Ngày 18/05/2025, báo điện tử NachDenkSeiten của Đức đã đăng tải bài viết của nhà báo Thorben Austen với tiêu đề “Diễn đàn Mỹ Latinh-Trung Quốc tại Bắc Kinh: Một chương mới cho tương lai chung”, phản ánh sâu sắc những diễn biến và định hướng hợp tác đầy hứa hẹn giữa Trung Quốc và các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe.
Tuần này, thủ đô Bắc Kinh đã trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế khi đăng cai tổ chức Diễn đàn lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC) với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Sự kiện do Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị chủ trì, có sự tham dự của hơn 20 bộ trưởng ngoại giao từ khu vực Mỹ Latinh và Caribe. Đáng chú ý, các nhà lãnh đạo như Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Tổng thống Colombia Gustavo Petro và Tổng thống Chile Gabriel Boric cũng hiện diện, nhấn mạnh tầm quan trọng của diễn đàn trong bối cảnh địa chính trị và kinh tế toàn cầu đang có nhiều biến động.
Trong bài phát biểu khai mạc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định cam kết thúc đẩy mối quan hệ đối tác toàn diện giữa Trung Quốc và các quốc gia CELAC. Thông qua “Chương trình Đoàn kết”, Trung Quốc sẽ mời hàng năm 300 quan chức chính trị từ Mỹ Latinh sang Trung Quốc trong ba năm tới để tham gia nghiên cứu và trao đổi kinh nghiệm. Ông cũng cam kết Trung Quốc sẽ nhập khẩu nhiều hơn các sản phẩm chất lượng cao từ khu vực và khuyến khích các doanh nghiệp Trung Quốc tăng cường đầu tư vào Mỹ Latinh.
Một trong những điểm nổi bật của diễn đàn là cam kết tín dụng trị giá 66 tỷ nhân dân tệ (khoảng 8,19 tỷ euro) mà Trung Quốc dành cho các quốc gia Mỹ Latinh nhằm hỗ trợ phát triển các dự án trong cả các lĩnh vực truyền thống như hạ tầng, nông nghiệp, thực phẩm, năng lượng, khai khoáng và các lĩnh vực mới nổi như năng lượng sạch, truyền thông 5G, kinh tế số và trí tuệ nhân tạo.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng nhấn mạnh vai trò của hòa bình và phát triển nhân văn trong hợp tác khu vực. Tuyên bố ủng hộ khu vực không vũ khí hạt nhân tại Mỹ Latinh và Caribe, Bắc Kinh thể hiện quan điểm tôn trọng chủ quyền và định hướng phát triển vì con người. Trong khuôn khổ “Chương trình vì các dân tộc”, Trung Quốc cam kết cung cấp 3.500 học bổng chính phủ, 10.000 cơ hội đào tạo tại Trung Quốc, 500 học bổng cho giáo viên quốc tế và 300 khóa đào tạo cho các chuyên gia xóa đói giảm nghèo trong ba năm tới. Đáng chú ý, việc miễn thị thực tạm thời cho công dân từ năm quốc gia CELAC sẽ được thực hiện và tiếp tục mở rộng trong tương lai gần.
Các nhà lãnh đạo khu vực cũng thể hiện tinh thần hợp tác mạnh mẽ. Tổng thống Colombia Gustavo Petro đề xuất một tầm nhìn mới cho quan hệ quốc tế, nhấn mạnh vai trò của “đối thoại giữa các nền văn minh” vượt ra ngoài cấu trúc truyền thống của nhà nước dân tộc, đồng thời bác bỏ thuyết xung đột văn minh vốn bị xem là cội nguồn gây ra nhiều mâu thuẫn và phân biệt.
Tổng thống Petro cũng kiến nghị thiết lập mạng cáp quang dưới biển kết nối Mỹ Latinh và Trung Quốc, như một biểu tượng cho sự trao đổi tri thức công bằng trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, một ngày trước hội nghị, Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro đã kêu gọi thành lập “khu kinh tế song phương” giữa Venezuela và Colombia, nhân dịp Colombia tham gia vào sáng kiến Con đường Tơ lụa mới của Trung Quốc. Ông nhấn mạnh khả năng khai thác chung tiềm lực công nghiệp và tài chính từ Trung Quốc để phát triển khu vực kinh tế liên kết.
Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva kêu gọi sự đoàn kết của toàn khu vực để cùng vượt qua những thách thức lịch sử. Ông cho rằng Mỹ Latinh đang đứng trước lựa chọn: hoặc tiếp tục là một khu vực nghèo khó, hoặc vươn lên thành trung tâm phát triển toàn diện và bền vững. Ông nhấn mạnh việc cần có chính sách toàn diện, giảm bất bình đẳng kinh tế và xã hội, đồng thời đề cao vai trò của hợp tác quốc tế trong việc thúc đẩy đổi mới công nghệ và chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp.
Một chủ đề đáng chú ý khác tại diễn đàn là việc khởi động lại các nỗ lực ngoại giao nhằm kết thúc cuộc xung đột tại Ukraine. Trung Quốc và Brazil đã ra tuyên bố chung, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với tiến trình đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine, hoan nghênh thiện chí từ cả hai bên và nhấn mạnh tầm quan trọng của các nỗ lực ngoại giao trung gian. Hai quốc gia cũng khẳng định vai trò của Nhóm bạn hữu vì hòa bình như một kênh đối thoại hiệu quả trong bối cảnh toàn cầu hiện nay.
Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị và thương mại toàn cầu ngày càng gia tăng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun lên án việc Hoa Kỳ gây áp lực buộc các quốc gia Mỹ Latinh hạn chế hợp tác với Trung Quốc, đồng thời khẳng định rằng các nước trong khu vực là những quốc gia độc lập và có toàn quyền quyết định định hướng phát triển của mình.
Tính đến năm 2024, khối lượng giao dịch giữa Trung Quốc và CELAC đạt hơn 518 tỷ đô la Mỹ. Với 33 quốc gia thành viên CELAC – đại diện cho gần 1/4 dân số thế giới và khoảng 27% GDP toàn cầu – Trung Quốc đã tài trợ cho 268 dự án cơ sở hạ tầng và tạo ra hơn một triệu việc làm trong thập kỷ qua. Những con số này phản ánh mối quan hệ đối tác ngày càng sâu rộng và có ảnh hưởng lớn tới trật tự kinh tế – chính trị toàn cầu.
Diễn đàn lần này không chỉ là sự kiện chính trị – kinh tế, mà còn là dấu mốc quan trọng trong việc định hình một trật tự thế giới đa cực, nơi các quốc gia đang phát triển có tiếng nói mạnh mẽ và vai trò chủ động trong việc kiến tạo tương lai chung vì hòa bình, phát triển và thịnh vượng.
Hồ Ngọc Thắng/nguồn: https://www.nachdenkseiten.de/?p=133052