Ngày 9/12/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết “Quan hệ Đức – Trung Quốc, tìm kiếm một giải pháp chung” của nhà báo Jörg Kronauer, phản ánh chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Wadephul. Trọng tâm chuyến thăm tập trung vào việc thúc đẩy quan hệ thương mại song phương và hợp tác trong lĩnh vực nguyên tố đất hiếm, lĩnh vực được xem là then chốt trong chuỗi cung ứng công nghệ của cả hai quốc gia.
Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul đã có cuộc hội đàm tại Bắc Kinh hôm thứ Hai, tập trung thảo luận về việc nới lỏng các hạn chế trong cung cấp các nguyên tố đất hiếm và tương lai quan hệ kinh tế giữa Đức và Liên minh châu Âu (EU) với Trung Quốc.
Phát biểu sau cuộc hội đàm, ông Wadephul nhấn mạnh rằng quan hệ kinh tế với Trung Quốc có ý nghĩa “cốt lõi” đối với Đức, đồng thời cho biết sau giai đoạn sụt giảm xuất khẩu sang Mỹ do chính sách thuế quan, Trung Quốc một lần nữa trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Đức.
Ông cho biết chính phủ Đức có kế hoạch tiếp tục mở rộng hợp tác kinh tế với Bắc Kinh. Liên quan đến căng thẳng thương mại giữa EU và Trung Quốc về các biện pháp thuế quan và hạn chế nhập khẩu, vốn gây nhiều tranh cãi tại Bắc Kinh, Bộ trưởng Wadephul bày tỏ mong muốn đối thoại, khẳng định rằng: “Vấn đề này cần được thảo luận”. Ông nhấn mạnh, trong các cuộc làm việc tại Trung Quốc, ông không chỉ đại diện cho lợi ích của Đức mà còn cho cả châu Âu.
Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul cho biết, trong chuyến thăm Bắc Kinh, ông chưa đạt được kết quả cụ thể nào liên quan đến việc nới lỏng các hạn chế xuất khẩu nguyên tố đất hiếm.
Trước đó, Trung Quốc đã áp dụng biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với các nguyên liệu chiến lược này, khiến thời gian giao hàng kéo dài và gây khó khăn lớn cho ngành công nghiệp quốc phòng Đức, do nhiều doanh nghiệp không được cấp phép nhập khẩu.
Ông Wadephul nói rằng đã nhận được “tín hiệu” tích cực từ phía Bắc Kinh về khả năng cấp giấy phép chung, song thừa nhận rằng “vẫn còn rất nhiều việc phải làm.”
Theo giới quan sát, kiểm soát xuất khẩu hiện là công cụ phòng thủ kinh tế trọng yếu của Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng thương mại với phương Tây. Bắc Kinh có thể yêu cầu các đối tác giảm sức ép kinh tế và chính trị để đổi lấy quyền tiếp cận nguồn cung đất hiếm.
Một số chuyên gia nhận định, Trung Quốc có thể đang ưu tiên nới lỏng cho Mỹ, sau khi hai bên đạt được một thỏa thuận “ngừng bắn” tạm thời trong cuộc chiến thương mại, trong khi EU vẫn giữ lập trường cứng rắn. Ông Wadephul khẳng định, vấn đề kiểm soát xuất khẩu là “trọng tâm tuyệt đối” trong chuyến thăm Trung Quốc lần này.
Việc Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul từng hủy chuyến thăm Trung Quốc dự kiến vào cuối tháng 10 đang được đánh giá là bước đi gây bất lợi trong quan hệ song phương. Theo chính lời ông, khi đó Bắc Kinh chỉ sắp xếp một cuộc gặp với Ngoại trưởng Vương Nghị, phản ánh sự lạnh nhạt ngoại giao trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Berlin và Brussels với Bắc Kinh, cùng với việc Đức tỏ ra cởi mở hơn trong vấn đề xuất khẩu vũ khí sang Đài Loan.
Tuy nhiên, trong chuyến thăm vừa diễn ra hôm thứ Hai, ông Wadephul đã được tiếp xúc ở cấp cao hơn, bao gồm Ngoại trưởng Vương Nghị, Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào và Phó Chủ tịch nước Hàn Chính.
Tại cuộc gặp, ông Hàn Chính nhấn mạnh rằng Đài Loan là một trong những lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, đồng thời kêu gọi Berlin tuân thủ nghiêm nguyên tắc “Một Trung Quốc”, nguyên tắc mà Đức vẫn công nhận về mặt chính thức.
Theo kế hoạch, Thủ tướng Đức Friedrich Merz sẽ thăm Trung Quốc vào đầu năm 2026, được cho là cơ hội để hai bên tiếp tục trao đổi về các vấn đề còn tồn tại, trong đó có quan hệ kinh tế và chính sách đối với Đài Loan.
Chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul, dù chưa mang lại kết quả cụ thể về các nguyên tố đất hiếm, vẫn được xem là bước khởi động lại đối thoại thực chất giữa Berlin và Bắc Kinh sau thời gian nguội lạnh. Trong bối cảnh thế giới đang tái định hình chuỗi cung ứng và cân bằng ảnh hưởng, mỗi động thái ngoại giao giữa Đức và Trung Quốc không chỉ mang ý nghĩa song phương, mà còn phản ánh hướng đi chiến lược của cả châu Âu trước những biến động kinh tế toàn cầu.
Sự thận trọng, đối thoại và cân bằng lợi ích, có lẽ sẽ là ba yếu tố then chốt định hình chính sách đối ngoại của Berlin trong giai đoạn tới, khi nước Đức phải cùng lúc duy trì quan hệ đối tác với Trung Quốc, bảo vệ lợi ích công nghiệp, và giữ vững sự thống nhất trong nội khối EU.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/513684.deutsch-chinesische-beziehungen-auf-der-suche-nach-der-mitte.html