Chiều 21/11/2022, phiên họp toàn thể thứ nhất Đại hội đồng Liên Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 43 (AIPA-43) ở thủ đô Phnom Penh, Campuchia. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng.
Hội nghị diễn ra vào thời điểm thế giới và khu vực đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Mặc dù hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, các cuộc xung đột dân tộc, tôn giáo, chiến tranh cục bộ, cạnh tranh kinh tế, tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ và tài nguyên… cùng với các vấn đề đang xảy ra phức tạp như dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu, đã làm chậm quá trình phục hồi và phát triển của nền kinh tế thế giới, ảnh hưởng đến đời sống của người dân nhiều nước, trong đó có các nước ASEAN.
Với chủ đề “Cùng nhau tiến bộ vì một ASEAN tự cường, bao trùm và bền vững”, Đại hội đồng AIPA-43 tập trung thảo luận các vấn đề về hòa bình, an ninh, chủ nghĩa đa phương và vai trò trung tâm của ASEAN; tăng cường ngoại giao nghị viện để thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực; thúc đẩy hợp tác nghị viện vì sự tăng trưởng kinh tế bao trùm và bền vững thông qua cách tiếp cận tích hợp các tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị; nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa trong chuyển đổi số và thúc đẩy du lịch, phục hồi kinh tế; tăng cường chuyển đổi số để bảo vệ xã hội toàn diện; bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ vì sự phục hồi bền vững, bao trùm và tự cường sau đại dịch COVID-19; nâng cao vai trò của nữ nghị sĩ trong việc đẩy mạnh chương trình nghị sự về phụ nữ, hòa bình và an ninh; phát huy sự tham gia của thanh niên vì một cộng đồng ASEAN thịnh vượng và phát triển bền vững.
Tại phiên họp toàn thể, lãnh đạo Quốc hội, Nghị viện các nước thành viên AIPA đều nhất trí cho rằng, những thách thức này đòi hỏi những nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế và nhất là các bên liên quan hợp tác chặt chẽ, tuân thủ luật pháp quốc tế, đối thoại hòa bình và hành xử có trách nhiệm.
Thay mặt Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cảm ơn sự đón tiếp trọng thị, chu đáo của Quốc hội nước chủ nhà Campuchia dành cho đoàn Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Quốc hội Việt Nam đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN và AIPA năm 2022 của nước chủ nhà Campuchia cũng như nỗ lực bền bỉ và quyết tâm hành động của các thành viên ASEAN để cùng ứng phó với các thách thức vì hòa hợp, hòa bình và thịnh vượng trong khu vực.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, không một quốc gia nào có thể tự mình đơn độc giải quyết các thách thức toàn cầu hiện nay, đồng thời nhấn mạnh sự đoàn kết, gắn bó và tương hỗ lẫn nhau là yếu tố quan trọng giúp ASEAN thành công. Trải qua 55 năm hình thành và phát triển, bước vào năm thứ 7 trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, Chủ tịch Quốc hội nhận định ASEAN đã có những bước tiến vượt bậc trên nhiều phương diện, trở thành một tổ chức có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và an ninh trong khu vực, một nền kinh tế sôi động và hội nhập cao, một cộng đồng bao trùm, hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm, là đối tác tin cậy đối với các quốc gia, tổ chức trong khu vực và trên thế giới. Phát huy các kết quả đã đạt được, với khát vọng về hòa bình, tiến bộ và thịnh vượng, với tinh thần “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”, chúng ta – những công dân trong mái nhà chung ASEAN – tiếp tục cùng nhau gánh vác trọng trách xây dựng một Cộng đồng ASEAN ngày càng gắn kết, năng động, chủ động thích ứng, tự cường, bao trùm và phát triển bền vững. Trong hành trình phát triển của ASEAN, các Quốc hội, Nghị viện của ASEAN với vai trò là những cơ quan lập pháp đã và đang góp phần xây dựng nền tảng pháp lý chung cho ngôi nhà ASEAN. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng AIPA chính là hình mẫu điển hình cho hợp tác liên nghị viện khu vực, góp phần thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân các nước ASEAN; đồng hành, chung tay cùng chính phủ các nước ASEAN đối phó với các khó khăn, thách thức bằng việc phát huy mạnh mẽ vai trò của mình thông qua các chức năng lập pháp, giám sát tối cao và tạo thuận lợi phân bổ nguồn lực, tăng cường kết nối với người dân.
Bày tỏ ủng hộ các nội dung trong chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA-43, hoan nghênh và đánh giá cao bài phát biểu của Chủ tịch AIPA-43 và các vị Trưởng đoàn Nghị viện thành viên đã đưa ra những giải pháp hết sức thiết thực để góp phần đạt được các mục tiêu chung, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, Quốc hội Việt Nam với vai trò và trọng trách của mình, sẽ nỗ lực thực hiện các cam kết cũng như những nghị quyết mà Đại hội đồng AIPA-43 sẽ thông qua.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh 5 đề xuất với AIPA gồm:
Một là, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố mối đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực là điều kiện tiên quyết.
Hai là, thúc đẩy vai trò giám sát của các nghị viện đối với triển khai thực hiện các Kế hoạch tổng thể của ASEAN trên cả 3 trụ cột là chính trị, kinh tế và văn hóa-xã hội; phát huy sự hỗ trợ, phối hợp giữa các nước thành viên trong phát triển kinh tế, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao đời sống của người dân, ứng phó với dịch bệnh, biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, an ninh năng lượng và nguồn nước.
Ba là, củng cố, đổi mới hơn nữa tổ chức và hoạt động của AIPA, tăng cường sự phối hợp và quan hệ giữa kênh lập pháp và hành pháp của các nước trong khu vực, nhất là hợp tác trong tận dụng cơ hội, khắc phục rủi ro trong lĩnh vực chuyển đổi số và chuyển đổi năng lượng công bằng.
Bốn là, tích cực, chủ động quan tâm thúc đẩy vấn đề bình đẳng giới, tăng cường quyền năng cho phụ nữ, triển khai có hiệu quả các chính sách và pháp luật về giới, tăng cường tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ, thanh niên trong các cơ quan lập pháp và hành pháp.
Năm là, đẩy mạnh tuyên truyền về AIPA, ASEAN tới mọi người dân, đặc biệt là tăng cường vai trò của nghị sỹ trẻ. Năm 2023, Việt Nam sẽ đăng cai Diễn đàn Nghị sĩ trẻ toàn cầu của Liên minh Nghị viện thế giới (IPU). Chủ tịch Quốc hội mong muốn nghị viện các nước thành viên AIPA và các đối tác tích cực đồng tình, ủng hộ và tham gia sự kiện hết sức quan trọng này.
Đồng tình với phát biểu của các trưởng đoàn về trách nhiệm của các nước lớn và các nước phát triển đối với vấn đề biến đổi khí hậu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, Hội nghị lần thứ 27 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP27) vừa qua đã phải kéo dài thời gian và khó khăn để đạt được những thoả thuận bước đầu về tài chính đã cho thấy tính chất phức tạp của vấn đề mà ASEAN và AIPA phải chủ động thích ứng.
Chy Le