng suất bắp ở bang Nebraska và bang Nam Dakota lần lượt 13% và 22% ở so với năm ngoái.
Chuck Magro, Giám đốc điều hành Công ty hạt giống và thuốc trừ sâu Corteva, cho biết vụ thu hoạch bắp năm nay ở Bắc Mỹ và châu Âu dự kiến sẽ thấp hơn năng suất bình thường gần đây.
“Kỳ vọng của thị trường hiện tại là thị trường ngũ cốc và hạt có dầu toàn cầu cần hai vụ thu hoạch bình thường liên tiếp để ổn định nguồn cung toàn cầu”, Magro nói.
Giá lúa mì tương lai tại sàn giao dịch hàng hóa Chicago đã tăng 17% trong 12 tháng qua, trong khi giá bắp tăng 28% và giá đậu nành tăng 14%.
Những năm thời tiết xấu đã ảnh hưởng đến các khu vực sản xuất nông nghiệp lớn, bao gồm cả ở Nam Mỹ, làm giảm sản lượng ngũ cốc toàn cầu. Cuộc xung đột Nga-Ukraine cũng làm gián đoạn các chuyến hàng xuất khẩu một trong những khu vực xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới trong nửa đầu năm nay.
Những yếu tố đó đã thúc đẩy giá lương thực tăng trong năm nay. Trong báo báo cáo về an ninh lương thực toàn cầu ở 77 nước có thu nhập thấp và trung bình công bố trong tháng này, USDA ước tính số người dân bị mất an ninh lương thực hiện tại 1,3 tỉ, tăng khoảng 10% so với năm 2021.
Sau khi tăng vọt kể từ cuối tháng 2, giá ngũ cốc đã giảm trong những tháng gần đây. Một thỏa thuận giữa Nga và Ukraine dưới sự trung gian của Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 7 đã cho phép hàng triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt ở Ukraine được xuất khẩu qua Biển Đen, giúp giải tỏa phần nào căng thẳng nguồn cung. Tuy nhiên, các mối lo ngại về một cơn suy thoái kinh tế tiềm ẩn của toàn cầu đang phủ bóng đen lên các thị trường hàng hóa nông sản.
Juan Luciano, Giám đốc điều hành AMD, nhà chế biến thực phẩm và kinh doanh nông sản hàng đầu ở Mỹ, cho biết từ tháng 3 đến tháng 8, Ukraine đã xuất khẩu khoảng 40% lượng ngũ cốc mà nước này thường xuất xưởng trong giai đoạn đó. Ukraine đang xuất khẩu ngũ cốc mạnh hơn trong tháng 9.
Luciano nói: “Xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine phục hồi khá nhanh. Hy vọng rằng điều đó tiếp tục xảy ra vì tôi nghĩ còn một chặng đường dài để giảm bớt bất kỳ áp lực nào trong hệ thống lương thực toàn cầu”.
Ông dự báo có thể sẽ mất 2-3 năm vụ mùa bội thu nữa ở Nam bán cầu và Bắc bán cầu để nguồn cung lương thực trên thế giới đủ đáp ứng nhu cầu.
Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc ở Biển Đen đã giúp giải phóng không gian lưu trữ ngũ cốc cho nông dân Ukraine và cung cấp tiền mặt cho họ để chuẩn bị vụ mùa năm sau. Nếu thiếu tiền, nông dân Ukraine có thể gặp khó khăn trong việc mua hạt giống, nhiên liệu và các vật tư khác cần thiết để gieo trồng vào mùa thu. Baumann cho biết các công ty như Bayer đã cung cấp cho họ các sản phẩm, bao gồm cả thiết bị gỡ mìn khỏi các cánh đồng của họ. Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen đang chịu áp lực mới sau khi các quan chức Nga cảnh báo trong những tuần gần đây rằng họ không hài lòng với các điều khoản của thỏa thuận.
Hồi đầu tháng này, Tổng thống Nga, Vladimir Putin cảnh báo Nga có thể rút khỏi thỏa thuận vì cho rằng phần lớn ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine đến các phương Tây, thay vì các nước nghèo nhất thế giới.. Các quan chức Nga cũng nói rằng các phần khác của thỏa thuận nhằm giúp Nga bán phân bón và các sản phẩm nông nghiệp không có nhiều tác dụng. Lãnh đạo kinh doanh trong ngành nông nghiệp cho biết việc gia hạn thỏa thuận khi nó hết hạn vào cuối tháng 11/2022 là rất quan trọng để giảm bớt áp lực đối với nguồn cung lương thực toàn cầu.
Greg Heckman, Giám đốc điều hành Bunge, công ty chế biến hạt có dầu lớn nhất thế giới, nói: “Cần phải đưa những nguồn cung đó ra khỏi Ukraine không chỉ vì an ninh lương thực toàn cầu mà còn vì cần phải giải phóng kho dự trữ để phục vụ cho vụ mùa năm sau ở nước này”.
Chy Le/Theo WSJ