Theo Reuters, ngày 26/7/2025, hàng nghìn người đã xuống đường tại thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia, yêu cầu Thủ tướng Anwar Ibrahim từ chức. Cuộc biểu tình diễn ra trong bối cảnh làn sóng bất mãn của công chúng gia tăng trước chi phí sinh hoạt leo thang và những cáo buộc rằng chính phủ chưa thực hiện các cải cách đã cam kết.
Hàng nghìn người biểu tình, phần lớn mặc áo phông đen và quàng khăn rằn, mang khẩu hiệu “Turun Anwar” (“Anwar hãy từ chức”), đã tuần hành qua trung tâm Kuala Lumpur trước khi tập trung tại Quảng trường Độc lập để nghe các lãnh đạo đối lập phát biểu. Cảnh sát ước tính ít nhất 18.000 người tham gia, một con số cho thấy sự bất mãn đối với Thủ tướng Anwar Ibrahim đã vượt khỏi phạm vi bất đồng chính trị thông thường, trở thành làn sóng phản kháng công khai trên đường phố.
Anwar, từng được ca ngợi là biểu tượng cải cách khi nhậm chức tháng 11/2022, nay đối diện nghịch lý chính trị: để ổn định ngân sách quốc gia, ông triển khai các biện pháp tăng thu, như mở rộng thuế bán hàng và dịch vụ, điều chỉnh trợ cấp nhưng các bước đi này lại trực tiếp ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt, làm xói mòn sự ủng hộ từ cử tri. Nỗ lực “chữa cháy” bằng gói hỗ trợ tiền mặt, tăng viện trợ hộ nghèo và cam kết giảm giá nhiên liệu chưa đủ trấn an dư luận, đặc biệt khi nhiều người lo ngại gánh nặng thuế và chi phí điện năng cho doanh nghiệp sẽ gián tiếp đẩy giá hàng hóa, nhất là thực phẩm.
Không chỉ vấp phải áp lực kinh tế – xã hội, Anwar còn bị cuốn vào vòng xoáy cáo buộc can thiệp tư pháp và thỏa hiệp chống tham nhũng. Việc rút cáo buộc đối với một số nhân vật thân chính phủ và trì hoãn bổ nhiệm các thẩm phán cấp cao đã làm dấy lên nghi ngờ về mức độ độc lập của hệ thống pháp lý.
Sự xuất hiện của cựu Thủ tướng Mahathir Mohamad, nhân vật kỳ cựu vừa bước sang tuổi 100 càng khiến bức tranh chính trị thêm kịch tính. Mahathir cáo buộc Anwar lạm dụng quyền lực để truy tố đối thủ và “thả tự do cho những người làm sai”, lặp lại mô-típ đấu đá quyền lực đã chi phối chính trường Malaysia suốt gần ba thập kỷ giữa hai người từng là thầy trò.
Cuộc khủng hoảng hiện tại không chỉ là thách thức quản trị của Anwar mà còn phản ánh một thực tế lâu dài: nền chính trị Malaysia vẫn bị chi phối bởi các liên minh mong manh, xung đột cá nhân giữa các lãnh đạo kỳ cựu, và bài toán cân bằng giữa cải cách kinh tế với sự ổn định chính trị. Trong bối cảnh giá cả leo thang và niềm tin công chúng sụt giảm, Anwar buộc phải tìm cách chứng minh rằng chương trình cải cách của mình không chỉ là lời hứa tranh cử, mà có thể mang lại thay đổi thực chất trước khi áp lực đường phố biến thành một cuộc khủng hoảng quyền lực.
Từ góc độ quốc tế, diễn biến tại Malaysia là phép thử quan trọng đối với sức bền của các chính phủ cải cách trong môi trường chính trị Đông Nam Á, nơi những cam kết thay đổi thường bị va đập bởi áp lực kinh tế và mạng lưới quyền lực truyền thống. Trong bối cảnh khu vực đang phải đối mặt với lạm phát, biến động chuỗi cung ứng và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc, khả năng của Anwar Ibrahim trong việc giữ vững quyền lực đồng thời duy trì tiến trình cải cách sẽ được cộng đồng quốc tế theo dõi sát sao. Malaysia, với vị thế kinh tế đang lên và vai trò trung tâm trong ASEAN, không chỉ đối diện bài toán nội bộ, mà còn chịu áp lực chứng minh rằng ổn định chính trị và cải cách kinh tế có thể song hành, một thông điệp quan trọng cho cả khu vực trong giai đoạn bất định toàn cầu.
Minh Anh