Ngày 5/2/2025, hàng ngàn người biểu tình đã tập trung tại các thành phố lớn trên khắp nước Mỹ để phản đối các chính sách của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Người biểu tình cũng kêu gọi cứu lấy Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) và đặc biệt nhắm vào hành động giải thể cơ quan và tiếp cận dữ liệu chính phủ của tỉ phú người Mỹ Elon Musk trong những ngày qua. Phải chăng cách mạng “Cam” bấy lâu nay khuấy động khắp thế giới, giờ lại được diễn ra tại chính đất nước sản sinh ra nó.
Theo Đài ABC News, các cuộc biểu tình là kết quả của phong trào trực tuyến có tên 50501 – 50 cuộc biểu tình trên 50 bang trong cùng một ngày,. Phong trào đang được người biểu tình chia sẻ rộng khắp trên các trang mạng xã hội qua hashtag #buildtheresistance và #50501, kêu gọi người Mỹ “chống lại chủ nghĩa phát xít”.
Những người biểu tình đã diễu hành và tập trung tại các thành phố lớn ở các bang như Atlanta, Austin, Boston, Columbia và Philadelphia nhằm phản đối các chính sách của ông Trump trong thời gian qua. Họ giơ cao các biểu ngữ có thông điệp như “Im lặng là bạo lực”, “Bảo vệ nền dân chủ”, “Luận tội ông Trump” và “Giết chết chủ nghĩa phát xít”.
“Tôi sẽ không thể ngủ yên được nếu tôi không tham gia và không hoạt động cho cộng đồng dân cư của mình, đặc biệt là với tình cảnh đang diễn ra hiện nay” – sinh viên ĐH Vermont (Mỹ) Andy Cole biểu tình ở TP Montpellier nói với Đài ABC News.
Tại thủ đô Washington D.C. của Mỹ, hai cuộc biểu tình diễn ra gần Điện Capitol cũng thu hút hàng trăm người mang theo biểu ngữ tham gia. Những người biểu tình diễu hành từ các con phố xung quanh Điện Capitol đến tòa nhà Bộ Lao động Mỹ trên đại lộ Constitution – nơi các viên chức từ Ban Hiệu suất chính phủ Mỹ (DOGE) của tỉ phú Musk đến thăm vào cùng ngày.
Theo tờ USA Today, phản ứng trước sự việc, thượng nghị sĩ Mỹ Tim Kaine cho biết Đảng Dân chủ có kế hoạch chống lại những chính sách thay đổi của ông Trump bằng cách đệ trình lên tòa án, cơ quan lập pháp các bang và cả Quốc hội Mỹ.
“Đừng chỉ xuất hiện ở đây. Hãy gây áp lực không chỉ lên nghị sĩ chúng tôi mà còn lên mọi người, mọi viên chức được bầu” – thượng nghị sĩ Mỹ Mark Warner tuyên bố.
USAID là công cụ để kiểm soát chứ không phải là tổ chức viện trợ.
Theo Washington Post, ngày 3/12/2024 xuất hiện trên chương trình podcast của Joe Rogan, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ kiêm nhà hoạt động bảo thủ Mike Benz cho rằng, USAID là công cụ của Lầu Năm Góc, CIA và Bộ Ngoại giao Mỹ.
“USAID thực sự là công cụ hỗ trợ Lầu Năm Góc trên mặt trận an ninh quốc gia, hỗ trợ Bộ Ngoại giao về lợi ích quốc gia hoặc hỗ trợ cộng đồng tình báo trên mặt trận hoạt động bí mật. Bộ não của bạn bị đánh lừa khi nhìn thấy cụm từ USAID. Đây không phải là một tổ chức viện trợ mà USAID nổi tiếng tài trợ cho các dự án đen tối, kinh hoàng và gây tranh cãi nhất mà nhân loại biết đến “. Ông Mike Benz nói.
Sự xuất hiện của Benz trên chương trình podcast của Rogan đã thu hút hàng triệu lượt xem. Tỷ phú Musk ngày 10/12/2024 đăng bài trên X về những chia sẻ của Benz. Trước thời điểm đó, Musk chưa từng đề cập tới USAID.
“Mike Benz vừa tiết lộ mọi thứ. Trên chương trình podcast Joe Rogan Experience, Benz đã giải thích tại sao USAID là công cụ để kiểm soát chứ không phải viện trợ”, Musk viết.
Một số thành đảng Cộng hòa từ lâu chỉ trích USAID, một phần trong chiến dịch chỉ trích về ngân sách viện trợ cho nước ngoài. Gần đây hơn, cơ quan này thu hút chú ý của lưỡng đảng về khoản tiền mà các nhà thầu gửi đến phòng thí nghiệm nghiên cứu virus ở Vũ Hán. Vấn đề đã trở thành chủ đề báo cáo của Văn phòng Trách nhiệm Giải trình Chính phủ.
Một số đảng viên Cộng hòa phàn nàn về hoạt động nhân đạo của USAID tại Ukraine, trong khi một số khác nhắm vào công việc thúc đẩy sáng kiến đa dạng hóa, nhằm tăng cường các vấn đề như bình đẳng giới, bình đẳng sắc tộc, tôn giáo ở một số quốc gia.
Tuy nhiên, lập trường đó đã thay đổi sau những lời chỉ trích của Benz và cuộc tấn công của Musk vào USAID.
USAID bị cáo buộc đứng sau nỗ lực kiểm duyệt hàng loạt người Mỹ, thao túng truyền thông, gian lận bầu cử và kiểm soát bất đồng chính kiến.
“Benz luôn sử dụng một chiến lược. Ông ấy chọn một nhân vật phản diện và mô tả nó liên quan đến CIA hoặc ‘nhà nước ngầm’, đưa ra những tuyên bố như thể ông ấy có thông tin nội bộ. Nhưng điều đáng chú ý là rất nhiều người bị mắc bẫy chiến lược ấy”, Renee DiResta, phó giáo sư Đại học Georgetown, nói.
Giới quan sát nhận định những tuyên bố của Benz đã khiến Musk chú ý và châm ngòi cho cuộc tấn công nhằm vào USAID. Musk đã chia sẻ hoặc nhắc đến Benz hơn 160 lần trong năm qua, gồm hơn chục bài thảo luận về USAID
Chia sẻ lại bài đăng của Benz ngày 2/2, ông Musk viết “USAID là tổ chức rắn độc của những người cực tả ghét nước Mỹ”. Chưa đầy một giờ sau, ông tiếp tục đăng bài chỉ trích “USAID là tổ chức tội phạm”.
Rạng sáng hôm sau, tỷ phú Mỹ tiếp tục trích dẫn bình luận của Benz và tuyên bố “chúng tôi đã dành cả cuối tuần để nghiền ngẫm về USAID”.
USAID được thành lập năm 1961 theo Đạo luật Viện trợ nước ngoài được quốc hội Mỹ thông qua. Nó là cơ quan độc lập, cung cấp hỗ trợ cho các nước có tầm quan trọng chiến lược, các quốc gia đối mặt nguy cơ xung đột, cũng như viện trợ xóa đói giảm nghèo, bệnh tật và đáp ứng các nhu cầu nhân đạo khác. USAID cũng giúp các nước đang phát triển tăng trưởng kinh tế và có đủ năng lực tham gia thương mại thế giới.
Minh Anh