Ngày 22/05/2025, tờ Thế Giới Trẻ có trụ sở tại thủ đô Berlin (Đức) đã đăng tải bài viết của nhà báo kỳ cựu Volker Hermsdorf với tiêu đề đầy tính kêu gọi: “Hãy bỏ chặn Cuba! Havana chống cự”. Trong bài viết, Hermsdorf không chỉ lên án mạnh mẽ chính sách bao vây cấm vận kéo dài của Mỹ đối với Cuba, mà còn làm nổi bật tinh thần kiên cường, độc lập và những nỗ lực không ngừng nghỉ của người dân đảo quốc Caribe trong việc vượt qua khó khăn, bảo vệ chủ quyền và phát triển đất nước. Bài viết nhanh chóng thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhiều tiếng nói yêu cầu chấm dứt các biện pháp đơn phương áp đặt lên Cuba.
Du lịch, “con dao hai lưỡi” của kinh tế Cuba dưới sức ép bao vây của Mỹ.
Du lịch từ lâu đã được xem là một trong những nguồn thu ngoại tệ quan trọng nhất đối với nền kinh tế Cuba. Tuy nhiên, lĩnh vực này cũng chính là “gót chân Achilles” của đảo quốc Caribe trong bối cảnh các biện pháp siết chặt bao vây, cấm vận từ phía Hoa Kỳ.
Những năm gần đây, Cuba trở thành mục tiêu của hàng loạt cuộc tấn công phi truyền thống, từ các lệnh cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính ngày càng khắt khe, cho đến các chiến dịch truyền thông có chủ đích cùng hành vi quấy rối gia tăng nhằm vào du khách quốc tế và hình ảnh Cuba như một điểm đến an toàn.
Chính phủ Mỹ cũng áp đặt nhiều hạn chế trực tiếp lên ngành du lịch Cuba, bao gồm việc giới hạn các chuyến bay, cấm tàu du lịch xuất phát từ Mỹ cập cảng Cuba, và loại bỏ Cuba khỏi danh sách các điểm đến được miễn thị thực khi nhập cảnh trở lại Hoa Kỳ. Đáng chú ý, chỉ một ngày sau khi cựu Tổng thống Donald Trump nhậm chức, Mỹ đã đưa Cuba trở lại danh sách “các quốc gia bảo trợ khủng bố”, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng: không chỉ làm gián đoạn các hoạt động đặt chỗ quốc tế, mà còn khiến các giao dịch tài chính liên quan đến du lịch trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Trong bối cảnh đó, du lịch, thay vì là đòn bẩy phục hồi kinh tế lại đang trở thành một trong những điểm dễ tổn thương nhất của Cuba trước sức ép bên ngoài ngày càng gia tăng.
Chủ tịch Cuba lên án các biện pháp siết chặt từ Mỹ, du lịch tiếp tục lao dốc.
Phát biểu tại Hội chợ Du lịch Quốc tế “FIT Cuba 2025” vừa diễn ra tại thủ đô Havana, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel đã mạnh mẽ lên án các biện pháp hạn chế du lịch do Hoa Kỳ áp đặt, gọi đây là “một phần trong thái độ hung hăng của Washington đối với hòn đảo này”.
“Khi du lịch bị dừng lại và mọi người không được phép đi đến một quốc gia khác, mối liên hệ văn hóa và sự kết nối giữa các dân tộc cũng bị cắt đứt,” ông nhấn mạnh, cho thấy tác động của các biện pháp không chỉ dừng lại ở khía cạnh kinh tế mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến giao lưu nhân văn và ngoại giao Nhân dân.
Tuy nhiên, thiệt hại về kinh tế là không thể phủ nhận. Trong quý đầu tiên của năm 2025, Cuba chỉ đón 571.772 lượt khách quốc tế – giảm gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này khiến mục tiêu thu hút 2,6 triệu lượt khách trong cả năm trở thành một viễn cảnh xa vời.
Từng được kỳ vọng là “động lực của nền kinh tế” hậu đại dịch COVID-19, ngành du lịch Cuba vẫn chưa thể phục hồi hoàn toàn. Sau đỉnh cao 4,7 triệu lượt khách vào năm 2017, lượng du khách quốc tế đã sụt giảm nghiêm trọng, chỉ còn 2,4 triệu vào năm 2023 và tiếp tục giảm xuống 2,2 triệu trong năm 2024.
Các đòn trừng phạt từ Washington, bao gồm việc đưa Cuba trở lại danh sách “các quốc gia bảo trợ khủng bố“, hạn chế giao thông hàng không và đường biển, cũng như các rào cản tài chính quốc tế đã giáng đòn mạnh vào ngành công nghiệp không khói, khiến niềm hy vọng phục hồi kinh tế của Cuba càng trở nên mong manh.
Mỹ siết thêm vòng vây, du lịch Cuba tiếp tục hứng chịu đòn giáng mạnh
Dù đã phải gánh chịu nhiều biện pháp trừng phạt khắc nghiệt, Cuba vẫn tiếp tục trở thành mục tiêu của các động thái cứng rắn từ phía Washington. Ngày 13/5 vừa qua, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ một lần nữa đưa Cuba vào danh sách các quốc gia “không hợp tác đầy đủ với những nỗ lực chống khủng bố của Hoa Kỳ”, một hành động bị phía Cuba và nhiều nhà phân tích quốc tế xem là vi phạm luật pháp quốc tế.
Việc bị liệt kê trở lại trong danh sách này đã kéo theo những hệ quả nghiêm trọng, đặc biệt đối với lĩnh vực tài chính và du lịch. Các hạn chế mới càng làm gia tăng sự cô lập của Cuba trên thị trường quốc tế, khiến khả năng tiếp cận các nền tảng đặt phòng trực tuyến lớn trở nên bất khả thi.
Kể từ tháng 2/2025, người dân Cuba đã không còn có thể sử dụng nền tảng Airbnb để cho thuê nhà – một nguồn thu quan trọng với các hộ gia đình hoạt động trong ngành du lịch. Mới đây, Expedia, một trong những công ty lữ hành trực tuyến hàng đầu của Mỹ cũng thông báo ngừng hoạt động đặt phòng tới Cuba. Trong một email gửi tới các chủ nhà tại Havana, nền tảng này cho biết: “Kể từ ngày 30 tháng 4 năm 2025, bất động sản của bạn sẽ bị đóng băng việc bán và sẽ không còn hiển thị với du khách trên bất kỳ trang web toàn cầu nào của Expedia Group“.
Theo điều tra từ cổng thông tin Belly of the Beast do các nhà báo Mỹ và Cuba phối hợp điều hành, Expedia đưa ra quyết định này sau khi chính quyền Trump trước đó đã “báo hiệu” sẽ không gia hạn giấy phép hoạt động liên quan đến Cuba. Trên thực tế, việc đặt chỗ nghỉ tại Cuba thông qua nền tảng này hiện đã hoàn toàn không thể thực hiện được.
Những động thái mới từ phía Hoa Kỳ cho thấy một chiến lược bao vây ngày càng toàn diện, không chỉ nhằm vào chính quyền Havana mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến sinh kế của người dân Cuba – đặc biệt là những người đang nỗ lực phục hồi du lịch trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn.
Expedia đối mặt với áp lực pháp lý nặng nề do hoạt động tại Cuba
Không chỉ chịu sức ép từ các biện pháp hành pháp của chính quyền Hoa Kỳ, Expedia, công ty du lịch trực tuyến toàn cầu có trụ sở tại Seattle còn đang vướng vào một vụ kiện pháp lý đáng chú ý liên quan đến Đạo luật Helms-Burton năm 1996.
Gần đây, một tòa án tại Miami đã ra phán quyết buộc Expedia cùng ba công ty con phải bồi thường 30 triệu đô la theo Mục III của đạo luật này. Đây là một điều khoản gây tranh cãi, cho phép công dân Hoa Kỳ, những người có tài sản bị quốc hữu hóa sau Cách mạng Cuba khởi kiện các công ty nước ngoài nếu họ bị cáo buộc thu lợi từ việc kinh doanh trên những tài sản bị quốc hữu hóa.
Trong vụ kiện nói trên, nguyên đơn khẳng định gia đình ông từng sở hữu đảo Cayo Coco, một điểm du lịch nổi tiếng mà Expedia đã cung cấp dịch vụ đặt phòng. Tuy nhiên, quyền sở hữu thực sự đối với hòn đảo này vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi pháp lý. Một thẩm phán liên bang hiện đang xem xét tính hợp lệ của yêu sách, trong đó có câu hỏi liệu tài sản đó có từng được “chuyển giao bởi Vương miện Tây Ban Nha” trước khi bị quốc hữu hóa hay không. Phiên điều trần dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 25 tháng 8 tới.
Diễn biến này không chỉ đặt Expedia vào thế khó mà còn làm dấy lên lo ngại trong cộng đồng doanh nghiệp quốc tế về việc bị kéo vào tranh chấp lịch sử dai dẳng giữa Mỹ và Cuba – đặc biệt trong bối cảnh luật Helms-Burton từng bị đình chỉ trong nhiều năm và chỉ mới được kích hoạt trở lại dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Với những rủi ro pháp lý và chính trị ngày càng gia tăng, tương lai của các công ty nước ngoài đang hoạt động hoặc có ý định đầu tư vào Cuba ngày càng trở nên bấp bênh.
Airbnb siết chặt hoạt động tại Cuba, chủ nhà bị chặn tài khoản không báo trước
Sau Expedia, đến lượt Airbnb, nền tảng đặt phòng trực tuyến nổi tiếng có trụ sở tại San Francisco tiến hành các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt đối với các nhà cung cấp dịch vụ lưu trú tại Cuba.
Theo phản ánh của một số chủ nhà, từ cuối tháng 2, họ không còn có thể cho thuê phòng thông qua nền tảng này nếu không có tài khoản ngân hàng ở nước ngoài. Một chủ nhà tại Havana cho biết danh sách cho thuê của cô bất ngờ bị chặn “mà không có bất kỳ thông báo nào”. Khi liên hệ với Airbnb, cô được yêu cầu thay đổi phương thức thanh toán sang một ngân hàng quốc tế. Tuy nhiên, ngay cả sau khi thực hiện yêu cầu, tài khoản của cô vẫn bị giữ nguyên tình trạng khóa.
Động thái của Airbnb dường như có liên quan đến một biện pháp mới từ phía chính phủ Hoa Kỳ. Vào tháng 2 vừa qua, Washington đã đưa Orbit – công ty nhà nước Cuba chịu trách nhiệm xử lý các giao dịch chuyển tiền thông qua nhà cung cấp tài chính Western Union – vào danh sách “các thực thể bị hạn chế”. Điều này đồng nghĩa với việc các giao dịch tài chính từ nhiều nền tảng trung gian không còn được phép thực hiện qua Cuba, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu ngoại tệ của quốc đảo.
Hệ quả là, một số công ty tài chính quốc tế đã quyết định tạm ngừng hoạt động chuyển kiều hối tới Cuba vô thời hạn kể từ tuần trước – một đòn giáng mạnh vào hàng triệu gia đình phụ thuộc vào nguồn tiền từ người thân ở nước ngoài.
Việc cả Expedia và Airbnb, hai nền tảng du lịch trực tuyến lớn nhất thế giới đồng loạt hạn chế hoạt động tại Cuba đang phản ánh mức độ mở rộng và tinh vi của các biện pháp trừng phạt do Hoa Kỳ áp đặt. Không chỉ tác động đến ngành du lịch, chúng còn ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống của người dân Cuba, đặc biệt là trong bối cảnh đất nước này đang nỗ lực phục hồi sau đại dịch và khủng hoảng kinh tế.
Havana kiên cường vượt bão, quyết tâm phục hồi du lịch.
Bất chấp loạt đòn trừng phạt và các cuộc tấn công liên tiếp nhằm vào lĩnh vực du lịch, một trong những trụ cột kinh tế dễ tổn thương nhất chính quyền Havana vẫn giữ vững tinh thần lạc quan. Thay vì khuất phục trước áp lực, Cuba đang chủ động triển khai các chiến lược phục hồi, từ việc mở rộng quan hệ với các đối tác quốc tế đến việc đa dạng hóa thị trường khách du lịch.
Một điểm sáng trong kế hoạch hồi sinh ngành công nghiệp không khói của đảo quốc chính là việc thiết lập các chuyến bay thẳng giữa Cuba và Đức, dự kiến bắt đầu từ tháng 11 năm nay. Đây được kỳ vọng là cầu nối quan trọng, góp phần thu hút khách du lịch châu Âu, nhóm đối tượng tiềm năng có xu hướng tìm kiếm trải nghiệm văn hóa độc đáo và điểm đến ngoài dòng chính.
Cùng với các chương trình hợp tác mới và cam kết cải thiện dịch vụ, Cuba đang nỗ lực xoay chuyển tình thế, từng bước phá vỡ thế bao vây, khẳng định vị thế là một điểm đến hấp dẫn, bất chấp mọi thách thức từ bên ngoài.
Hồ Ngọc Thắng
Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/500478.unblock-cuba-havanna-h%C3%A4lt-dagegen.html