Ngày 25/01/2021, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội, Đảng Cộng sản Việt Nam tiến hành tổ chức Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy ý chí và quyết tâm phát triển đất nước, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hoà bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành một nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa” là chủ đề xuyên suốt của Đại hội.
Nhiều dấu ấn nổi bật và định hướng của Đảng trong tương lai
Tại Đại hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Đại hội XIII xác định các mục tiêu cụ thể không chỉ trong nhiệm kỳ khóa này mà còn hướng tới những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước trong những thập niên sắp tới. Có thể khẳng định, với hướng đi đúng đắn, hợp quy luật, ý Đảng hợp với lòng dân, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khát vọng vươn lên mãnh liệt và ý chí, quyết tâm chính trị cao, Việt Nam sẽ lập nên những kỳ tích phát triển mới.
Trình bày báo cáo của Trung ương khóa XII về các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết: Đại hội XIII có nhiệm vụ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII gắn với việc đánh giá 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới; 30 năm thực hiện Cương lĩnh năm 1991; 10 năm thực hiện Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011); Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2011 – 2020; Đề ra phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội 5 năm (2021 – 2025); Xác định mục tiêu, phương hướng đến năm 2030 và tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045.
Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Đây sẽ là những dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng ta, dân tộc ta, đất nước ta, có ý nghĩa định hướng và tầm nhìn chiến lược phát triển đất nước trong thời kỳ mới”.
Đánh giá tổng kết nhiệm kỳ XII và nhìn lại 35 năm đổi mới, cũng theo Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, 5 năm qua, toàn Đảng, toàn dân nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật. Đất nước phát triển nhanh và bền vững. Qua đó củng cố, nâng cao niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Kinh tế nước ta duy trì được tốc độ tăng trưởng bình quân khá cao (khoảng 5,9%). Nhiều khó khăn, vướng mắc, hạn chế, yếu kém từ các năm trước đã được tập trung giải quyết và đạt những kết quả bước đầu.
Bên cạnh đó, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được đặc biệt chú trọng, tiến hành toàn diện, đồng bộ, có hiệu quả trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Nhiều vấn đề phức tạp được đặt ra và thực hiện từ những năm trước nhưng hiệu quả còn thấp thì trong nhiệm kỳ này đã có chuyển biến tích cực. Tình trạng tham nhũng, tiêu cực, suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Đảng và hệ thống chính trị từng bước được kiềm chế, ngăn chặn.
Nhìn lại 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng được hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa. Tổng Bí thư khẳng định: “Chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện”.
Phương hướng của Đảng trong nhiệm kỳ XIII và những năm tiếp theo
Dự báo tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có nhiều thay đổi rất nhanh, phức tạp, khó lường, chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chiến tranh thương mại, đại dịch Covid-19… Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh “tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông còn diễn biến phức tạp”. Đất nước ta đứng trước nhiều khó khăn, thách thức như: Tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng; Tính tự chủ và khả năng chống chịu của nền kinh tế chưa cao; Hiệu quả hoạt động của nhiều doanh nghiệp nhà nước còn thấp; Kinh tế tư nhân trong nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phát triển nhanh nhưng chưa thật bền vững; Các thế lực thù địch chống phá ngày càng quyết liệt; Đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ còn nhiều thách thức…
Nhằm tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới trong giai đoạn tới, Tổng Bí thư đề nghị toàn Đảng, toàn dân quán triệt 5 quan điểm chỉ đạo cơ bản. Trong đó, phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; Kiên định đường lối đổi mới của Đảng; Kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng; Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia- dân tộc để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động.
Tổng Bí thư chỉ rõ: “Với một đảng cách mạng chân chính, trong sạch, vững mạnh, có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín lãnh đạo như Đảng ta, được nhân dân hết lòng tin yêu, ủng hộ, chúng ta sẽ có một sức mạnh to lớn, vượt qua mọi khó khăn, thách thức. Không thế lực nào ngăn cản nổi dân tộc ta đi lên, lập nên những kỳ tích mới trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước”.
Tổng Bí thư cho rằng, nhân tố có ý nghĩa quyết định thành công của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc là tiếp tục tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng. Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh toàn diện. Xây dựng nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, người đứng đầu, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
Muốn Đảng vững mạnh thì ý Đảng phải hợp với lòng dân. Đảng phải có phương hướng phát triển lâu dài chứ không thể gói gọn nhiệm vụ theo từng nhiệm kỳ. Tổng Bí thư phát biểu: Với hướng đi đúng đắn, hợp quy luật, ý Đảng hợp với lòng dân, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khát vọng vươn lên mãnh liệt và ý chí, quyết tâm chính trị cao, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nhất định sẽ lập nên những kỳ tích phát triển mới, vì mục tiêu: “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và ước vọng của toàn dân tộc”.
Đại hội XIII xác định các mục tiêu cụ thể không chỉ trong nhiệm kỳ khóa XIII mà còn hướng tới những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước ta trong những thập niên sắp tới. Cụ thể: Đến năm 2025, là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Để thực hiện mục tiêu trên, Báo cáo chính trị đề ra và các báo cáo chuyên đề đã cụ thể hóa 12 định hướng chiến lược phát triển đất nước trong thời kỳ 2021- 2030 với nhiều điểm mới. Trong đó, cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng và hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững đất nước. Hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh đó, thực hành và phát huy rộng rãi dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ và vai trò chủ thể của Nhân dân. Củng cố, nâng cao niềm tin của Nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội. Đồng thời, xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tiêu cực.
Các văn kiện trình Đại hội XIII đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới. Trong đó nêu rõ, cần tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đổi mới mạnh mẽ và có hiệu quả mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao. Xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đầy đủ, hiện đại, hội nhập. Khơi dậy tinh thần và ý chí, quyết tâm phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; dân tộc cường thịnh, trường tồn.
Trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp chủ yếu nêu trên, Tổng Bí thư nhấn mạnh cần tập trung vào “3 đột phá chiến lược” do Đại hội XI, XII đề ra và được Đại hội XIII bổ sung, cụ thể hóa. Thứ nhất là hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, trước hết là thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Thứ hai, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, ưu tiên cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then chốt. Thứ ba, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại cả về kinh tế và xã hội, về môi trường và quốc phòng, an ninh. Ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu. Chú trọng phát triển hạ tầng thông tin, viễn thông, phát triển kinh tế phù hợp với Quốc tế.
Ngày 01/02/2021, Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ XIII của Đảng họp phiên bế mạc. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thành công rất tốt đẹp, được thể hiện trên cả ba phương diện là văn kiện, nhân sự và công tác tổ chức, phục vụ Đại hội.
Thế Cương/bài đăng trên Tạp chí Đông Nam Á (in) tháng 2/2021.