Theo AFP, Hà Lan đang bước vào một giai đoạn bất ổn chính trị nghiêm trọng sau khi Thủ tướng Dick Schoof tuyên bố từ chức ngày 3/6, đánh dấu sự sụp đổ của liên minh cầm quyền chỉ chưa đầy một năm sau khi thành lập.
Trong một tuyên bố chính thức sau cuộc họp khẩn giữa các đảng trong liên minh cầm quyền, Thủ tướng Schoof thông báo sẽ nộp đơn từ chức lên Quốc vương Willem-Alexander, đồng thời tiếp tục điều hành chính phủ lâm thời cho đến khi chính phủ mới được thành lập.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của chính phủ là quyết định bất ngờ của Geert Wilders, lãnh đạo đảng Tự do (PVV) theo đường lối cực hữu, tuyên bố rút các bộ trưởng của đảng ông khỏi liên minh. Theo Wilders, sự bất đồng sâu sắc trong liên minh về chính sách nhập cư – đặc biệt là việc không chấp thuận kế hoạch kiểm soát nhập cư cứng rắn của ông – buộc ông phải hành động.
Trong tuyên bố của mình, ông Wilders nói rõ: “Tôi không còn lựa chọn nào khác. Họ không ủng hộ các biện pháp cần thiết để bảo vệ đất nước khỏi làn sóng nhập cư.” Trước đó, vào cuối tháng 5, ông Wilders đã tổ chức một cuộc họp báo bất ngờ, cảnh báo sẽ rút khỏi liên minh nếu chính phủ không đồng ý với kế hoạch 10 điểm bao gồm đóng cửa biên giới với người xin tị nạn, tăng cường kiểm soát biên giới, và trục xuất những người có hai quốc tịch bị kết án.
Thủ tướng Schoof lên án động thái của Wilders là “vô trách nhiệm và không cần thiết”, đồng thời bày tỏ thất vọng sâu sắc về sự tan vỡ của một liên minh vốn đã mong manh ngay từ đầu. Schoof, một quan chức kỹ trị được chọn làm thủ tướng vào tháng 7/2024, không xuất thân từ giới chính trị chuyên nghiệp và được xem là nhân vật dung hòa các lực lượng trong liên minh.
Với việc chính phủ sụp đổ, Hà Lan sẽ phải tổ chức bầu cử mới, song theo các chuyên gia, điều này khó có thể diễn ra trước tháng 10. Bên cạnh đó, sự phân hóa sâu sắc trong chính trường Hà Lan hiện nay có thể khiến việc thành lập một chính phủ mới kéo dài nhiều tháng.
Ông Wilders, thường được mệnh danh là “Trump của Hà Lan” vì quan điểm chống nhập cư cứng rắn và phong cách cá nhân gây chú ý, cho biết ông sẽ tiếp tục lãnh đạo PVV trong cuộc bầu cử sắp tới và bày tỏ tham vọng trở thành thủ tướng.
Khủng hoảng chính trị hiện tại một lần nữa phơi bày sự rạn nứt trong lòng xã hội Hà Lan về vấn đề nhập cư và an ninh quốc gia, những chủ đề sẽ tiếp tục định hình cuộc bầu cử sắp tới, với hệ lụy không chỉ trong nước mà còn tác động đến toàn bộ chính sách di cư của Liên minh châu Âu.
Minh Anh