Một tuần sau phán quyết gây chấn động bãi nhiệm Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra, chính trường Thái Lan bước vào bước ngoặt mới. Ngày 5/9/2025, Quốc hội bỏ phiếu áp đảo bầu Anutin Charnvirakul, chính trị gia kỳ cựu và nhà chiến lược khôn khéo, trở thành thủ tướng kế nhiệm. Trước đó, từ vụ rò rỉ cuộc điện thoại giữa Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra và Hunsen vào tháng 6, Anutin đã nhanh chóng rời liên minh do Pheu Thai lãnh đạo, khéo léo bắt tay với phe đối lập và kiên nhẫn chờ thời, để rồi giành trọn cơ hội trong cơn hỗn loạn quyền lực.
Bản thân Anutin đã bỏ phiếu trắng và sau khi giành được chiến thắng quyết định, ông đã nhận được các cuộc gọi điện thoại và chụp ảnh cùng các nhà lập pháp của mình tại Hạ viện. Sự thăng tiến của Anutin Charnvirakul, chính trị gia 58 tuổi vừa trở thành Thủ tướng Thái Lan là kết quả của nhiều thập kỷ tôi luyện trong chính trường. Con đường chính trị của ông khởi đầu từ đảng Thai Rak Thai do tỷ phú Thaksin Shinawatra, cha của Paetongtarn, sáng lập.
Trong những năm gần đây, ảnh hưởng của Anutin nổi bật thông qua đảng Bhumjaithai, một lực lượng tương đối mới, bắt nguồn từ các cộng đồng nông dân vùng hạ lưu đông bắc nhưng nhanh chóng vươn lên thành thế lực đáng kể. Các nhà quan sát chính trị nhiều lần dự đoán ông là ứng viên thủ tướng trong hai kỳ bầu cử 2019 và 2023, nhờ sức hút vượt qua ranh giới phe phái. Tuy nhiên, thay vì nắm ghế cao nhất, Anutin nổi lên với vai trò Bộ trưởng Y tế, đặc biệt sau khi xử lý đại dịch COVID-19 và thúc đẩy hợp pháp hóa cần sa vào năm 2022.
“Tôi trẻ hơn, tươi mới hơn và tôi hiểu chính trị trong một hệ thống dân chủ”, ông từng khẳng định với Reuters năm 2023, không giấu tham vọng giành vị trí cao nhất. Dù Bhumjaithai chỉ giành được 70/500 ghế, đảng này vẫn chứng tỏ sức nặng bằng cách ngăn chặn đảng Tiến lên giành quyền lực và sau đó tham gia liên minh cùng Pheu Thai để điều hành đất nước trong hai năm.
Theo nhà phân tích Napon Jatusripitak, Anutin và Bhumjaithai đóng vai trò “cầu nối hiếm hoi” giữa các gia tộc chính trị cấp tỉnh và giới bảo hoàng, bảo thủ vốn có ảnh hưởng sâu rộng. Ông được nhận xét là một chính trị gia thực dụng, có điểm chung với Thaksin nhưng trung thành với chế độ quân chủ, qua đó tái định vị Bhumjaithai như lực lượng bảo vệ lợi ích bảo thủ.
Nền chính trị Thái Lan suốt 25 năm qua vẫn xoay quanh cuộc đối đầu giữa phe bảo thủ và các đảng dân túy do Thaksin hậu thuẫn, dẫn đến hàng loạt đảo chính quân sự và phán quyết tư pháp khiến sáu thủ tướng dân cử phải ra đi. Trong bối cảnh ấy, sự nổi lên của Anutin phản ánh khả năng thích ứng hiếm có trong cơn xoáy bất ổn.
Người thành đạo
Sinh trưởng trong một gia đình vừa có gốc gác chính trị vừa kinh doanh, Anutin học tại trường nam sinh tư thục ở Bangkok trước khi sang Mỹ du học ngành kỹ thuật. Năm 1990, ông gia nhập công ty xây dựng Sino-Thai của gia đình và giữ chức chủ tịch, trước khi bước vào chính trường với vai trò Thứ trưởng Bộ Y tế Công cộng dưới thời Thaksin năm 2004.
Sau khi Thai Rak Thai bị giải thể và Anutin bị cấm chính trị 5 năm (2007), ông trở lại mạnh mẽ năm 2012 trên cương vị lãnh đạo Bhumjaithai. Trong hơn một thập kỷ, ông tận dụng mối quan hệ với Newin Chidchob, người sáng lập đảng và mạng lưới bảo thủ để đưa Bhumjaithai trở thành đối tác không thể thiếu trong nhiều chính phủ kế tiếp. Từ 2023, ông giữ chức Bộ trưởng Nội vụ trong các nội các do Pheu Thai lãnh đạo.
Dù Bhumjaithai thường kiểm soát các bộ then chốt mang lại lợi ích kinh tế, con đường lên ghế thủ tướng của Anutin vẫn phụ thuộc vào sự hậu thuẫn từ Đảng Nhân dân, đảng kế nhiệm của Tiến bộ, từng bị ông ngăn cản cầm quyền năm 2023 nhưng nay đã chọn hợp tác từ bên ngoài. “Chúng tôi biết rằng Đảng Nhân dân đã hy sinh để tìm ra giải pháp cho Thái Lan trong thời kỳ khủng hoảng”, Anutin phát biểu khi nhận được ủng hộ.
Ngoài chính trị và kinh doanh, ông được biết đến với thú sưu tầm bùa hộ mệnh Phật giáo và niềm đam mê bay giải trí, đôi khi phục vụ các chuyến hiến tạng khẩn cấp. Nhưng phía trước ông là một bài toán đầy cam go: nền kinh tế trì trệ, căng thẳng biên giới với Campuchia sau xung đột đẫm máu, và nguy cơ bất ổn chính trị gia tăng. Năng lực lèo lái trong nghịch cảnh sẽ là thử thách lớn nhất của Anutin trên cương vị mới.
Từ một doanh nhân bước chân vào chính trường, Anutin Charnvirakul đã chứng tỏ bản lĩnh thực dụng và khả năng thích ứng linh hoạt để trụ vững qua nhiều biến động quyền lực. Việc ông trở thành thủ tướng Thái Lan không chỉ phản ánh sự khéo léo trong việc xây dựng liên minh và cân bằng lợi ích giữa các phe phái, mà còn cho thấy vai trò ngày càng nổi bật của Bhumjaithai trong chính trị quốc gia. Tuy nhiên, với một nền kinh tế trì trệ, căng thẳng đối ngoại phức tạp và sự chia rẽ nội bộ chưa được hàn gắn, thành công của Anutin sẽ phụ thuộc vào việc liệu ông có thể biến kinh nghiệm nhiều thập kỷ và phong cách chính trị thực dụng thành một chương ổn định mới cho Thái Lan hay không.
Minh Anh