Ngày 4/8/2025, tạp chí Medical Xpress đăng tải nghiên cứu mới của Đại học Bath (Anh) về một công nghệ thuốc viên tiên tiến, hứa hẹn thay thế phương pháp tiêm đối với các loại thuốc có nguồn gốc từ protein. Theo công bố, các nhà khoa học tại đây đã phát triển thành công một phương pháp giúp vận chuyển protein điều trị xuyên qua thành ruột và hấp thụ vào máu, mở ra khả năng sử dụng các loại thuốc protein dưới dạng viên uống thay vì tiêm.
Nhóm nghiên cứu của Đại học Bath sáng tạo ra bằng chứng dùng cho con người cho quá trình mới sử dụng thuốc điều khiện cho nhiều thủ ý điều trị, từ hormone tăng trưởng cho đến liệu pháp miễn dịch điều trị ung thư, cho đến những thủ ý điều trị tiểu đường và chỉnh cân nặng như Wegovy và Ozempic
Trong khi nhiều loại thuốc có thể được uống dưới dạng viên nén, thì các loại thuốc được tạo thành từ protein như kháng thể, một số hormone và các peptide khác (protein nhỏ) không thể uống được vì chúng sẽ bị phân hủy trong dạ dày, do đó hiện tại cách duy nhất để sử dụng thuốc từ protein là tiêm.
Tiêm thuốc thường gây đau đớn, khó chịu và bất tiện cho bệnh nhân, có nghĩa là đôi khi họ quên liều, đặc biệt nếu họ mắc các bệnh mãn tính lâu dài.
Hiện nay, các nhà khoa học tại Đại học Bath đã phát triển một phương pháp mới có thể đưa thuốc protein điều trị qua thành ruột và vào máu, cho phép các loại thuốc này được sử dụng bằng đường uống dưới dạng viên nén.
Giáo sư Randy Mrsny, thuộc Khoa Khoa học Sự sống của Đại học Bath, là người đứng đầu nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Phát hành có Kiểm soát .
Ông nói: “Mặc dù đây không phải là phương pháp đầu tiên thay thế phương pháp tiêm, nhưng phương pháp mới của chúng tôi là nền tảng đầu tiên hoạt động an toàn và nhất quán, cung cấp thuốc với liều lượng hiệu quả và sử dụng một lộ trình được hiểu rõ. Một khi được phát triển thành dạng thuốc viên, phương pháp của chúng tôi sẽ thuận tiện hơn cho bệnh nhân so với tiêm, nghĩa là không cần phải dùng kim tiêm nữa.”
Phương pháp hoạt động bằng cách mô phỏng cơ chế tự nhiên của vi khuẩn sống trong ruột. Nhóm nghiên cứu đã liên kết phân tử thuốc – trong trường hợp này là hormone tăng trưởng của người – với một phân tử vận chuyển không có độc có nguồn gốc từ một loại vi khuẩn có liên quan đến bệnh tả.
Phân tử vận chuyển này liên kết với thụ thể nằm trên bề mặt tế bào ruột, vận chuyển protein điều trị qua các tế bào này và giải phóng thuốc an toàn vào máu.
Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng phương pháp này liên tục đưa 5–10% thuốc vào máu, đủ để trở thành một phương pháp điều trị khả thi về mặt thương mại .
Sau khi thử nghiệm phương pháp này trên chuột, nhóm nghiên cứu hiện đang hợp tác với các công ty dược phẩm để tối ưu hóa hơn nữa, với tiềm năng bắt đầu thử nghiệm ban đầu trên người trong vòng hai năm.
Giáo sư Mrsny cho biết: “Con đường này đã được hiểu rõ và được rút ra từ các sự kiện trong ruột người, vì vậy chúng tôi biết nó sẽ có hiệu quả trên bệnh nhân. Không giống như các Phương pháp trước đây, phương pháp của chúng tôi không gây tổn thương biểu mô và có thể vận chuyển chung nhiều loại thuốc, bao gồm cả hormone và các phương pháp điều trị ung thư hiện chỉ có thể tiêm.
“Điều này có khả năng thay đổi cuộc sống của những bệnh nhân hiện phải tự tiêm thuốc hàng ngày, chẳng hạn như trẻ em cần dùng hormone tăng trưởng.”
Nếu được phát triển thành công, phương pháp mới không chỉ giúp bệnh nhân tránh khỏi nỗi ám ảnh với kim tiêm mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho việc điều trị các bệnh mạn tính bằng thuốc viên tiện lợi, an toàn và hiệu quả hơn. Đây có thể là bước tiến đột phá trong y học hiện đại, đặc biệt đối với những người cần sử dụng thuốc protein lâu dài.
Đinh Hoàng Anh/nguồn: https://medicalxpress.com/news/2025-08-pill-technology-protein-based-medications.html