Ngày 11/12/2025, Đài Truyền hình Đức NTV đăng bài viết “Tách ra khỏi EU, Trump muốn chia rẽ châu Âu và ông ta bắt đầu với Ý” của tác giả Andrea Affaticati. Bài viết cho thấy, một nhóm nhỏ các quốc gia châu Âu, trong đó có Ý, có thể trở thành mũi nhọn trong chiến lược của Donald Trump nhằm gây chia rẽ Liên minh châu Âu. Vấn đề đặt ra là liệu Thủ tướng Giorgia Meloni có sẵn sàng tham gia vào nỗ lực này hay không.
Từ lâu, giới quan sát đã nhận thấy Tổng thống Mỹ Donald Trump không hề có thiện cảm với Liên minh châu Âu (EU). Hồi tháng 2 năm ngoái, ông Trump từng tuyên bố EU được thành lập “để bóc lột nước Mỹ”. Trong chiến lược an ninh mới của Washington, EU bị quy trách nhiệm cho hầu hết những gì mà Tổng thống Mỹ cho là đang diễn ra không thuận lợi tại châu Âu.
“Tuyên bố nêu rõ: Chúng tôi muốn hợp tác với những quốc gia đồng minh mong muốn khôi phục lại vị thế vĩ đại trước đây của mình.” Nói cách khác, ông Trump đang tìm kiếm các đồng minh phụ thuộc tại châu Âu để phục vụ cho chương trình nghị sự dân tộc chủ nghĩa của mình.
Theo các nguồn tin, một phiên bản trước đó của Chiến lược An ninh Quốc gia Mỹ từng trình bày kế hoạch này một cách rõ ràng hơn nhiều. Trang tin Defense One, có trụ sở tại Washington, tiết lộ rằng tồn tại một bản thảo dài hơn, chưa được công bố, của tài liệu chiến lược chính thức. Trong đó, danh sách một số quốc gia được cho là sẽ tham gia thực hiện kế hoạch của ông Trump đã được nêu cụ thể. Tuy nhiên, chính quyền Mỹ chính thức phủ nhận sự tồn tại của bất kỳ kế hoạch như vậy hoặc của phiên bản dài hơn của tài liệu chiến lược này.
Cùng bà Meloni chống lại EU.
Những gì Defense One đưa tin lại hoàn toàn phù hợp với các chính sách trước đây của Donald Trump. Theo đó, Mỹ dự kiến sẽ tăng cường hợp tác với Áo, Hungary, Ý và Ba Lan trong thời gian tới, “với mục tiêu đưa họ ra khỏi Liên minh châu Âu (EU)”. Ngoại trừ Áo, các quốc gia còn lại đều đang nằm dưới sự lãnh đạo của các đảng cánh hữu: tại Ý, Thủ tướng Giorgia Meloni dẫn dắt một liên minh cánh hữu; tại Hungary, Thủ tướng Viktor Orbán có lập trường thân Nga; còn ở Ba Lan, Tổng thống Karol Nawrocki, một chính trị gia dân túy cánh hữu, được cho là có mối quan hệ gần gũi với ông Trump.
Trong khi đó, Áo hiện do một liên minh ba đảng gồm ÖVP, SPÖ và NEOS điều hành; tuy nhiên, đảng FPÖ theo đường lối cực hữu của Herbert Kickl lại đang dẫn đầu trong hầu hết các cuộc thăm dò dư luận.
Theo Defense One, phiên bản gốc của Chiến lược An ninh Quốc gia Hoa Kỳ có đoạn viết: “Chúng ta nên ủng hộ các đảng phái, phong trào và giới trí thức, văn hóa đấu tranh cho chủ quyền và việc bảo tồn, khôi phục lối sống truyền thống của châu Âu.”
Trong bức tranh đó, Ý dường như được xem là ngọn cờ đầu trong nhóm quốc gia chống EU của ông Trump. Một phần bởi Thủ tướng Giorgia Meloni, lãnh đạo đảng cánh hữu Fratelli d’Italia, từ lâu đã tự coi mình là đồng minh của Donald Trump. Trong ba năm cầm quyền, bà Meloni đã nỗ lực định vị bản thân như cầu nối giữa châu Âu và Mỹ, dù vẫn duy trì lập trường dân tộc chủ nghĩa rõ nét.
Sự ấm áp nguội lạnh.
Trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, Thủ tướng Giorgia Meloni đã duy trì khá tốt sự cân bằng giữa quan hệ với Washington và các cam kết trong Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, kể từ khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng, thế cân bằng ấy đang đứng trước nguy cơ bị phá vỡ, đe dọa vị thế chính trị của bà. Điều này đặc biệt thể hiện rõ qua cách Meloni phản ứng với những thay đổi đột ngột trong lập trường của Trump về vấn đề Ukraine.
Sự thiếu kiên quyết của bà được cho là đã bộc lộ khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy chỉ nhận được sự đón tiếp khá lạnh nhạt tại Rome vài ngày trước. Báo chí Ý sau đó đưa tin rằng Meloni đã phản ánh quan điểm của Tổng thống Mỹ trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Ukraine.
Một dấu hiệu khác là việc Meloni không tham gia “liên minh các quốc gia sẵn sàng hỗ trợ Ukraine”, do Anh, Pháp và Đức dẫn đầu. Theo Báo cáo Theo dõi Hỗ trợ Ukraine của Viện Kinh tế Thế giới Kiel, mức hỗ trợ của Ý dành cho Kyiv, tính theo tỷ lệ GDP, chỉ tương đương với Áo, một nước trung lập và Romania, quốc gia có nền kinh tế khiêm tốn hơn nhiều.
Tôi không làm trầm trọng thêm vấn đề.
Cho đến nay, Thủ tướng Giorgia Meloni vẫn cố gắng giảm nhẹ những phát ngôn gay gắt của Donald Trump. Ngay cả khi Phó Tổng thống Mỹ JD Vance có bài phát biểu công kích trực diện Liên minh châu Âu tại Hội nghị An ninh Munich, bà Meloni vẫn thừa nhận rằng “trong đó cũng có phần sự thật.”
Liên quan đến chiến lược an ninh mới của Mỹ, Meloni tiếp tục hạ thấp mức độ nghiêm trọng của vấn đề trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình tư nhân La7. Bà nói: “Tôi sẽ không kịch tính hóa vấn đề này. Nếu châu Âu muốn trở nên vĩ đại trở lại, họ phải hiểu rằng mình cần tự đưa ra quyết định và không phụ thuộc vào người khác. Nếu bạn để người khác quản lý an ninh của mình, bạn sẽ phải trả giá.”
Một lời cảnh báo gửi đến EU, nhưng cũng là quan điểm khá tương đồng với lập trường của Donald Trump.
Trên các phương tiện truyền thông Ý có xu hướng chỉ trích chính phủ, ngày càng xuất hiện nhiều nhận định cho rằng Meloni đang trở thành “con rối trong tay Trump.” Trái lại, ông Trump luôn thể hiện thiện cảm đặc biệt với nữ thủ tướng, gọi bà là “người phụ nữ thông minh và xinh đẹp.”
Có lẽ bà Meloni không muốn đánh mất sự ưu ái ấy. Tuy nhiên, lời cảnh báo của bà dành cho châu Âu cũng có thể áp dụng cho chính bản thân bà: ai phụ thuộc vào một thế lực khác, sớm muộn cũng phải trả giá. Sớm muộn gì, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni sẽ phải quyết định mình muốn đứng về phía nào.
Trong bối cảnh châu Âu đang đứng trước nhiều thách thức về đoàn kết nội khối và định hướng chiến lược, vai trò của Giorgia Meloni trở nên đặc biệt quan trọng. Giữa một bên là châu Âu thống nhất và bên kia là sức hút từ “nước Mỹ của Trump”, bà đang bước đi trên sợi dây mong manh giữa trung thành và tự chủ. Những lựa chọn sắp tới của Meloni sẽ không chỉ định hình vị thế của Ý trong EU, mà còn có thể ảnh hưởng đến trật tự quyền lực ở châu Âu trong những năm tới, nơi mà sự độc lập, chủ quyền và lòng trung thành chính trị đang bị thử thách hơn bao giờ hết.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.n-tv.de/politik/Trump-will-Europa-spalten-und-mit-Italien-faengt-er-an-id30132754.html