Với gần 90% phiếu bầu, Tổng thống Vladimir Putin giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tổng thống Nga năm nay. Hãng truyền thông RT dẫn thông tin từ Ủy ban Bầu cử Trung ương Nga (CEC) cho hay, với hơn 80% số phiếu bầu đã được kiểm tính đến 1h sáng giờ Mátxcơva ngày 18/3/2024, ông Putin đang dẫn đầu cuộc đua với tỉ lệ ước tính là 87,15%.
Đây là cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên ở Nga sau cải cách hiến pháp năm 2020, trong đó thiết lập giới hạn hai nhiệm kỳ 6 năm cho bất kỳ người nào giữ chức vụ nguyên thủ quốc gia. Như vậy, ông Putin sẽ lãnh đạo nước Nga thêm một nhiệm kỳ 6 năm nữa.
Cuộc bầu cử Tổng thống tại Nga 2024 chứng kiến tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao chưa từng có, ở mức hơn 74% (số liệu tính đến sáng 18/3). Năm nay cũng là lần đầu tiên người dân tại các khu vực Nga tuyên bố sáp nhập trong chiến dịch Ukraine là Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson đi bỏ phiếu bầu Tổng thống Nga. Tại Donetsk, tỷ lệ ủng hộ của ông Putin là 95,23%; tại Lugansk là 94,12%; tại Zaporizhzhia là 92,83% và tại Kherson là 88,12%. Cư dân của gần 30 khu vực của Nga, bao gồm cả Mátxcơva cũng có cơ hội bỏ phiếu trực tuyến.
Chiến thắng xô đổ mọi kỉ lục
Giới quan sát đánh giá chiến thắng của ông Putin không bất ngờ. Được giao trọng trách “chèo lái” đất nước vào thời điểm Nga trải qua nhiều xáo trộn sau khi Liên Xô tan rã, cuộc khủng hoảng tài chính năm 1998 và chiến tranh Chechnya lần thứ nhất, ông Putin đã từng bước đưa nước Nga ra khỏi bất ổn.
Đối thủ của ông trong Đảng Cộng sản, ông Nikolay Kharitonov, dự kiến đứng thứ hai với 4,2%, tiếp theo là ông Vladislav Davankov của Đảng Nhân dân Mới (4%) và ông Leonid Slutsky của Đảng Dân chủ Tự do (3,2%).
Việc kiểm phiếu đã kết thúc ở một số khu vực của Nga. Ông Putin giành được 94,12% số phiếu bầu ở Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) và hơn 95% ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR), hai khu vực mới sáp nhập Nga – nơi công dân lần đầu tiên đi bỏ phiếu.
Kết quả từ Cộng hòa Tyva, Khakassia và Yakutia, các khu vực Zaporizhzhia, Kherson, Khabarovsk, và từ Khu tự trị Chukotka cũng cho thấy tổng thống đương nhiệm dẫn đầu 4 ứng cử viên, với khoảng 90% số phiếu bầu.
Qua 4 nhiệm kỳ Tổng thống (2000-2004; 2004-2008; 2012-2018; 2018-2024) và một nhiệm kỳ Thủ tướng (2008-2012, dưới thời Tổng thống Dmitri Medvedev) ông Putin đã chứng minh vai trò cá nhân trong việc đưa nước Nga trở lại vị thế cường quốc. Đây là lần thứ năm ông Putin đắc cử một nhiệm kỳ Tổng thống Nga, với số phiếu ủng hộ vượt xa mọi kỷ lục của nước Nga hiện đại, theo RiaNovosti. Kì bầu cử 2018, ông Putin thắng với 76,69% số phiếu ủng hộ. Trước đó 6 năm, ông Putin vượt qua các đối thủ nhờ sự ủng hộ của 63,6% cử tri.
Năm 2004 và 2000, ông Putin dẫn đầu với tỷ lệ ủng hộ lần lượt là 71,31% và 52,9%. Trong khi đó, ông Dmitri Medvedev thắng cử Tổng thống Nga nhiệm kỳ 2008-2012 với số phiếu 70,28%.
Theo Wall Street Journal, ông Putin đã không tham gia bất kỳ hoạt động tranh cử nào như các đối thủ. Thay vào đó, ông thúc đẩy thông điệp thông qua các lịch trình làm việc hàng ngày của Tổng thống, như cuộc gặp với các nhóm thanh niên và xây dựng chương trình phát triển đất nước.
Trung tâm Levada, tổ chức thăm dò dư luận uy tín ở Nga, tháng trước cho biết khoảng 86% người dân tán thành công việc của ông Putin trong vai trò Tổng thống. Tỷ lệ ủng hộ này đã tăng 6% so với cuộc thăm dò tương tự hồi tháng 9/2023 và luôn duy trì trên 80% kể từ đó.
Hãng tin CNN của Mỹ tuần trước khẳng định, ông Putin có vị thế đặc biệt đối với người dân Nga. Tại một triển lãm ở ngoại ô Moscow có sự tham dự của phóng viên CNN, “tất cả những người mà CNN trò chuyện đều hoàn toàn ủng hộ ông Putin”.
Phát biểu của Tổng thống Putin sau ‘chiến thắng huy hoàng’
Tổng thống Putin cảm ơn người dân Nga vì đã đặt niềm tin vào ông. Tổng thống Putin phát biểu, sau khi các cuộc thăm dò ý kiến và kết quả sơ bộ cho thấy ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử từ ngày 15 tới 17/3.
“Tôi sẽ cố gắng hết sức để giải quyết các nhiệm vụ đặt ra trước mắt đất nước và đạt được các mục tiêu mà tất cả chúng ta đều coi là ưu tiên cao nhất” – Tổng thống nói.
Tổng thống Putin khẳng định kết quả bầu cử là biểu hiện niềm tin từ phía người dân Nga rằng nước Nga đã, đang và sẽ phát triển đúng hướng.
“Nguồn quyền lực duy nhất của đất nước là người dân Nga. Tôi sẽ cố gắng hết sức để giải quyết các nhiệm vụ đặt ra trước mắt đất nước và đạt được những mục tiêu mà tất cả chúng ta đều coi là ưu tiên cao nhất”. Tổng thống Putin nhấn mạnh.
Nhà lãnh đạo Nga lưu ý, mặc dù đất nước sắp phải đối mặt với nhiều thách thức, nhưng người dân sẽ hoàn thành nhiệm vụ nếu vẫn đoàn kết. “Bất kể ai dù cố gắng đe dọa và đàn áp chúng ta thế nào đi nữa thì chưa có ai trong lịch sử từng đe dọa thành công, sẽ không thành công bây giờ hoặc trong tương lai. Không bao giờ” – Tổng thống Nga nhấn mạnh.
Tổng thống Putin cũng khẳng định có các điều kiện để nước Nga trở nên mạnh mẽ hơn. Ông nói: “Có những điều kiện để tiến xa hơn nữa, để Nga vững chắc hơn, mạnh hơn, hiệu quả hơn”.
Tổng thống Putin cho rằng những sự kiện mà nước Nga phải trải qua hiện nay đã ảnh hưởng trực tiếp đến tỉ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao trong cuộc bầu cử. Ông Putin cũng cho biết hiện ông rất vui khi ở bên cạnh những người cùng chí hướng, ủng hộ mình, và có những mục tiêu chung.
Sau đó, Tổng thống gửi lời cảm ơn tới quân đội Nga vì đã bảo vệ đất nước trên tiền tuyến. Ông khẳng định một trong những ưu tiên trong nhiệm kỳ 6 năm tới là tăng cường năng lực phòng thủ của đất nước và củng cố quân đội.
Những ưu tiên của nhà lãnh đạo Nga trong nhiệm kỳ Tổng thống sắp tới
Sáng 18/3, phát biểu trong cuộc họp báo diễn ra tại trụ sở chiến dịch của mình ở thủ đô Moscow, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhấn mạnh đến những ưu tiên trong nhiệm kỳ mới, gồm các nhiệm vụ chính cho sự phát triển đất nước đã được ông nêu trong Thông điệp liên bang cuối tháng 2. Ông hy vọng về một nước Nga hùng mạnh, độc lập, có chủ quyền, và kết quả bầu cử sẽ cho phép ông cùng người dân Nga đạt được tất cả các mục tiêu đó.
Tổng thống Nga cho biết thêm, cơ cấu chính phủ tương lai của Nga sẽ bao gồm những người hiện đang tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Ông sẽ không vội thành lập chính phủ khóa mới bởi nhiệm kỳ hiện tại vẫn còn khoảng hơn 2 tháng nữa mới kết thúc. Vấn đề đặt ra là xác định ai sẽ được bổ nhiệm vào vị trí nào để đạt được hiệu quả tối đa.
Liên quan đến đề xuất của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về ngừng bắn giữa Nga và Ukraine, Tổng thống Putin cho biết ông không có thông tin gì về đề xuất của nhà lãnh đạo Pháp về việc tuyên bố đình chiến Olympic trong thời gian diễn ra Thế vận hội ở Paris. Tuy nhiên, ông Putin khẳng định: “Chúng tôi sẵn sàng xem xét mọi đề xuất, nhưng trong mọi trường hợp, chúng tôi sẽ luôn được dẫn lối bởi lợi ích quốc gia và tình hình trên chiến trường.”
“Tôi đã nói điều này trước đây và tôi sẽ nói lại lần nữa rằng chúng tôi ủng hộ các cuộc đàm phán hòa bình, nhưng chúng không nên được tổ chức chỉ vì đối phương sắp hết đạn”- ông Putin nói, đồng thời lưu ý thêm rằng, câu hỏi về ai sẽ là đối tác của Nga trong các cuộc đàm phán hòa giải cuối cùng với Ukraine hiện vẫn còn bỏ ngỏ.
Trong buổi thông tin cho báo giới, sáng 18/3, ông Putin không loại trừ khả năng xảy ra xung đột toàn diện giữa Nga và Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO). “Tôi nghĩ rằng mọi thứ đều có thể xảy ra trong thế giới hiện đại. Nhưng tôi đang nói – và ai cũng rõ rằng, trong trường hợp này, chúng ta sẽ chỉ còn một bước nữa là đến Thế chiến thứ ba toàn diện. Tuy nhiên, sẽ không có ai mong muốn kịch bản như vậy” – nhà lãnh đạo Nga nói.
Đề cập tới những ưu tiên trong nhiệm kỳ mới, ông Putin cho rằng, trước hết, Nga cần hoàn thành các mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt, tăng cường khả năng phòng thủ và củng cố lực lượng vũ trang Nga.
“Tất cả các mục tiêu chính cho sự phát triển của đất nước đã được vạch rõ trong bản Thông điệp Liên bang. Và có được sự tin tưởng của người dân Nga, mục tiêu chúng tôi là nỗ lực hết sức để hoàn thành mọi nhiệm vụ cũng như đạt được mọi mục tiêu đã đề ra… Tôi đã mơ về một nước Nga hùng mạnh, độc lập, có chủ quyền. Và tôi hy vọng rằng kết quả bầu cử sẽ cho phép chúng tôi cùng người dân Nga đạt được tất cả các mục tiêu này” – ông Putin nói.
Trong khi truyền hình nhà nước Nga ca ngợi “sự ủng hộ to lớn dành cho Tổng thống Putin”. Trái lại, một số nước phương Tây như Mỹ, Đức, Anh, Ba Lan… đã ra tuyên bố về cuộc bầu cử tổng thống Nga, nhưng nhìn chung theo hướng chỉ trích. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel đã chúc mừng ông Putin một cách mỉa mai về “chiến thắng vang dội” từ ngày đầu tiên bỏ phiếu hôm 15/3.
Ông Putin, 71 tuổi, lãnh đạo nước Nga từ năm 8/1999 khi Tổng thống Nga khi đó Boris Yeltsin bổ nhiệm ông vào vị trí Thủ tướng Nga. Ông giữ cương vị tổng thống từ năm 2000 đến 2008 và từ năm 2012 đến nay. Ông cũng từng là thủ tướng Nga trong giai đoạn từ năm 1999 đến 2000 dưới thời Tổng thống Boris Yeltsin, và tiếp tục đảm nhiệm chức vụ này từ năm 2008 đến 2012.
Chiều muộn 31/12/1999, ông Boris Yeltsin tuyên bố từ chức Tổng thống Nga trong bài phát biểu trên truyền hình, trong đó khẳng định “một thế hệ mới đang đến và có thể làm nhiều hơn, tốt hơn”.
Vào thời khắc giao thừa sau đó vài tiếng, ông Putin xuất hiện trước công chúng trên truyền hình, gửi thông điệp năm mới đầu tiên đến dân chúng Nga. “Giấc mơ thường trở thành hiện thực vào đêm giao thừa, đặc biệt là giao thừa năm nay”, ông Putin phát biểu với tư cách là quyền Tổng thống Nga. “Tôi tin những giấc mơ tốt đẹp của chúng ta chắc chắn sẽ thành hiện thực”.
Trong thời kỳ ông Putin nắm quyền, tỷ trọng của Nga trong kinh tế toàn cầu tăng từ 2% lên khoảng 4%. 10 năm từ 1999 đến 2008, GDP Nga tăng 94% và GDP bình quân đầu người tăng gấp đôi. Cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 và căng thẳng với phương Tây bùng nổ từ năm 2014 khiến đà tăng chậm lại.
Về đối ngoại, ông Putin đã đưa Nga trở lại vị thế cường quốc có tiếng nói quan trọng thông qua việc Moscow tham gia giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế lớn. Hình ảnh nước Nga cứng rắn cũng được chứng minh bằng chiến dịch Chechnya; cuộc chiến ở Gruzia; việc Nga sáp nhập Crimea; chiến dịch chống phiến quân ở Syria và hiện nay là chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Về kinh tế, vào thời điểm Tổng thống Putin lên nắm quyền nhiệm kỳ đầu tiên, Nga chỉ có 12 tỷ USD dự trữ ngoại hối với nợ công ở mức cao, tương đương 92,1% GDP. Đến nay, Nga có hàng trăm tỷ USD dự trữ ngoại hối, nợ công Nga còn khoảng 21,8%.
Dự trữ vàng của Nga đã tăng gần 7 lần sau 24 năm, từ mức 343 tấn vào năm 2000 lên 2.332 tấn vào năm 2024, theo Trading Economics.
Các cuộc thăm dò dư luận được tiến hành gần đây cho thấy, ông Putin vẫn là chính trị gia được yêu thích nhất ở Nga.
Các nhà lãnh đạo thế giới chúc mừng chiến thắng của Tổng thống Putin
Sau chiến thắng áp đảo của Tổng thống đương nhiệm Putin trong cuộc bầu cử Tổng thống, nhiều nhà lãnh đạo Nga và thế giới đã gửi thông điệp chức mừng.
Trên Telegram, ông Dmitry Medvedev, phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, chủ tịch Đảng Nước Nga thống nhất – bày tỏ: “Tôi chúc mừng (Tổng thống) Vladimir Putin vì chiến thắng huy hoàng của ông trong cuộc bầu cử này”.
Nhân dịp ông Vladimir Putin được bầu lại làm Tổng thống Liên bang Nga, thay mặt Đảng, Nhà nước Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có Thư chúc mừng Tổng thống Vladimir Putin.
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro gửi thông điệp chúc mừng chiến thắng của ông Putin.
Sáng 18/3, Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev đã chúc mừng ông Putin tái đắc cử. Tuyên bố của Văn phòng Chính phủ Uzbekistan cho biết: “Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev đã chúc mừng Tổng thống Nga Vladimir Putin về chiến thắng thuyết phục của ông trong cuộc bầu cử Tổng thống.”
Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA, cùng ngày cũng đăng tải thông điệp chúc mừng của nhà lãnh đạo Kim Jong Un tới ông Putin.
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã thay mặt người dân Venezuela, chúc mừng Tổng thống Vladimir Putin giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tái tranh cử và tiếp tục đảm nhiệm vị trí Tổng thống Liên bang Nga nhiệm kỳ 2024 – 2030. Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Venezuela cũng bày tỏ sự ghi nhận trước cam kết sâu sắc đối với nền dân chủ của nhân dân Nga, được thể hiện qua vai trò tham gia đặc biệt của họ vào cuộc bầu cử đã diễn ra thành công này.
Trong khi đó, Tổng thống Nicaragua Daniel Ortega cũng ca ngợi kết quả bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga là “đóng góp cho sự ổn định toàn cầu”.
Về phần mình, Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez Parrilla đã chúc mừng ông Putin tái đắc cử Tổng thống Nga. “Chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường tình hữu nghị và đoàn kết giữa người dân và chính phủ hai nước” – thông điệp chúc mừng nhấn mạnh.
Trên mạng xã hội X, Tổng thống Bolivia Luis Arce khẳng định, chiến thắng của ông Putin là dấu hiệu cho thấy sự đoàn kết của người dân Nga về chủ quyền và sự phát triển không ngừng của họ.
Ngày 18/3, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chúc mừng chiến thắng trong cuộc bầu cử của Tổng thống Nga Vladimir Putin, nói rằng, “Việc ngài (ông Putin) tái đắc cử là một minh chứng đầy đủ cho thấy sự ủng hộ của người dân Nga dành cho ngài”. Trung Quốc sẽ duy trì liên lạc chặt chẽ với Nga nhằm thúc đẩy mối quan hệ đối tác giữa hai nước. Trung Quốc rất xem trọng việc phát triển mối quan hệ Trung – Nga, Bắc Kinh sẵn sàng duy trì liên lạc chặt chẽ với Nga nhằm thúc đẩy sự phát triển quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.
Nỗ lực gây gián đoạn bầu cử, Ông Putin tuyên bố trừng phạt Ukraine
Cuộc bầu cử năm nay chứng kiến những nỗ lực lẻ tẻ nhằm can thiệp vào công việc tại các điểm bỏ phiếu. Theo người đứng đầu CEC Ella Pamfilova, 20 khu vực của Nga đã chứng kiến gần 30 trường hợp thủ phạm tấn công các thùng phiếu. Bà Pamfilova tiết lộ, các cuộc tấn công khiến tổng cộng 214 lá phiếu bị “hư hại không thể phục hồi”.
Các ủy ban bầu cử Nga ở Vùng Kherson và Vùng Zaporizhzhia cũng báo cáo một số cuộc tấn công của Ukraina nhằm vào các điểm bỏ phiếu, bao gồm cả các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và pháo kích, khiến một số người bị thương.
Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố trừng phạt Ukraine vì “cố phá hoại cuộc bầu cử tổng thống Nga” bằng cách pháo kích các mục tiêu dân sự và triển khai lực lượng 2.500 người có vũ trang vào Nga.
Phát biểu trước các thành viên Hội đồng an ninh Nga hôm 15/3, ông Putin cho biết những hành vi như vậy của Ukraine “sẽ bị trừng phạt”.
Tổng thống Putin nói: “Nhằm làm gián đoạn quá trình bỏ phiếu và đe dọa người dân, ít nhất là ở khu vực biên giới, Ukraine đang cố tấn công vào các khu dân sự ở Nga”.
Theo hãng tin Reuters, Tổng thống Putin cho biết 95% số đạn pháo và tên lửa bị lực lượng phòng không Nga bắn hạ nhưng một số đã vượt qua được và gây thương vong cho dân thường. Lực lượng ủy nhiệm vũ trang của Ukraine với số lượng khoảng 2.500 người đã thực hiện 4 cuộc tấn công vào khu vực Belgorod và một cuộc tấn công vào khu vực Kursk. Phía Ukraine có 35 xe tăng và 40 xe bọc thép, khoảng 60% binh sĩ được Ukraine hậu thuẫn đã thiệt mạng và 1/2 số xe bọc thép của lực lượng này hư hại.
Thế Cương/tổng hợp