Kể từ tháng 5/1975, trải qua 50 năm xây dựng và phát triển, với 7 lần đổi tên và hơn 50 khóa đào tạo, Trường Đại học Trần Đại Nghĩa (Bộ Quốc phòng) đã khẳng định vị thế là cái nôi đào tạo cán bộ kỹ thuật của Quân đội. Hàng vạn học viên trưởng thành từ mái trường này đã trở thành đội ngũ sĩ quan, nhân viên kỹ thuật vững vàng chuyên môn, giàu phẩm chất, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đại học Trần Đại Nghĩa, 50 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển
Ngay sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng (1/5/1975), đơn vị KB19, Trung đoàn 27, Sư đoàn 320, Quân đoàn 3 được giao nhiệm vụ tiếp quản Trường Quân cụ của chính quyền Sài Gòn tại số 189 Nguyễn Oanh, TP. Hồ Chí Minh. Chỉ ít ngày sau (12/5/1975), Tổng cục Kỹ thuật đã cử đoàn công tác tiếp nhận cơ sở này từ KB19 để xây dựng thành trường đào tạo nhân viên chuyên môn kỹ thuật, phục vụ quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả số vũ khí, trang thiết bị do địch để lại. Với phiên hiệu B754 (Trường Sơ cấp Kỹ thuật B754), đây chính là dấu mốc lịch sử khai sinh nên Trường Sĩ quan Kỹ thuật Vin-hem Pích – tiền thân của Đại học Trần Đại Nghĩa ngày nay.
Ngày 21/2/1981, Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 51/QĐ-QP, nâng cấp Trường Hạ sĩ quan Kỹ thuật trực thuộc Tổng cục Kỹ thuật thành Trường Sĩ quan Kỹ thuật, với nhiệm vụ đào tạo sĩ quan kỹ thuật cho toàn quân ở các chuyên ngành: Ô tô – Máy kéo, Tăng – Thiết giáp, Vũ khí – Đạn. Nhờ tinh thần quốc tế và sự giúp đỡ của Chính phủ Cộng hòa Dân chủ Đức, nhà trường được đầu tư nâng cấp về cơ sở vật chất, đào tạo đội ngũ, nâng cao trình độ cán bộ, giảng viên. Ngày 15/5/1982, Bộ trưởng Quốc phòng ký quyết định đổi tên thành Trường Sĩ quan Kỹ thuật Vin-hem Pích, vinh dự mang tên Chủ tịch đầu tiên của Cộng hòa Dân chủ Đức. Đây cũng là ngôi trường đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam mang tên một vị lãnh tụ nước ngoài.
Ngày 23/12/2010, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2345/QĐ-TTg thành lập Trường Đại học Trần Đại Nghĩa. Đây là trường đại học công lập trực thuộc Tổng cục Kỹ thuật, Quân đội nhân dân Việt Nam, với sứ mệnh xây dựng thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học uy tín trong hệ thống nhà trường quân đội và giáo dục quốc dân.
Nhà trường hướng tới mô hình đào tạo, ứng dụng và chuyển giao công nghệ đa ngành, đa cấp, chất lượng cao, đạt chuẩn quốc gia và ngang tầm khu vực; đồng thời cung cấp đội ngũ sĩ quan, nhân viên kỹ thuật có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu của quân đội, đặc biệt cho các đơn vị phía Nam.
Qua các thời kỳ, lớp lớp sĩ quan, cán bộ kỹ thuật, giảng viên và học viên của Trường đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao tại các quân khu, quân đoàn, nhà trường, nhà máy, trạm xưởng quốc phòng. Họ có mặt ở những nơi gian khổ, ác liệt nhất trong các cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, biên giới Tây Nam và trên mặt trận quốc tế, làm nhiệm vụ giúp bạn Lào, Campuchia.
Nhiều cán bộ sĩ quan trưởng thành từ mái trường này đã trở thành những cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, giữ trọng trách quan trọng trong các cơ quan, đơn vị của Quân đội và Nhà nước. Không ít học viên quốc tế sau khi tốt nghiệp đã trở thành lãnh đạo, tướng lĩnh, sau đó quay trở lại trường để tiếp tục bồi dưỡng năng lực chỉ huy, cập nhật tri thức mới.
Hiện nay, Trường Đại học Trần Đại Nghĩa đảm nhiệm nhiều chức năng, nhiệm vụ quan trọng. Nhà trường đào tạo sĩ quan kỹ thuật cấp phân đội; nhân viên chuyên môn kỹ thuật trình độ trung cấp, sơ cấp; bồi dưỡng, tập huấn cán bộ chỉ huy kỹ thuật cấp phân đội; đào tạo nhân viên kỹ thuật cho quân đội, cũng như cán bộ, nhân viên kỹ thuật cho quân đội các nước bạn khi được giao nhiệm vụ.
Ngoài ra, Trường còn thực hiện nhiệm vụ đào tạo sĩ quan dự bị; tham gia nghiên cứu khoa học kỹ thuật quân sự; sẵn sàng nhận và hoàn thành các nhiệm vụ khác do Quân đội giao phó; đồng thời góp phần đào tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trải qua 50 năm xây dựng và phát triển với 7 lần đổi tên, hơn 50 khóa đào tạo, Trường Đại học Trần Đại Nghĩa đã khẳng định vị thế là một trung tâm đào tạo đa ngành, đa bậc học cho nhiều đối tượng khác nhau. Đến nay, nhà trường đã đào tạo hơn 15.000 sĩ quan và nhân viên kỹ thuật cho Quân đội nhân dân Việt Nam, cùng hơn 1.500 sĩ quan, nhân viên kỹ thuật cho Quân đội nhân dân Lào và Quân đội Hoàng gia Campuchia. Mỗi năm, Trường tổ chức giáo dục quốc phòng cho 10.000 – 15.000 sinh viên các trường đại học, cao đẳng tại TP. Hồ Chí Minh; đồng thời đào tạo, giới thiệu việc làm cho 400 – 500 bộ đội xuất ngũ và các đối tượng chính sách; mở lớp dạy nghề cho khoảng 1.000 học viên, cùng hàng ngàn lượt học viên tin học, ngoại ngữ và các ngành nghề khác cho nhân dân địa phương.
Nhà trường đã chủ trì và thực hiện thành công nhiều đề tài nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, tăng cường năng lực kỹ thuật cho quân đội và phục vụ sự nghiệp hiện đại hóa, tự động hóa đất nước. Với việc tiên phong triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, Trường được Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam đánh giá là một trong những đơn vị đi đầu toàn quân trong lĩnh vực này.
Những nỗ lực và cống hiến ấy đã được ghi nhận bằng nhiều huân chương, danh hiệu cao quý của Bộ Quốc phòng, cùng bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo, minh chứng cho vị thế và đóng góp quan trọng của Trường trong sự nghiệp giáo dục – đào tạo.
Sắp tới, ngày 5/10/2025, Trường Đại học Trần Đại Nghĩa sẽ tổ chức kỷ niệm 40 năm ngày khai giảng của Khóa 4 sĩ quan kỹ thuật Vin-hem Pích (1985 – 1988). Chương trình có sự hiện diện của các lãnh đạo nhà trường, các thầy cô giáo, các cán bộ công nhân viên tham gia công tác qua nhiều giai đoạn khác nhau, và gần 200 các cựu học viên khoá 4 các khoa; Ô tô-máy kéo, Vũ khí-đạn, Tăng thiết giáp tham gia. Sự kiện không chỉ là dịp để các thế hệ học viên cán bộ quản lý và giáo viên nhà trường cùng nhau gặp gỡ ôn lại những kỷ niệm, tri ân thầy cô, đồng đội, mà qua đó còn thể hiện sự tiếp nối truyền thống đào tạo, xây dựng và phát triển của nhà trường qua các thời kỳ. Sau buổi lễ, ban tổ chức sẽ tổ chức tham quan và dâng hương tưởng nhớ và tri ân các thế hệ đi trước tại nhà truyền thống nhà trường.
Năm mươi năm, một chặng đường đầy gian khó nhưng cũng rực rỡ tự hào.
Từ những ngày đầu còn nhiều thiếu thốn đến hôm nay, Trường Đại học Trần Đại Nghĩa đã không ngừng lớn mạnh, khẳng định vị thế trong sự nghiệp giáo dục – đào tạo quân đội. Mỗi cán bộ, giảng viên, học viên, hạ sĩ quan, chiến sĩ và công nhân viên đều mang trong mình niềm vinh dự, tự hào, hun đúc tinh thần đoàn kết, sáng tạo, xây dựng nhà trường ngày càng phát triển về quy mô, chất lượng và uy tín.
Bước vào giai đoạn mới, nhà trường tiếp tục phát huy truyền thống, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Quân đội giao phó. Với khát vọng vươn lên, Trường Đại học Trần Đại Nghĩa quyết tâm trở thành trung tâm đào tạo cán bộ kỹ thuật quân sự uy tín, góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, đồng thời viết tiếp những trang sử vẻ vang, xứng đáng với niềm tin và tự hào của các thế hệ hôm qua, hôm nay và mai sau.
Bình Nguyễn