Ngày 29/10/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng bài viết “Cameroon – Một chút ảnh hưởng của Pháp”. Nhà báo Joaquín Mbomío Bacheng cho rằng, Cameroon, đồng minh thân cận của cựu cường quốc thực dân đã chứng kiến Tổng thống Paul Biya tái đắc cử lần thứ tám, dù đa số cử tri được cho là đã bỏ phiếu phản đối.
Cameroon: Cuộc bầu cử không nhiều đổi thay
Cuộc bầu cử tổng thống tại Cameroon khép lại mà không mang lại kết quả đột phá nào. Phải chăng đó là hệ quả tất yếu của một quốc gia vẫn mang vết chia cắt thuộc địa, giữa vùng nói tiếng Pháp và vùng nói tiếng Anh?
Tổng thống Paul Biya, đồng minh thân cận của cựu cường quốc thực dân Pháp, tiếp tục giành chiến thắng để hướng tới nhiệm kỳ thứ tám. Theo giới quan sát, ông đã củng cố quyền lực bằng cách loại bỏ đối thủ Maurice Kamto khỏi cuộc đua – người từng gây tiếng vang lớn trong kỳ bầu cử năm 2018 và được xem là ứng viên có khả năng thách thức thực sự trong một cuộc bầu cử tự do.
Việc kiểm phiếu kéo dài bất thường khiến dư luận hoài nghi về tính minh bạch của cuộc bầu cử. Dù diễn ra ngày 12/10, kết quả chỉ được công bố vào thứ Hai tuần sau. Tổ chức Un Monde Avenir đã cử gần 800 quan sát viên trên toàn quốc, trong đó có 35 người tại các khu vực nói tiếng Anh ở miền Nam và Tây Bắc, nơi từng bùng phát các phong trào ly khai. Theo một quan sát viên, tỷ lệ cử tri đi bầu tại các vùng khủng hoảng này đã cải thiện đáng kể.
Đáng chú ý, các ứng cử viên nói tiếng Anh từ miền Bắc đã liên minh với Issa Tchiroma Bakary, cựu bộ trưởng trong chính phủ của Biya. Nhiều ý kiến cho rằng, Tchiroma đáng ra phải là người chiến thắng, bởi chỉ khu vực miền Nam bỏ phiếu cho Biya, trong khi hầu hết các vùng còn lại đều phản đối ông.
Cuối ngày bầu cử, Bộ trưởng Quản lý Lãnh thổ Paul Atanga Nji cảnh báo các ứng cử viên không được bình luận về kết quả ngoài thời hạn luật định. Thông điệp này được cho là nhắm trực tiếp đến Issa Tchiroma Bakary, người đã tuyên bố chiến thắng sớm ngay sau khi bỏ phiếu. Thành trì Garua của ông chứng kiến một số sự cố trong giai đoạn cuối chiến dịch.
Đội ngũ của Tchiroma tố cáo những bất thường trong quá trình kiểm phiếu, đồng thời đại diện của ông đã rút khỏi ủy ban bầu cử, cáo buộc có hành vi thao túng kết quả. Tình hình căng thẳng leo thang khi người ủng hộ ông xuống đường biểu tình tại thủ đô Douala vào Chủ nhật, khiến ít nhất bốn người thiệt mạng.
Sau cuộc bầu cử, người dân Cameroon trở lại nhịp sống thường nhật, khắc nghiệt và u ám như hình ảnh “thành phố tàn khốc” mà nhà văn lớn Mongo Beti từng mô tả trong tiểu thuyết cùng tên. Trớ trêu thay, ngay trong ngày bỏ phiếu, đội tuyển bóng đá quốc gia “Những chú sư tử bất khuất” cũng bị loại khỏi vòng loại World Cup, sau thất bại trước Cabo Verde — quốc gia nhỏ bé với dân số chỉ nửa triệu người, trong khi Cameroon có tới gần 30 triệu dân.
Về kinh tế, Cameroon được ví như chiếc cốc nửa đầy, nửa vơi. Dù đối mặt hàng loạt thách thức, từ đại dịch COVID-19, mối đe dọa của Boko Haram ở biên giới phía Bắc, đến khủng hoảng tài chính và phân hóa địa chính trị — quốc gia này vẫn ghi nhận những tín hiệu phục hồi. Theo các chuyên gia, GDP tăng 3,5% năm 2024, lạm phát giảm từ 7,4% xuống 4,5%, chủ yếu nhờ khai thác tài nguyên thiên nhiên.
Cameroon cũng hưởng lợi từ các cải cách tài chính và cam kết chống biến đổi khí hậu, khi đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng thêm 42,7 tỷ franc CFA. Giá ca cao và bông tăng đã giúp cán cân thương mại cải thiện, đem lại hy vọng mong manh cho nền kinh tế vốn chịu nhiều sức ép.
Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới chỉ ra những vấn đề về thanh khoản và nguy cơ nợ công quá mức. Thêm vào đó là những khó khăn về cơ cấu của nhà nước Cameroon. Tình trạng nghèo đói trong dân chúng đã trở nên tồi tệ hơn trong những thập kỷ gần đây, đặc biệt là ở các khu vực và tỉnh phía bắc, nơi cơ sở hạ tầng kém phát triển nhất. Đã qua rồi cái thời mà Cameroon, nhờ vị trí chiến lược và sự giàu có, có thể được coi là một quốc gia hùng mạnh, thịnh vượng và là động lực tương lai của nền kinh tế châu Phi.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/511357.kamerun-hauch-von-fran%C3%A7afrique.html