Chính phủ ban hành Nghị quyết 328/NQ-CP về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung phát triển nguồn cung, hạ tầng năng lượng, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn mới.
Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong tình hình mới
Chương trình hành động của Chính phủ được ban hành nhằm thể chế hóa và triển khai đầy đủ các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu trọng tâm là bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; cung cấp năng lượng đầy đủ, ổn định, chất lượng cao, đồng thời giảm phát thải phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống nhân dân và bảo vệ môi trường sinh thái.
Đến năm 2030, Chương trình phấn đấu đạt một số chỉ tiêu chủ yếu: tổng cung năng lượng sơ cấp đạt khoảng 150 – 170 triệu tấn dầu quy đổi; tổng tiêu thụ năng lượng cuối cùng khoảng 120 – 130 triệu tấn dầu quy đổi; tỷ lệ tiết kiệm năng lượng trên tổng tiêu thụ năng lượng cuối cùng đạt 8 – 10% so với kịch bản phát triển bình thường; giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động năng lượng khoảng 15 – 35%.
Chương trình cũng đề ra các nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương nhằm xây dựng, triển khai, kiểm tra và giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW; hoàn thiện hệ thống pháp luật tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển năng lượng quốc gia; tăng cường giám sát công tác xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, chính sách phát triển năng lượng; qua đó bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong tình hình mới.
Chính phủ yêu cầu huy động toàn hệ thống chính trị bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia
Nhằm thực hiện hiệu quả các mục tiêu Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị và Nhân dân trong bảo đảm an ninh năng lượng.
Các nhiệm vụ trọng tâm bao gồm: hoàn thiện thể chế, chính sách để tạo lợi thế cạnh tranh, làm nền tảng và động lực cho phát triển năng lượng; phát triển nguồn cung và hạ tầng năng lượng vững chắc, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng; đẩy mạnh tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, thực hiện linh hoạt các cam kết quốc tế về giảm phát thải.
Chính phủ cũng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường quản trị, nâng cao năng lực ứng phó rủi ro; huy động mọi nguồn lực xã hội, khuyến khích khu vực tư nhân tham gia phát triển năng lượng; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm phát triển nhanh, bền vững ngành năng lượng, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia.
Xây dựng Trung tâm công nghiệp năng lượng quốc gia tại các địa phương có lợi thế
Để phát triển nguồn cung và hạ tầng năng lượng, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng kinh tế, Chính phủ yêu cầu các cơ quan chức năng xây dựng kịch bản và lộ trình thực hiện cụ thể, bảo đảm năng lượng đáp ứng mục tiêu phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Các nhiệm vụ trọng tâm gồm: đa dạng hóa nguồn cung năng lượng; ưu tiên phát triển năng lượng trong nước, giảm phụ thuộc nhập khẩu; khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng nội địa. Chính phủ giao triển khai xây dựng và hình thành Trung tâm công nghiệp năng lượng quốc gia tích hợp khí, khí hóa lỏng, điện, lọc – hóa dầu, năng lượng tái tạo tại các địa phương có lợi thế, đồng bộ với chính sách về khai thác, bao tiêu sản lượng và giá khí tự nhiên trong nước.
Đồng thời, yêu cầu tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án năng lượng trọng điểm; tăng cường dự trữ năng lượng chiến lược, phát triển công nghiệp sản xuất thiết bị năng lượng, hạ tầng năng lượng hiện đại, thông minh, bền vững; bảo đảm kết nối hiệu quả khu vực và quốc tế, góp phần củng cố an ninh năng lượng quốc gia trong tình hình mới.
Áp dụng thuế carbon, thúc đẩy chuyển đổi xanh trong ngành năng lượng
Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương đẩy mạnh tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, thực hiện linh hoạt các cam kết quốc tế về giảm phát thải. Các cơ quan chức năng cần cơ cấu lại và khuyến khích phát triển những ngành sử dụng năng lượng hiệu quả, đem lại lợi ích cao về kinh tế – xã hội; ban hành các chỉ tiêu bắt buộc về tiết kiệm năng lượng cho từng ngành, lĩnh vực, địa phương; từng bước loại bỏ thiết bị, máy móc, phương tiện có hiệu suất thấp, phát thải cao; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ mới, hiện đại, hiệu suất cao.
Chính phủ đồng thời yêu cầu triển khai đồng bộ các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính trong ngành năng lượng; xây dựng lộ trình chuyển đổi nhiên liệu tại các nhà máy nhiệt điện than sang khí tự nhiên, nhiên liệu sinh khối, hydrogen, amoniac…; nghiên cứu áp dụng chính sách thuế carbon đối với việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch và quy định tiêu chuẩn, hạn mức phát thải carbon phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước.
Tạo đột phá trong khoa học, công nghệ và chuyển đổi số ngành năng lượng
Để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Chính phủ giao các bộ, ngành, địa phương tập trung đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) với tỷ lệ tối thiểu 2% GDP ngành năng lượng; hình thành các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, đổi mới sáng tạo và phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia trong lĩnh vực năng lượng. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp năng lượng đầu tư mạnh mẽ cho R&D, huy động nguồn lực xã hội để phát triển các dự án năng lượng mới, năng lượng sạch.
Các nhiệm vụ trọng tâm gồm: đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ tiên tiến, công nghệ lưu trữ năng lượng; phát triển lưới điện thông minh, hệ thống quản lý năng lượng thông minh trong công nghiệp, giao thông, xây dựng. Chính phủ cũng yêu cầu tăng cường liên kết giữa nhà khoa học, cơ sở đào tạo và doanh nghiệp thông qua các chương trình khoa học – công nghệ, lồng ghép R&D vào chiến lược, quy hoạch phát triển năng lượng.
Song song, xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng, đưa vào danh mục ngành đào tạo trọng điểm. Mục tiêu đào tạo 25.000 – 35.000 kỹ sư, chuyên gia năng lượng, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, năng lượng tái tạo và năng lượng mới; đồng thời, có chính sách thu hút chuyên gia nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài tham gia phát triển lĩnh vực này.
Việc ban hành và triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW thể hiện quyết tâm chính trị cao của Chính phủ trong bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng vào xu thế chuyển dịch năng lượng toàn cầu. Với định hướng phát triển đồng bộ – từ hoàn thiện thể chế, đầu tư hạ tầng, áp dụng công nghệ tiên tiến đến đào tạo nhân lực chất lượng cao – chương trình không chỉ góp phần bảo đảm nguồn năng lượng ổn định, sạch, hiệu quả cho nền kinh tế, mà còn tạo nền tảng cho tăng trưởng xanh, giảm phát thải và bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển năng lượng bền vững, độc lập và tự chủ đến năm 2045.
Dũng Em