Ngày 20/8/2025, phát biểu tại Đối thoại Chính sách Chiến lược ASEAN về Quản lý Thảm họa (SPDDM) 2025 ở Singapore, Tổng Thư ký ASEAN Tiến sĩ Kao Kim Hourn nhấn mạnh rằng, đổi mới công nghệ và hợp tác đa phương sẽ là trụ cột để khu vực đối mặt với những thách thức ngày càng phức tạp trong kỷ nguyên biến đổi khí hậu.
Đối thoại Chính sách Chiến lược ASEAN về Quản lý Thảm họa (SPDDM) 2025 vừa diễn ra tại Singapore thu hút sự tham dự của lãnh đạo cấp cao và các đối tác quốc tế, khẳng định tầm quan trọng của hợp tác khu vực trong xây dựng khả năng chống chịu trước thảm họa. Phát biểu tại lễ khai mạc, Tổng Thư ký ASEAN, Tiến sĩ Kao Kim Hourn, đã đưa ra thông điệp rõ ràng: ASEAN cần một tầm nhìn sau 2025 với trọng tâm là đổi mới sáng tạo, công nghệ tiên tiến và hợp tác toàn diện.
Thách thức ngày càng phức tạp
Trong hai thập kỷ qua, ASEAN là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu và thiên tai. Các trận lũ lụt nghiêm trọng tại Thái Lan (2011), siêu bão Haiyan tại Philippines (2013) hay động đất – sóng thần tại Indonesia cho thấy rõ mức độ mong manh của khu vực. Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa nhanh và sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu khiến rủi ro thảm họa không chỉ là vấn đề an sinh xã hội, mà còn đe dọa trực tiếp đến kinh tế và an ninh khu vực.
Công nghệ như “lá chắn mới”
Trong bài phát biểu với chủ đề “Tầm nhìn sau 2025 về Khả năng phục hồi của ASEAN: Một góc nhìn”, Tiến sĩ Kao nhấn mạnh công nghệ phải trở thành trung tâm của quản lý thảm họa. Từ trí tuệ nhân tạo trong dự báo khí hậu, dữ liệu lớn trong đánh giá rủi ro, đến hệ thống cảnh báo sớm khu vực, ASEAN có thể tận dụng công nghệ để rút ngắn thời gian phản ứng và giảm thiểu thiệt hại.
Điều này phản ánh xu hướng toàn cầu, khi Liên Hợp Quốc và Liên minh châu Âu đều đang thúc đẩy “chuyển đổi số” trong quản lý rủi ro thiên tai. So với các sáng kiến quốc tế, ASEAN vẫn còn khoảng cách, nhưng việc đưa công nghệ lên hàng đầu là tín hiệu cho thấy khối đã xác định đúng hướng đi.
Hợp tác đa tầng và tính bao trùm
Tuy nhiên, công nghệ không phải là “đũa thần”. Tiến sĩ Kao nhấn mạnh rằng quan hệ đối tác đa tầng nấc – giữa các quốc gia thành viên, khu vực tư nhân, cộng đồng quốc tế và chính người dân – sẽ là yếu tố quyết định. Mọi chiến lược quản lý thảm họa chỉ thành công nếu gắn liền với tính bao trùm, bảo đảm rằng không nhóm cộng đồng nào bị bỏ lại phía sau.
So sánh với Liên minh châu Âu, ASEAN đối diện một thách thức đặc biệt: sự khác biệt lớn về năng lực giữa các quốc gia thành viên. Trong khi Singapore và Malaysia có thể đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ, thì Lào hay Myanmar vẫn cần hỗ trợ đáng kể. Do đó, hợp tác nội khối và cơ chế chia sẻ nguồn lực là yếu tố sống còn.
Bước ngoặt cho giai đoạn sau 2025
SPDDM 2025 không chỉ là một diễn đàn trao đổi chính sách, mà còn là cột mốc định hình chiến lược khu vực sau 2025. Bằng việc đặt ra những ưu tiên về công nghệ, hợp tác và tính bao trùm, ASEAN đang hướng tới một mô hình quản lý thảm họa không chỉ mang tính phản ứng, mà còn chủ động và bền vững.
Ở góc nhìn chiến lược, điều này mở ra cơ hội để ASEAN khẳng định vai trò trung tâm khu vực trong đối phó thảm họa và biến đổi khí hậu – một yếu tố then chốt để củng cố vị thế địa – chính trị của khối trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.
Quản lý thảm họa đang trở thành thước đo mới cho sự đoàn kết, năng lực quản trị và vai trò địa chính trị của ASEAN trong kỷ nguyên sau 2025.
Đối thoại Chính sách Chiến lược ASEAN về Quản lý Thảm họa 2025 không chỉ là một diễn đàn trao đổi kỹ thuật, mà còn là lời khẳng định về tầm vóc chiến lược của ASEAN trong giai đoạn mới. Khi công nghệ, hợp tác và tính bao trùm được đặt làm trụ cột, khối đang nỗ lực chuyển từ tư duy ứng phó sang tư duy chủ động, từ giải quyết hậu quả sang quản lý rủi ro toàn diện.
Tuy vậy, con đường phía trước không hề bằng phẳng. ASEAN sẽ phải đối mặt với những thách thức nội khối về khoảng cách năng lực, đồng thời duy trì thế cân bằng trước sự cạnh tranh ảnh hưởng của các cường quốc. Nếu vượt qua được, ASEAN không chỉ nâng cao khả năng chống chịu trước thiên tai, mà còn củng cố vị thế trung tâm trong cấu trúc khu vực đang biến động mạnh mẽ.
Toàn văn bài phát biểu của Tổng Thư ký ASEAN, Tiến sĩ Kao Kim Hourn tại Đối thoại Chính sách Chiến lược ASEAN về Quản lý Thảm họa (SPDDM) 2025: SG-Dr.-Kao-Welcoming-Remarks-at-the-Opeing-Session-of-the-SPDDM-2025-20-August-2025-As-Delivered.pdf
Hiền Nguyễn