Ngày 25/10/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết có tiêu đề “Gỡ bỏ lệnh cấm vận Cuba! Thế giới đằng sau Havana” của nhà báo Volker Hermsdorf, phân tích việc Liên Hợp Quốc một lần nữa tiến hành bỏ phiếu về lệnh cấm vận mà Hoa Kỳ áp đặt đối với Cuba, được xem là biện pháp trừng phạt bất hợp pháp kéo dài nhiều thập kỷ nhằm vào hòn đảo xã hội chủ nghĩa vùng Caribbean.
Một tuần trước cuộc bỏ phiếu lần thứ 33 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về việc dỡ bỏ lệnh cấm vận của Hoa Kỳ đối với Cuba, Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodríguez cáo buộc Washington gây sức ép với các quốc gia khác nhằm thay đổi kết quả.
Phát biểu tại Havana hôm thứ Tư, ông Rodríguez cho biết Mỹ đang tiến hành “một chiến dịch toàn cầu chưa từng có”, sử dụng các biện pháp đe dọa, tống tiền và lan truyền thông tin sai lệch để gây ảnh hưởng đến chính phủ các nước, đặc biệt là ở Mỹ Latinh và châu Âu.
Tại cuộc họp báo, Ngoại trưởng Cuba đã công bố các bức thư đề ngày 8 và 17/10 được cho là do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ gửi tới nhiều chính phủ, mà ông mô tả là “những nỗ lực đe dọa trực tiếp”. Những biện pháp này, theo ông, bao gồm từ chối cấp thị thực, tăng thuế quan thương mại và trừng phạt các công ty tư nhân.
Hãng Reuters trước đó đưa tin về chỉ thị ngày 2/10 của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó các đại sứ quán Hoa Kỳ được yêu cầu vận động “một hành vi bỏ phiếu khác”. Người đứng sau chiến dịch này được cho là Ngoại trưởng Marco Rubio, người sử dụng các kênh trung gian ở Mỹ Latinh và châu Âu để vận động thay đổi lập trường.
Kể từ năm 1992, Cuba hằng năm đều đệ trình nghị quyết lên án lệnh cấm vận kéo dài hơn 60 năm của Hoa Kỳ. Trong cuộc bỏ phiếu năm ngoái, 187 quốc gia ủng hộ, chỉ có Hoa Kỳ và Israel phản đối, trong khi Moldova bỏ phiếu trắng.
Trước nguy cơ bị cô lập, Washington hiện tìm cách vận động một số chính phủ cánh hữu ủng hộ lập trường của mình. Một trong những cáo buộc chính là Cuba “đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế” – điều mà ông Rodríguez gọi là “phi lý và xúc phạm”. Ông nhấn mạnh Havana từng đăng cai hội nghị thượng đỉnh khu vực và tuyên bố Mỹ Latinh – Caribe là “Khu vực Hòa bình”.
Theo ông Rodríguez, “trong khi Hoa Kỳ muốn kích động nạn đói, sự tuyệt vọng và lật đổ chính quyền tại Cuba bằng lệnh phong tỏa, thì lại vu cáo Cuba là mối đe dọa đối với hòa bình. Sự đạo đức giả này không thể diễn tả được.”
Ngoại trưởng Cuba cũng bác bỏ cáo buộc rằng Havana đã gửi 20.000 lính đánh thuê cho Nga trong cuộc chiến Ukraine, gọi đây là “lời nói dối trắng trợn”. Theo Reuters, phía Mỹ tuyên bố Cuba “tích cực hỗ trợ” Moscow thông qua hàng nghìn công dân chiến đấu cùng quân đội Nga. Hãng Efe (Tây Ban Nha) dẫn nguồn Cơ quan Tình báo Quân đội Ukraine (GUR) và một nghị sĩ thuộc đảng “Đầy tớ Nhân dân” của Tổng thống Zelensky là những người đầu tiên lan truyền cáo buộc này.
“Người dân Cuba hiểu rõ chiến tranh là gì. Chúng tôi từng là nạn nhân của chủ nghĩa khủng bố được tổ chức từ Miami,” ông Rodríguez nói, đồng thời cho rằng những cáo buộc của Washington gợi lại “những ngày đen tối nhất của Chiến tranh Lạnh”.
Bộ Ngoại giao Cuba (MINREX) tái khẳng định chính sách “không khoan nhượng đối với hoạt động lính đánh thuê”. Theo số liệu chính thức, 26 người đã bị kết án từ 5 đến 14 năm tù vì các hành vi liên quan.
Ngoài các cáo buộc sai lệch liên quan đến cuộc xung đột tại Ukraine, Washington còn khơi lại chiến dịch tuyên truyền chống các lữ đoàn y tế quốc tế của Cuba, vốn bị Mỹ gọi là hình thức “nô lệ thời hiện đại”. Theo giới quan sát, mục tiêu là làm suy yếu uy tín toàn cầu của mạng lưới hơn 605.000 chuyên gia y tế Cuba, những người đã thực hiện trên 1,9 tỷ ca điều trị tại 165 quốc gia kể từ năm 1963.
Riêng Đội quân Henry Reeve, được thành lập để ứng phó thảm họa và dịch bệnh, đã chăm sóc hơn tám triệu bệnh nhân tại 55 quốc gia. Nhà báo Colombia Hernando Calvo Ospina nhận định: “Trong khi Mỹ và châu Âu gửi binh lính, xe tăng và bom đạn, thì Cuba lại gửi bác sĩ.”
Song song với đó, truyền thông phương Tây đang cổ súy luận điệu nhằm giảm nhẹ hậu quả của các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Cuba, coi đây là cách biện minh cho các chính phủ chấp nhận sức ép từ Washington.
Theo hãng Efe (Tây Ban Nha), trong hai bài báo công bố ngày 13 và 20/10, tám “nhà kinh tế độc lập được kính trọng” của Cuba cho rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ “đang đè nặng lên nền kinh tế và hạn chế tiềm năng của nó, nhưng không phải là nguyên nhân cơ bản của cuộc khủng hoảng hiện nay.” Thời điểm đăng tải được cho là trùng hợp có chủ ý, ngay trước phiên bỏ phiếu thường niên của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về nghị quyết do Havana đệ trình phản đối chính sách phong tỏa của Mỹ.
Theo Efe, các nhà kinh tế này nhiều năm qua đều quy trách nhiệm chính cho hệ thống chính trị – kinh tế của Cuba, thay vì các biện pháp cưỡng chế từ bên ngoài.
Bất chấp chiến dịch gây sức ép, Ngoại trưởng Bruno Rodríguez tin tưởng đa số các quốc gia sẽ tiếp tục ủng hộ nghị quyết của Cuba, bởi họ “hiểu rõ rằng lệnh phong tỏa là nguyên nhân chủ yếu gây ra khó khăn kinh tế và đau khổ nhân đạo hàng ngày cho người dân Cuba.”
Ông bày tỏ hy vọng về một làn sóng lên án rõ ràng hơn đối với chính sách của Hoa Kỳ, coi đó là biểu hiện của tình đoàn kết quốc tế ngày càng lớn với Havana.
Cuối tuần tới, một cuộc biểu tình với khẩu hiệu “Củng cố Liên Hợp Quốc – Gỡ bỏ lệnh phong tỏa của Hoa Kỳ đối với Cuba!” dự kiến diễn ra lúc 17h ngày 29/10 trước Bộ Ngoại giao Liên bang Đức.
Theo giới phân tích, chiến dịch gây sức ép của Washington không chỉ nhằm làm suy yếu Cuba trên mặt trận kinh tế, mà còn là nỗ lực lâu dài nhằm cô lập và làm mất uy tín mô hình xã hội chủ nghĩa của quốc đảo Caribbean trên trường quốc tế. Việc khuấy lại các cáo buộc cũ, bóp méo thông tin và tấn công vào các biểu tượng mang tính nhân đạo như các lữ đoàn y tế cho thấy mục tiêu sâu xa của Hoa Kỳ là làm xói mòn niềm tin quốc tế đối với Cuba, đồng thời duy trì ảnh hưởng chính trị – kinh tế của mình tại khu vực Mỹ Latinh.
Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến sự thay đổi trật tự quyền lực và gia tăng kêu gọi tôn trọng chủ quyền quốc gia, chính sách bao vây và cô lập Cuba được nhiều nhà quan sát xem là một phần trong chiến lược địa chính trị rộng lớn hơn của Washington nhằm ngăn chặn mọi mô hình phát triển độc lập thách thức lợi ích và quyền lực của Hoa Kỳ tại Tây bán cầu.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/511076.unblock-cuba-die-welt-hinter-havanna.html