(Đà Nẵng) – Ngày 25/8/2025, tại Đại học Đà Nẵng đã diễn ra Diễn đàn Hợp tác đại học – doanh nghiệp với chủ đề: “Hợp tác 3 nhà trong đào tạo và nghiên cứu phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược”. Sự kiện do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, phối hợp cùng Bộ Ngoại giao và thương mại Úc, Đại học Đà Nẵng (đơn vị đăng cai), tạo cầu nối gắn kết, thúc đẩy tăng cường hợp tác giữa các trường đại học và doanh nghiệp.
“Diễn đàn hợp tác đại học – doanh nghiệp lần này mang một ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ là nơi để chúng ta chia sẻ những kinh nghiệm quý báu, những trường hợp điển hình thành công trong triển khai hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp thời gian qua. Mục tiêu cao hơn của chúng ta trong lần gặp gỡ này là cùng nhau tập trung thảo luận, mổ xẻ và tìm ra những giải pháp tốt nhất về mặt cơ chế, chính sách để tối ưu hóa, nâng tầm mối quan hệ hợp tác giữa đại học và doanh nghiệp”, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, ông Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh.
“Diễn đàn là cầu nối quan trọng, thể hiện trách nhiệm xã hội chung của “3 Nhà” (Nhà nước – Nhà trường – Nhà doanh nghiệp). Ở góc độ Nhà trường, chúng tôi nhận thức rằng đây là diễn đàn quan trọng, rất có ý nghĩa trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình phát triển, trong đó nguồn nhân lực chất lượng cao có ý nghĩa quyết định.
Để góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược, hợp tác Đại học – Doanh nghiệp với vai trò “bà đỡ” của Nhà nước có ý nghĩa vô cùng to lớn, trong nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ chính trị – Nghị quyết thực sự tạo cơ hội để các trường đại học và doanh nghiệp nỗ lực lớn, quyết tâm cao, đồng hành góp phần tạo đột phá để phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Bước vào giai đoạn phát triển mới, trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập quốc tế; trước yêu cầu của đất nước về nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ chiến lược, Đại học Đà Nẵng xác định 3 nhiệm vụ trọng tâm và 5 định hướng cho sự phát triển trong thời gian đến.
Trong đó, nâng cao chất lượng đào tạo và tuyển sinh, được xem là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, có ý nghĩa sống còn của một trường đại học trong bối cảnh cạnh tranh và trước yêu cầu phát triển của đất nước.Muốn vậy, càng phải đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp trong đào tạo, trong nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo nhằm đào tạo theo hướng đáp ứng đúng nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp, của thị trường lao động.
Đại học Đà Nẵng chúng tôi xác định đẩy mạnh quan hệ hợp tác với doanh nghiệp là định hướng then chốt, có ý nghĩa chiến lược. Song song, phải mở rộng hợp tác quốc tế, tăng cường trao đổi giảng viên, sinh viên, hợp tác trong nghiên cứu chung, tạo thêm nguồn lực cho phát triển và hội nhập. Vì sự phát triển của chính mình, trên hết là gánh vác trách nhiệm xã hội đối với đất nước, các Đại học và Doanh nghiệp hãy nắm chặt tay, hợp tác cùng nhau, bởi “Muốn đi xa hãy đi cùng nhau””, PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc Đại học Đà Nẵng, chia sẻ.
Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn khẳng định rằng, trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, đặc biệt là trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, yêu cầu phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, và xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt, mang tính quyết định đến tương lai của quốc gia.
Chính vì lẽ đó, Đảng, Quốc hội và Chính phủ luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến việc thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa các chủ thể trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Nhiều nghị quyết quan trọng đã được ban hành, trong đó phải kể đến Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, về việc xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức, khoa học công nghệ, cùng các nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Các văn bản này đều khẳng định một tầm nhìn nhất quán: sự hợp tác toàn diện và đồng bộ giữa Nhà nước – Nhà trường – Nhà doanh nghiệp chính là “chìa khóa vàng” để biến các chủ trương thành hiện thực, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.
Nhà nước với vai trò định hướng, kiến tạo thể chế và chính sách; Nhà trường với sứ mệnh đào tạo, nghiên cứu và phát triển tri thức; và Nhà doanh nghiệp với năng lực ứng dụng, chuyển giao công nghệ và tạo ra sản phẩm, giá trị kinh tế. Ba chủ thể này không thể hoạt động đơn lẻ mà phải cùng đồng hành, hỗ trợ lẫn nhau để tạo nên sức mạnh tổng hợp. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể giải quyết được những bài toán lớn của nền kinh tế, tạo ra những đột phá trong các lĩnh vực công nghệ cao và công nghệ chiến lược mà đất nước đang ưu tiên.
Xóa dần khoảng cách, giải pháp mới tạo ra giá trị hợp tác mới
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn cũng phân tích rằng, nếu thẳng thắn nhìn nhận rằng, cho dù đã có những bước tiến, mối quan hệ hợp (nhà trường-doanh nghiệp) vẫn còn một khoảng cách nhất định, nhiều khi chỉ dừng lại ở các hoạt động mang tính hỗ trợ ban đầu như thực hành, thực tập hay tuyển dụng. Và đã đến lúc, cần phải đặt ra những mục tiêu cao hơn, đòi hỏi sự gắn kết sâu rộng hơn.
Đơn cử như đồng nghiên cứu. Trường đại học – Doanh nghiệp cùng nhau đặt ra những vấn đề nghiên cứu từ thực tiễn sản xuất, kinh doanh, cùng chung tay giải quyết, từ đó tạo ra những tri thức mới, giải pháp mới. Đồng sản xuất: Hiện thực kết quả nghiên cứu thành sản phẩm, dịch vụ cụ thể thông qua hợp tác sản xuất trực tiếp. Bước kế tiếp là thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học. Biến các sáng chế, các đề tài nghiên cứu từ phòng thí nghiệm trở thành những sản phẩm có giá trị thị trường, mang lại lợi ích kinh tế và phục vụ trực tiếp cho xã hội, cho cuộc sống.
Cần nhận thức rằng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội không chỉ là nhiệm vụ của riêng Bộ Giáo dục và Đào tạo hay của Chính phủ, mà đó là trách nhiệm xã hội chung của cả các trường đại học và các doanh nghiệp. Các trường đại học, ngoài sứ mệnh đào tạo, cần ý thức rõ hơn về vai trò là trung tâm đổi mới sáng tạo, là hạt nhân trí tuệ, nơi sản sinh ra những ý tưởng và giải pháp tiên phong. Chúng ta cần xây dựng một văn hóa hợp tác với doanh nghiệp, chủ động tiếp cận, lắng nghe và đáp ứng các yêu cầu từ thị trường lao động và từ các ngành công nghiệp.
Đối với các doanh nghiệp, việc hợp tác với nhà trường không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn là chiến lược đầu tư thông minh. Doanh nghiệp cần tận dụng nguồn lực trí tuệ dồi dào từ các trường đại học để giải quyết các vấn đề nội tại, phát triển các sản phẩm công nghệ tiên tiến, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Chúng ta cần cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái hợp tác bền vững, trong đó trường học và doanh nghiệp gắn kết chặt chẽ như hai bộ phận hữu cơ của một cơ thể sống. Sự gắn kết này sẽ giúp nâng cao chất lượng các chương trình đào tạo một cách toàn diện, tiệm cận với tiêu chuẩn quốc tế và đáp ứng đúng, trúng nhu cầu của thị trường; Cung cấp cho thị trường nguồn nhân lực tốt, tiềm năng, có khả năng thích ứng nhanh, sáng tạo và làm chủ công nghệ mới; Giúp các doanh nghiệp tận dụng được nguồn lực về trí tuệ, về khoa học công nghệ để phát triển các sản phẩm, dịch vụ tiên tiến, tạo ra lợi thế cạnh tranh vượt trội.
Để biến những mục tiêu, mong ước (nêu trên) thành hiện thực, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, yêu cầu (và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo), cũng như đề nghị toàn thể các trường đại học và các doanh nghiệp phải chủ động rà soát, đánh giá các chương trình hợp tác hiện có, xác định rõ những điểm mạnh cần phát huy và những hạn chế cần khắc phục. Đề xuất và xây dựng các cơ chế, chính sách, quy định cụ thể nhằm khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc đồng nghiên cứu, đồng sản xuất và thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Tăng cường trao đổi, đối thoại thường xuyên giữa lãnh đạo nhà trường và lãnh đạo doanh nghiệp để thấu hiểu nhu cầu, tiềm năng của nhau, từ đó hình thành các dự án hợp tác chiến lược, dài hạn. Chú trọng xây dựng các chỉ số đánh giá hiệu quả của hoạt động hợp tác, đảm bảo tính thực chất và bền vững của mối quan hệ.
Phương châm 6 rõ và các chính sách đòn bẩy quan trọng
Với gớc nhìn và kinh nghiệm từ Đại học Đà Nẵng, TS.Huỳnh Minh Sơn, Phó Trưởng Ban phụ trách, Ban Công tác sinh viên, Hợp tác doanh nghiệp và Truyền thông, Đại học Đà Nẵng, đề nghị trong triển khai hợp tác Đại học – Doanh nghiệp, đặc biệt đối với các ngành, lĩnh vực chiến lược; cần đề cao theo nguyên tắc chung “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, tránh tình trạng chỉ tìm đến với nhau mỗi khi cần.Vận dụng linh hoạt phương châm “6 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian/tiến độ, rõ kết quả/sản phẩm, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền đánh giá, giám sát). Trước hết, bắt đầu từ đội ngũ lãnh đạo của các trường, doanh nghiệp.
Cơ quan quản lý với vai trò ‘bà đỡ” cần hoàn thiện cơ chế, tập trung vào các chính sách đòn bẩy như: ưu tiên miễn, giảm thuế cho doanh nghiệp đối với các khoản tài trợ cho các trường đại học; Quy định dùng chung nguồn lực (chuyên gia, nhà khoa học, cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật…); Quy định trao đổi “2 chiều” chuyên gia, giảng viên, sinh viên trong đào tạo, nghiên cứu ; Quy định mức sàn/trần kinh phí hỗ trợ, góp vốn trong nghiên cứu và đổi mới sáng tạo; Khuyến khích doanh nghiệp tài trợ học bổng và các hoạt động của sinh viên
Điểm nhấn của diễn đàn là nghi thức thỏa thuận hợp tác giữa các đại học/trường đại học và các tập đoàn, doanh nghiệp với 21 MOU đã được ký kết. Trong đó, tập trung hợp tác trong đào tạo và nghiên cứu các lĩnh vực chiến lược, ưu tiên như: Trí tuệ nhân tạo; blockchain; big data, điện toán đám mây, lượng tử; mạng di động thế hệ sau (5G/6G); công nghệ robot và tự động hóa; chip bán dẫn; công nghệ năng lượng, vật liệu tiên tiến; công nghệ hàng không, vũ trụ; công nghệ đất hiếm, đại dương, lòng đất và an ninh mạng…
Diễn đàn Hợp tác đại học – doanh nghiệp với chủ đề: “Hợp tác 3 nhà trong đào tạo và nghiên cứu phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược” có ý nghĩa thời sự cao, trong bối cảnh nền kinh tế đất nước cần đột phá để phát triển nhanh và bền vững dựa trên nguồn nhân lực chất lượng cao và khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đỏi hỏi các trường đại học trọng điểm, các trường có thế mạnh về công nghệ phải phát huy vai trò hạt nhân, đầu tàu dẫn dắt, lan tỏa tinh thần hợp tác này.
Các bên cùng chung tay mở ra một giai đoạn mới với những hợp tác sâu rộng, hiệu quả và bền vững hơn, theo tinh thần Nhà nước, Nhà trường và Nhà doanh nghiệp, cùng góp phần đưa nền giáo dục, khoa học công nghệ Việt Nam lên một tầm cao mới, phục vụ đắc lực cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Diễn đàn đã làm việc trọn ngày 25/8/2025. Tại các phiên chuyên đề, có 25 tham luận được các đại biểu trình bày, thảo luận theo 2 nhóm chủ đề: “Hợp tác đại học – doanh nghiệp trong nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao” và “Xây dựng văn hóa hợp tác, khẳng định trách nhiệm xã hội của đại học – doanh nghiệp”.
Tham luận của các đại biểu đã nhận diện, chia sẻ và tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách trong hợp tác; đồng thời đề xuất các giải pháp mới để thúc đẩy đầu tư của doanh nghiệp vào nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt ở các lĩnh vực mũi nhọn như bán dẫn, năng lượng, đường sắt, nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ số. Chia sẻ, lan tỏa mô hình hợp tác điển hình, xây dựng văn hóa hợp tác bền vững, tăng cường vai trò của doanh nghiệp trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, và thúc đẩy các sáng kiến hợp tác chiến lược giữa nhà trường và doanh nghiệp phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế tri thức, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.
Diễn đàn nhằm mục đích tạo không gian đối thoại, trao đổi và kết nối giữa các trường đại học, doanh nghiệp, tổ chức khoa học – công nghệ và các cơ quan quản lý nhà nước, với mục tiêu trọng tâm là
Diễn đàn trở thành cơ hội lớn ghi nhận và thu thập các đề xuất, kiến nghị thực tiễn về cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ rào cản, thúc đẩy hợp tác đại học – doanh nghiệp, phục vụ rà soát, hoàn thiện chính sách và triển khai các đề án, nhiệm vụ trọng điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Từ mô hình hợp tác thành công giữa trường đại học và doanh nghiệp trong đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo ở các lĩnh vực trọng điểm; đẩy mạnh kết nối, mở rộng hơn mạng lưới hợp tác giữa các doanh nghiệp và trường đại học, đặc biệt trong các lĩnh vực bán dẫn, năng lượng, đường sắt, nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ số, góp phần phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.
Nhiều tổ chức, hiệp hội, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ chiến lược như: Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, Hòa Phát, Thaco, Navigos Group, CT Group, Mitsubishi Electric, Lọc hoá dầu Bình Sơn, Panasonic…đã cử đại diện cấp cao tham dự diễn đàn. Về phía cơ quản lý nhà nước, ngoài lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, còn có đại diện các Bộ, Khoa học và Công nghệ, Tài chính, lãnh đạo 50 cơ sở giáo dục đại học, nghề nghiệp, …/.
Trần Ngọc