Ngày 15/12/2025, Tổng thống Cộng hòa Czech Petr Pavel đã chủ trì lễ tuyên thệ nhậm chức của chính phủ liên minh mới do tỷ phú dân túy Andrej Babis lãnh đạo. Sự kiện diễn ra tại Lâu đài Praha, đánh dấu sự kết thúc của nhiệm kỳ liên minh thân phương Tây trước đó và mở ra giai đoạn điều chỉnh đáng kể trong cả chính sách đối nội lẫn đối ngoại của Cộng hòa Czech.
Chính phủ mới của Cộng hòa Czech gồm 16 thành viên, trong đó phong trào ANO của Thủ tướng Andrej Babis nắm giữ 8 vị trí chủ chốt, bao gồm cả ghế Thủ tướng. Đảng Những người lái xe vì chính mình đảm nhiệm 4 ghế, trong khi đảng Tự do và Dân chủ Trực tiếp (SPD) có 3 đại diện trong nội các. Các đảng trong liên minh đều bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và có lập trường hoài nghi Liên minh châu Âu (EU).
Sự trở lại của ông Babis cùng liên minh mới được cho là sẽ định hình lại đáng kể chính sách đối ngoại của Prague, đặc biệt trong các vấn đề liên quan tới Ukraine và EU. Giới quan sát nhận định ông có khả năng xích lại gần hơn với các nhà lãnh đạo Trung Âu như Viktor Orban (Hungary) và Robert Fico (Slovakia) — những người phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine và các biện pháp trừng phạt của EU đối với Nga.
Trước đó, chính phủ tiền nhiệm do cựu Thủ tướng Petr Fiala lãnh đạo đã theo đuổi đường lối thân phương Tây, trở thành một trong những nước ủng hộ mạnh mẽ nhất Ukraine, đồng thời tiếp nhận hàng trăm nghìn người tị nạn kể từ khi xung đột bùng phát.
Ông Babis, từng giữ cương vị Thủ tướng giai đoạn 2017–2021, cùng phong trào ANO (Hành động của các công dân không hài lòng) đã giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử quốc hội tháng 10/2025. Sau đó, ANO đạt thỏa thuận thành lập chính phủ đa số với hai đảng nhỏ: SPD, lực lượng có quan điểm chống nhập cư, và Những người lái xe vì chính mình thuộc cánh hữu dân túy.
Nhà lãnh đạo Czech tuyên bố không ủng hộ cấp viện trợ tài chính cho Ukraine hay bảo lãnh các khoản vay của EU dành cho Kiev. Ông cũng để ngỏ khả năng chấm dứt sáng kiến mua đạn pháo cho Ukraine từ các nguồn ngoài EU, chương trình từng giúp cung cấp khoảng 1,8 triệu quả đạn chỉ riêng trong năm nay.
Trong nước, chính phủ mới cam kết giảm giá điện, hủy bỏ cải cách lương hưu và điều chỉnh cơ chế tài chính của truyền thông công cộng, các động thái đang làm dấy lên tranh luận về nguy cơ gia tăng kiểm soát của nhà nước đối với báo chí và truyền hình.
Việc chính phủ của ông Andrej Babis chính thức nhậm chức không chỉ là sự thay đổi nhân sự ở cấp cao nhất của Cộng hòa Czech, mà còn phản ánh sự chuyển dịch sâu sắc trong định hướng chính trị của quốc gia này, từ quỹ đạo thân phương Tây sang một lập trường thực dụng, mang màu sắc dân túy và chủ quyền quốc gia mạnh mẽ hơn.
Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh châu Âu đang đối mặt với nhiều thách thức: chiến tranh kéo dài tại Ukraine, khủng hoảng năng lượng, và làn sóng hoài nghi EU ngày càng lan rộng tại khu vực Trung Âu. Với ông Babis ở vị trí trung tâm quyền lực, Prague có thể sẽ tái định nghĩa vai trò của mình trong Liên minh châu Âu không còn là tiếng nói ủng hộ tuyệt đối các chính sách chung, mà trở thành một đối tác độc lập, sẵn sàng thách thức sự đồng thuận của khối khi lợi ích quốc gia bị đặt lên hàng đầu.
Lê Nguyễn