(Hà Nội). Ngày 24/7/2024, trong khuôn khổ chuỗi hoạt động của Chương trình JICA (Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản), Chair; Trường Đại học Ngoại thương và JICA Việt Nam đã đồng tổ chức sự kiện “Chương trình bài giảng đặc biệt của GS. Trần Văn Thọ, Giáo sư danh dự Đại học Waseda với chủ đề “Đổi mới mô hình tăng trưởng: Kinh nghiệm của Nhật Bản và bài học đối với Việt Nam”. Hơn 150 giảng viên, sinh viên và doanh nhân quan tâm đến từ cộng đồng doanh nghiệp ngoài khu vực công đã tham dự buổi thuyết giảng đặc biệt này.
Theo GS. Trần Văn Thọ, các chính sách của Nhà nước (Việt Nam) cần nhắm đến những lĩnh vực (làm) tăng hiệu suất đầu tư, khuyến khích đổi mới sáng tạo, đặt mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, …
Năm 2010, Việt Nam đã trở thành quốc gia đạt mức thu nhập trung bình và được kỳ vọng sẽ nhanh chóng đứng vào hàng ngũ các quốc gia có mức thu nhập bậc trung, nhưng lại đang gặp phải rất nhiều vấn đề như làm thế nào để tránh được bẫy thu nhập trung bình hay làm thế nào để có thể chuyển dịch thành nước có thu nhập cao vào năm 2045 theo mục tiêu mà chính phủ đề ra.
Trong chương trình “Chương trình bài giảng đặc biệt”, với trục chính là giới thiệu về mô hình tăng trưởng, từ những kinh nghiệm của Nhật Bản, Giáo sư Trần Văn Thọ đã làm rõ những bài học cho Việt Nam. Ông cho rằng, để Việt Nam có thể tránh được bẫy thu nhập trung bình và đạt được mục tiêu thu nhập cao cho đến năm 2045, thì điều kiện cần là phải duy trì tăng năng suất lao động, chuyển dịch cơ cấu kinh tế lên cao.
Đây chính là nền tảng để tăng năng suất lao động, thay đổi lợi thế cạnh tranh, duy trì sức cạnh tranh (cua Việt Nam) trên thị trường quốc tế. Trong quá trình đó, cả tích lũy tư bản và đổi mới sáng tạo đều có vai trò quan trọng, chính sách của Nhà nước cần nhắm đến các lĩnh vực tăng hiệu suất đầu tư, khuyến khích đổi mới sáng tạo, đặt mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu, …
Được biết, từ năm 2020, JICA đã khởi động Chương trình JICA Chair hướng đến các cơ quan nghiên cứu và các trường đại học hàng đầu của các nước đang phát triển nhằm mục đích mở rộng cơ hội chia sẻ kinh nghiệm, bài học có được từ các dự án hợp tác phát triển ở các nước đang phát triển và kể cả kinh nghiệm từ công cuộc hiện đại hóa của Nhật Bản.
“Ở Việt Nam, ngoài tổ chức các buổi giảng đặc biệt như thế này, do các học giả nổi tiếng đến từ Nhật Bản đảm trách, chúng tôi còn có những hoạt động như hỗ trợ tặng sách cho các cơ quan nghiên cứu về Nhật Bản. Thời gian tới, JICA sẽ tiếp tục hợp tác với các đối tác để thúc đẩy hơn nữa hoạt động nghiên cứu Nhật Bản tại Việt Nam và góp sức cho sự phát triển bền vững kinh tế – xã hội của Việt Nam”, Ngài Sugano Yuichi – Trưởng Đại diện Văn phòng Việt Nam của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA Việt Nam), cho biết.
Với mục tiêu hướng tới sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế (hiện tại) sang các ngành có giá trị gia tăng cao, từ năm 2000, JICA và Trường đại học Ngoại thương đã khởi động sớm và cùng tiến hành nhiều hoạt động đào tạo doanh nhân đang đảm trách vai trò quan trọng trong việc tạo dựng các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như ngành công nghiệp phụ trợ thông qua Viện phát triển nguồn nhân lực Việt Nam – Nhật Bản (VJCC).
Đã có hơn 800 học viên (Việt Nam) hoàn thành chương trình kinh doanh cao cấp (hay còn gọi là Keieijuku của VJCC). Nhiều người trong số họ đã tạo được quan hệ làm ăn với các doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là doanh nghiệp Nhật Bản và đóng góp cho sự phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam.
Là cơ quan chịu trách nhiệm triển khai các hoạt động hợp tác phát triển chính thức (ODA) của Chính phủ Nhật Bản tại Việt Nam, JICA Việt Nam nằm trong top 5 văn phòng nước ngoài lớn nhất của JICA trên toàn cầu, với hơn 100 dự án đang thực hiện, trải rộng trên nhiều lĩnh vực như giáo dục, y tế, giao thông, năng lượng, nông nghiệp, v.v…
Ngài Sugano Yuichi khẳng định rằng: “JICA đã và đang hợp tác một cách nhất quán và chặt chẽ để phát triển cơ sở hạ tầng của Việt Nam, từ giai đoạn phát triển kế hoạch tổng thể đến xây dựng phần cứng với tầm nhìn trung và dài hạn. Trong tương lai, chúng tôi dự định sẽ tiếp tục hợp tác theo định hướng này. Đồng thời, chúng tôi cũng hợp tác trong phát triển nguồn nhân lực nhằm đảm bảo việc vận hành và bảo trì các cơ sở hạ tầng đã được xây dựng một cách hiệu quả.
Cùng với những hoạt động trên, điều quan trọng là giảm thiểu nhóm người không tiếp cận được lợi ích của tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, chúng tôi muốn tập trung hợp tác vào các lĩnh vực như phát triển nông thôn, y tế, giáo dục và các lĩnh vực khác mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân Việt Nam”./.
Trần Ngọc