Ngày 6/7/2024, ở thủ đô Niamey của Niger, tại hội nghị thượng đỉnh “Liên hiệp quốc gia vùng Sahel”, Lãnh đạo Burkina Faso, Mali và Niger ký hiệp ước “Liên hiệp quốc gia vùng Sahel”. Hiệp ước này thiết lập liên hiệp nhằm tăng cường hội nhập, sau khi ba nước này đều chọn rời khối ECOWAS truyền thống của châu Phi.
Liên hiệp viết tắt là AES. Lãnh đạo Niger Abdourahamane Tchiani mô tả hội nghị thượng đỉnh AES là “đỉnh cao của quyết tâm chung, nhằm giành lại chủ quyền quốc gia”. Trước đây, ba nước này từng ký hiệp ước phòng thủ chung hồi tháng 9/2023.
“Chúng tôi thiết lập AES của người dân, thay vì một ECOWAS nhận chỉ thị từ các cường quốc ngoài châu Phi”, ông Tchiani nói.
Theo giới quan sát, động thái mới cho thấy ba nước quyết tâm từ bỏ Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS). ECOWAS thành lập năm 1975 gồm 15 nước là Cape Verde, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Liberia, Mali, Senegal, Sierra Leone, Benin, Burkina Faso, Ghana, Bờ biển Ngà, Niger, Nigeria và Togo.
ECOWAS đã đình chỉ tư cách thành viên đối với Mali, Burkina Faso và Niger sau các cuộc đảo chính lần lượt vào năm 2020, năm 2022 và tháng 7/2023. Ba nước hồi tháng 1 tuyên bố rời khỏi ECOWAS, cáo buộc khối đi chệch khỏi lý tưởng ban đầu.ECOWAS hôm nay tổ chức hội nghị thượng đỉnh ở Abuja, Nigeria. Khối dự kiến thảo luận về nhiều vấn đề, trong đó có quan hệ với AES.
Thế Cương