Ngày 25/11/2025, trang tin khoa học Science Daily (Mỹ) đăng tải bài viết với tiêu đề “Ca cao và trà có thể bảo vệ tim bạn khỏi những tổn thương tiềm ẩn do ngồi nhiều”. Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Birmingham phát hiện rằng, những thực phẩm giàu flavanol, như ca cao và trà có thể giúp ngăn ngừa sự suy giảm chức năng mạch máu sau thời gian dài ngồi, góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Nghiên cứu mới: Ca cao và trà giúp bảo vệ tim mạch khỏi tác hại của việc ngồi lâu
Bài báo trên Science Daily cho thấy, ngay cả những người đàn ông khỏe mạnh cũng không được bảo vệ khỏi các tác động tiêu cực của việc ngồi lâu nếu trước đó không tiêu thụ flavanol. Một ly ca cao giàu hợp chất này có thể giúp duy trì hoạt động bình thường của các động mạch.
Những thực phẩm quen thuộc như quả mọng, táo, trà và ca cao được xem là cách đơn giản và hiệu quả để hỗ trợ sức khỏe mạch máu lâu dài.
Theo các nhà khoa học tại Đại học Birmingham, việc thường xuyên bổ sung thực phẩm giàu flavanol có thể giúp bảo vệ mạch máu của nam giới khỏi những ảnh hưởng bất lợi do thói quen ngồi quá nhiều, một thói quen phổ biến trong xã hội hiện đại.
Người trẻ hiện dành trung bình khoảng sáu giờ mỗi ngày để ngồi, và thói quen này được biết đến như một yếu tố làm suy giảm chức năng mạch máu. Các nghiên cứu trước đó cho thấy, chỉ cần giảm 1% trong chức năng mạch máu (đo bằng chỉ số giãn mạch do lưu lượng – FMD) cũng có thể làm tăng 13% nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như bệnh tim, đột quỵ hoặc đau tim.
Trong nghiên cứu mới, các chuyên gia đã tập trung đánh giá xem liệu việc bổ sung thực phẩm giàu flavanol trong chế độ ăn có thể giúp bù đắp sự suy giảm sức khỏe mạch máu do ngồi lâu hay không, mở ra hướng đi tiềm năng cho việc phòng ngừa bệnh tim mạch thông qua dinh dưỡng hàng ngày.
Flavanol – Hợp chất tự nhiên hỗ trợ sức khỏe tim mạch trong thời gian căng thẳng
Flavanol là nhóm polyphenol tự nhiên có trong nhiều loại trái cây, trà, các loại hạt và hạt ca cao. Nhiều nghiên cứu trước đây đã chứng minh flavanol mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe tim mạch, đặc biệt là trong việc hỗ trợ hoạt động của hệ mạch máu khi cơ thể trải qua căng thẳng tâm lý.
Nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Sinh lý học tiếp tục củng cố bằng chứng này. Tiến sĩ Catarina Rendeiro, Phó Giáo sư Khoa học Dinh dưỡng tại Đại học Birmingham và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Dù ngồi ở bàn làm việc, sau tay lái ô tô, trên tàu hỏa hay đơn giản là trên ghế sofa đọc sách hoặc xem TV, chúng ta đều dành phần lớn thời gian trong tư thế ngồi. Mặc dù dường như cơ thể không hoạt động, nhưng điều đó vẫn tạo áp lực lên hệ tuần hoàn. Việc tìm ra cách giảm thiểu tác động tiêu cực của việc ngồi lâu lên hệ mạch máu có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.”
Bệnh tim mạch hiện vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Theo Quỹ Tim mạch Anh, số ca tử vong ở người trưởng thành trong độ tuổi lao động tại Anh đã tăng 18%, từ năm 2019 đến năm 2023, đạt 21.975 trường hợp. Các phân tích gần đây cũng ước tính rằng bệnh tim mạch gây thiệt hại cho nền kinh tế Anh khoảng 29 tỷ bảng Anh mỗi năm.
Flavanol có thể giúp bảo vệ cơ thể khi ngồi lâu không?
Để tìm hiểu liệu flavanol có giúp duy trì chức năng mạch máu trong thời gian ngồi hay không, các nhà nghiên cứu đã tiến hành một thí nghiệm kéo dài hai giờ ngồi liên tục.
Nghiên cứu bao gồm 40 người trẻ khỏe mạnh, trong đó 20 người có thể lực cao và 20 người có thể lực thấp hơn. Mỗi người tham gia được uống một ly ca cao chứa flavanol trước khi bắt đầu buổi ngồi: Một nhóm dùng ca cao giàu flavanol (tổng cộng 695 mg flavanol mỗi ly); Nhóm còn lại dùng ca cao nghèo flavanol (chỉ 5,6 mg flavanol mỗi ly)
Phụ nữ không được đưa vào nghiên cứu vì sự dao động tự nhiên của nồng độ estrogen trong chu kỳ kinh nguyệt có thể ảnh hưởng đến cách flavanol tác động lên chức năng mạch máu. Các nhà khoa học cho biết yếu tố này cần được tiếp tục nghiên cứu trong các thử nghiệm sau.
Trước và sau thời gian ngồi, nhóm nghiên cứu đo lường nhiều chỉ số liên quan đến sức khỏe mạch máu, bao gồm: Giãn mạch do lưu lượng (FMD) ở động mạch đùi nông và động mạch cánh tay; Tốc độ cắt tĩnh mạch khi nghỉ ngơi và lưu lượng máu; Huyết áp tâm thu, huyết áp tâm trương; Mức thiếu oxy ở cơ bắp chân
Ca cao giàu Flavanol giúp ngăn ngừa suy giảm chức năng mạch máu khi ngồi lâu
Kết quả nghiên cứu cho thấy, cả nhóm có thể lực tốt lẫn thể lực kém khi uống đồ uống ít flavanol đều trải qua tình trạng suy giảm giãn mạch do lưu lượng (FMD) ở động mạch tay và chân. Họ cũng ghi nhận huyết áp tâm trương tăng, tốc độ dòng chảy và lưu lượng máu giảm, cùng với sự giảm oxy hóa ở cơ bắp chân. Điều này chứng tỏ rằng, chỉ khỏe mạnh về thể chất thôi chưa đủ để bảo vệ hệ mạch máu khỏi ảnh hưởng tiêu cực của việc ngồi lâu.
Ngược lại, những người uống ca cao chứa hàm lượng flavanol cao (695 mg mỗi ly) không hề gặp tình trạng suy giảm FMD sau hai giờ ngồi, dù họ thuộc nhóm thể lực cao hay thấp. Đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh flavanol có thể ngăn ngừa rối loạn chức năng mạch máu do ngồi lâu ở nam giới trẻ, khỏe mạnh.
Tiến sĩ Sam Lucas, Giáo sư về Mạch máu não, Thể dục và Sinh lý học Môi trường tại Đại học Birmingham, đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ: “Thí nghiệm của chúng tôi cho thấy, việc có thể lực tốt hơn không giúp ngăn chặn tình trạng suy giảm tạm thời chức năng mạch máu do ngồi lâu, nếu chỉ uống ca cao nghèo flavanol. Quan trọng hơn, khi dùng đồ uống chứa hàm lượng flavanol cao, cả những người khỏe mạnh lẫn kém khỏe đều duy trì chỉ số FMD ổn định như trước khi ngồi hai giờ.”
Đáng chú ý, kết quả cũng lần đầu tiên chỉ ra rằng mức độ thể lực ban đầu không ảnh hưởng đến phản ứng của cơ thể với flavanol. Nói cách khác, flavanol có thể hỗ trợ sức khỏe mạch máu ở mọi người, bất kể họ tập luyện nhiều hay ít.
Bổ sung thực phẩm giàu Flavanol vào thói quen hằng ngày
Theo Alessio Daniele, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Birmingham, việc thêm thực phẩm giàu flavanol vào chế độ ăn uống hoàn toàn không khó. “Hiện nay, có rất nhiều sản phẩm ca cao trên thị trường, từ siêu thị đến cửa hàng thực phẩm chức năng được chế biến theo cách giúp giữ nguyên hàm lượng flavanol tự nhiên,” ông chia sẻ. “Nếu bạn không thích uống ca cao, vẫn có nhiều lựa chọn khác như táo, mận, các loại quả mọng, các loại hạt, trà đen và trà xanh đều là những thực phẩm quen thuộc, dễ tìm và có lợi cho sức khỏe tim mạch.”
Tiến sĩ Catarina Rendeiro bổ sung: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc tiêu thụ thực phẩm và đồ uống giàu flavanol trong thời gian ngồi có thể giúp giảm tác động tiêu cực của lối sống ít vận động lên hệ thống mạch máu. Trong bối cảnh nhiều người dành phần lớn thời gian ngồi làm việc hoặc giải trí, kết hợp thực phẩm giàu flavanol với các hoạt động nhẹ như đi bộ ngắn hoặc đứng dậy giữa giờ có thể là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để duy trì sức khỏe mạch máu và tim mạch lâu dài, bất kể mức độ thể lực của mỗi người.”
Nghiên cứu từ Đại học Birmingham mang đến bằng chứng thuyết phục rằng flavanol trong ca cao và một số thực phẩm tự nhiên có thể đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng mạch máu, đặc biệt trong bối cảnh lối sống ít vận động ngày càng phổ biến.
Việc ngồi lâu, dù trong môi trường làm việc hay sinh hoạt có thể làm giảm lưu thông máu, tăng huyết áp và ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, bổ sung thực phẩm giàu flavanol như ca cao nguyên chất, táo, quả mọng, trà xanh hoặc các loại hạt có thể giúp hạn chế những tác động tiêu cực này. Đây không chỉ là một gợi ý dinh dưỡng, mà còn là một chiến lược bảo vệ tim mạch đơn giản, tự nhiên và dễ áp dụng hàng ngày. Kết hợp chế độ ăn giàu flavanol với thói quen vận động nhẹ nhàng, chẳng hạn như đứng dậy, đi bộ vài phút sau mỗi giờ làm việc chính là chìa khóa giúp cải thiện sức khỏe mạch máu và tăng cường sức khỏe toàn thân lâu dài.
Đinh Hoàng Anh
Tài liệu tham khảo tạp chí: Alessio Daniele, Samuel J.E. Lucas, Catarina Rendeiro. Flavanol trong chế độ ăn uống bảo tồn chức năng nội mô chi trên và chi dưới khi ngồi ở nam giới trẻ khỏe mạnh có thể trạng tốt và thể trạng yếu . Tạp chí Sinh lý học , 2025; DOI: 10.1113/JP289038