Theo Reuters, ngày 16/4/2025, Bộ An ninh Nội địa Mỹ hủy gói tài trợ 2,7 triệu USD cho Đại học Harvard, giữa lúc căng thẳng giữa trường này và chính quyền Mỹ gia tăng.
“Đại học Harvard với cách quản lý yếu đuối của mình đã quỳ gối trước chủ nghĩa bài Do Thái, tiếp tay cho bạo lực cực đoan, đe dọa an ninh quốc gia”, Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ (DHS) Kristi Noem nói thông báo đóng băng hai khoản tài trợ trị giá hơn 2,7 triệu USD cho đại học này.
Theo DHS, hai khoản tài trợ bị cắt gồm một khoản hơn 800.000 USD được cấp cho một nghiên cứu “sai lệch đến mức gây sốc”, trong đó những người bảo thủ “bị coi là phần tử bất đồng chính kiến cực hữu”. Khoản còn lại trị giá hơn 1,9 triệu USD mà DHS coi là “được tài trợ cho hoạt động tuyên truyền y tế công của Harvard”.
“Cả hai khoản này đều làm suy yếu các giá trị, an ninh của Mỹ”, thông cáo của DHS có đoạn, cho biết bà Noem đã gửi thư yêu cầu cung cấp “các tài liệu, hồ sơ chi tiết về hoạt động bất hợp pháp và bạo lực của sinh viên mang thị thực du học của Harvard”.
“Khi hệ tư tưởng chống Mỹ, ủng hộ Hamas ở Gaza đang đầu độc giảng đường Harvard, vị thế của trường này như một tổ chức giáo dục hàng đầu chỉ còn là dĩ vãng. Mỹ đòi hỏi nhiều hơn từ các đại học, những nơi được giao trách nhiệm sử dụng ngân sách từ tiền thuế của người dân”, bà Noem nói thêm.
Động thái cắt ngân sách của DHS diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Đại học Harvard và chính quyền Trump gần đây leo thang, liên quan đến các cuộc biểu tình của sinh viên phản đối chiến sự Gaza trong khuôn viên trường này hồi năm ngoái.
Nhóm liên ngành Chống tư tưởng bài xích Do Thái (JTFCAS) thuộc Bộ Giáo dục Mỹ ngày 15/4 ra loạt yêu cầu với Đại học Harvard, trong đó thay đổi chương trình giảng dạy và cách thức tuyển sinh, nhằm loại bỏ tư tưởng bài Do Thái.
Đại học Harvard thông báo sẵn sàng hợp tác với chính quyền, nhưng cho rằng các yêu cầu như vậy là động thái can thiệp quá mức, cho phép chính quyền liên bang “kiểm soát cộng đồng Harvard” và đe dọa “các giá trị của trường trong vai trò tổ chức tư nhân chỉ tập trung mục tiêu theo đuổi, sáng tạo và phổ cập kiến thức”.
Trước thái độ kiên quyết của Harvard, chính quyền Trump tuyên bố đóng băng khoản viện trợ 2,2 tỷ USD cho đại học này, đồng thời yêu cầu trường xin lỗi. Các khoản tài trợ khác của chính phủ Mỹ cho Harvard, với tổng giá trị khoảng 8,7 tỷ USD, cũng như đặc quyền miễn thuế của trường này, có nguy cơ bị đe dọa nếu tình hình leo thang.
Chính quyền Mỹ trước đó cũng đóng băng hàng trăm triệu USD tài trợ liên bang cho nhiều trường đại học, gây sức ép buộc các trường này thay đổi chính sách để giải quyết vấn đề “bài xích Do Thái”.
Trước đó, ngày 16/4/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng Truth Social, “Harvard không còn được xem là nơi đào tạo tốt và không nên được coi là một trong những đại học tuyệt vời nhất thế giới”.
Ông cho rằng, “Harvard là một trò đùa, chỉ giảng dạy về sự thù ghét và ngu ngốc. Họ không nên nhận tài trợ liên bang nữa”. Sau đó Nhà Trắng lập tức thông báo đóng băng 2,2 tỷ USD tài trợ liên bang cho đại học này. Ông Trump ngày 15/4 và đe dọa tước bỏ tư cách tổ chức giáo dục phi lợi nhuận được miễn thuế của Harvard.
Minh Anh