Theo Reuters, ngày 1/9/2025, Liên minh cầm quyền Benin tại Tây Phi đã chính thức đề cử Bộ trưởng Tài chính Romuald Wadagni tham gia tranh cử tổng thống năm 2026. Được xem là “kiến trúc sư” của nhiều chính sách kinh tế trọng yếu, Wadagni trở thành gương mặt trung tâm trong nỗ lực duy trì quỹ đạo cải cách hiện hành, đồng thời đặt ra câu hỏi về sự tiếp nối hay biến chuyển trong định hướng phát triển của quốc gia này.
Tổng thống Patrice Talon xác nhận sẽ rời nhiệm sở sau hai nhiệm kỳ, một động thái hiếm hoi trong bối cảnh nhiều lãnh đạo Tây và Trung Phi tìm cách kéo dài quyền lực vượt quá giới hạn hiến pháp. Hai đảng cầm quyền tại Benin – Khối Cộng hòa và Liên minh Tiến bộ vì Đổi mới – đã đồng loạt ủng hộ Bộ trưởng Tài chính Romuald Wadagni, coi ông là người kế thừa hợp lý nhờ kinh nghiệm điều hành và sự nhất quán với chương trình cải cách của Talon.
Wadagni, cựu lãnh đạo Deloitte gia nhập nội các từ năm 2016, được đánh giá là kiến trúc sư của các chính sách củng cố tài khóa và đầu tư hạ tầng. Sự ủng hộ từ Talon và liên minh cầm quyền không chỉ củng cố vị thế của ông trong cuộc đua năm 2026 mà còn phản ánh sự đồng thuận nội bộ, giúp Benin tránh kịch bản phân cực thường thấy trong bầu cử sơ bộ.
Tuy nhiên, bên cạnh bức tranh ổn định chính trị và tăng trưởng kinh tế, quốc gia này vẫn đối mặt thách thức lớn về việc làm cho thanh niên và sức ép đời sống. Trong khi đó, ở nhiều nước láng giềng, xu hướng ngược lại diễn ra: Alassane Ouattara tiếp tục tranh cử nhiệm kỳ thứ tư ở Bờ Biển Ngà, Paul Biya nắm quyền gần nửa thế kỷ tại Cameroon, và Faustin-Archange Touadéra theo đuổi nhiệm kỳ thứ ba ở Cộng hòa Trung Phi.
Trong bối cảnh khu vực đã chứng kiến tám cuộc đảo chính từ 2020–2023, quyết định rút lui đúng hạn của Talon và việc đề cử Wadagni nổi lên như một trường hợp ngoại lệ, làm nổi bật sự đối lập giữa quỹ đạo cải cách của Benin và tình trạng thoái lui dân chủ ở nhiều nước Tây–Trung Phi.
Trong bối cảnh dân chủ châu Phi chịu nhiều sức ép, quyết định rời ghế đúng hạn của Tổng thống Talon cùng việc liên minh cầm quyền đặt niềm tin vào Wadagni mang ý nghĩa vượt ra ngoài phạm vi Benin. Nó không chỉ là phép thử cho khả năng tiếp nối cải cách kinh tế – xã hội, mà còn là chỉ dấu quan trọng cho thấy liệu Benin có thể trở thành hình mẫu hiếm hoi về chuyển giao quyền lực trong hòa bình, đối lập với làn sóng kéo dài nhiệm kỳ và đảo chính đang phủ bóng lên khu vực.
Minh Châu