Theo Reuters, ngày 31/8/2025, lực lượng Israel đã tiến hành các cuộc tấn công dữ dội từ trên không và trên bộ nhằm vào khu vực ngoại ô thành phố Gaza, gây hư hại nhà cửa và buộc hàng loạt gia đình phải sơ tán. Diễn biến leo thang này diễn ra trong bối cảnh nội các an ninh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhóm họp hôm Chủ nhật để thảo luận về kế hoạch chiếm giữ thành phố Gaza, một bước đi có thể làm thay đổi cục diện xung đột.
Cư dân Sheikh Radwan, một trong những khu phố đông dân nhất Gaza, cho biết khu vực này đã hứng chịu pháo kích xe tăng và không kích liên tiếp từ phía Israel suốt cuối tuần, buộc nhiều gia đình phải chạy sang phía tây thành phố để tìm nơi trú ẩn.
Trong ba tuần qua, quân đội Israel đã từng bước siết chặt vòng vây xung quanh thành phố Gaza, đồng thời hôm thứ Sáu chấm dứt lệnh tạm dừng nhân đạo vốn cho phép vận chuyển hàng cứu trợ, và tuyên bố nơi đây là “khu vực chiến sự nguy hiểm”. Theo nhân chứng địa phương, quân đội Israel đang đồng loạt áp sát trung tâm thành phố từ nhiều hướng, vừa tấn công trên bộ vừa tăng cường không kích để buộc dân thường di tản. Bộ Y tế Gaza cho biết ít nhất 30 người thiệt mạng hôm Chủ nhật, trong đó có 13 người tử vong khi tìm kiếm lương thực gần một điểm cứu trợ. Phía Israel khẳng định họ không có thông tin về thương vong gần các địa điểm phân phát viện trợ.
Trong bối cảnh đó, một quan chức Israel tiết lộ nội các an ninh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu sẽ nhóm họp để bàn thảo giai đoạn tiếp theo của chiến dịch, vốn được thiết kế nhằm chiếm giữ thành phố Gaza – nơi Tel Aviv coi là “thành trì cuối cùng của Hamas”. Một cuộc tấn công quy mô toàn diện có thể sẽ chưa diễn ra ngay lập tức, khi Israel cho biết muốn sơ tán phần lớn dân thường trước khi đưa thêm lực lượng bộ binh vào.
Việc Israel gia tăng sức ép quanh Gaza không chỉ mang ý nghĩa quân sự mà còn đặt ra những hệ lụy chính trị lớn. Một mặt, Tel Aviv muốn thể hiện quyết tâm “kết thúc” Hamas, nhưng mặt khác lại đối diện sức ép ngày càng lớn từ cộng đồng quốc tế về thảm họa nhân đạo. Cuộc họp của nội các an ninh Netanyahu do đó không chỉ là bước hoạch định chiến dịch quân sự mà còn là phép thử về mức độ sẵn sàng của Israel trong việc đánh đổi giữa lợi ích an ninh và rủi ro ngoại giao.
Người phát ngôn Hamas bị nhắm mục tiêu
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 31/8 xác nhận các lực lượng Israel đã nhắm mục tiêu vào Abu Ubaida, người phát ngôn kỳ cựu của cánh vũ trang Hamas. Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Katz cho biết Abu Ubaida đã bị giết, song phía Hamas từ chối bình luận khi Reuters liên hệ.
Theo cơ quan y tế Gaza, vụ tấn công nhằm vào một tòa nhà dân cư ở trung tâm thành phố Gaza đã khiến 15 người thiệt mạng, trong đó có 5 trẻ em. Abu Ubaida, tên thật là Hozayfa Al-Khalout, từ lâu là gương mặt biểu tượng của Hamas, thường xuất hiện với chiếc khăn keffiyeh đỏ che kín mặt và được coi là cầu nối truyền thông giữa nhóm vũ trang và công chúng suốt hai thập kỷ qua. Ông được biết có quan hệ mật thiết với các lãnh đạo quân sự cấp cao của Hamas, đồng thời giữ vai trò then chốt trong việc truyền tải thông điệp và định hướng dư luận.
Động thái của Israel mang tính biểu tượng cao. Việc loại bỏ nhân vật đại diện giọng nói của Hamas không chỉ là đòn giáng vào hệ thống tuyên truyền của nhóm, mà còn nhằm phát đi tín hiệu chính trị về quyết tâm “cắt đứt” trục truyền thông và tinh thần kháng cự. Tuy nhiên, cái chết của ông – nếu được xác nhận – có thể khiến Hamas gia tăng những lời kêu gọi trả đũa và thổi bùng thêm tâm lý căng thẳng trong dư luận Palestine.
Abu Ubaida từ lâu cũng là mục tiêu của cộng đồng quốc tế. Vào tháng 4/2024, Hoa Kỳ đã áp đặt trừng phạt, cáo buộc ông lãnh đạo “bộ phận gây ảnh hưởng mạng” của Lữ đoàn al-Qassam, cơ quan chuyên phụ trách chiến tranh thông tin và chiến dịch tuyên truyền trực tuyến.
Việc Israel tuyên bố loại bỏ Abu Ubaida diễn ra song song với các chiến dịch quân sự gia tăng ở Gaza, phản ánh chiến lược vừa “quân sự hóa” vừa “phi tuyên truyền hóa” Hamas. Trong khi đó, sự im lặng của Hamas có thể mang tính chiến thuật, nhằm kiểm soát thông tin và giữ thế chủ động trong dư luận. Động thái này nhiều khả năng sẽ kéo theo phản ứng đa tầng, từ nội bộ Gaza cho tới bàn cờ ngoại giao quốc tế, nơi Mỹ và các cường quốc khu vực phải đối mặt với câu hỏi về tính bền vững của một chiến dịch vừa mang tính quân sự vừa mang tính thông tin.
Nguy cơ leo thang ở Gaza: Con tin, khủng hoảng nhân đạo và áp lực chính trị
Trong tuyên bố cuối cùng hôm thứ Sáu, một quan chức Israel cảnh báo rằng cuộc tấn công theo kế hoạch nhằm chiếm Thành phố Gaza có thể gây nguy hiểm trực tiếp cho các con tin còn bị Hamas giam giữ. Đây là vấn đề ngày càng gây chia rẽ trong nội bộ Israel, khi các cuộc biểu tình đòi chấm dứt chiến tranh và trả tự do cho con tin gia tăng trên đường phố Tel Aviv.
Song song đó, các cảnh báo nhân đạo tiếp tục dồn dập. Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ quốc tế Mirjana Spoljaric hôm thứ Bảy nhấn mạnh rằng việc sơ tán khỏi Gaza City có nguy cơ biến thành một cuộc di dời dân số quy mô lớn, trong bối cảnh những khu vực khác như Deir Al-Balah hay Mawasi đã quá tải, thiếu trầm trọng lương thực, chỗ ở và thuốc men.
Thực tế tại hiện trường phản ánh rõ tình trạng này. “Những người có người thân ở miền Nam đã rời đi để ở cùng họ. Những người khác, bao gồm cả tôi, không tìm được chỗ trống vì Deir Al-Balah và Mawasi quá đông đúc,” Ghada, một bà mẹ năm con từ khu phố Sabra, chia sẻ. Hiện nay, khoảng một nửa trong số hơn 2 triệu dân của Dải Gaza vẫn ở lại Gaza City, dù đã có hàng nghìn người buộc phải di tản xuống phía Nam.
Trong khi đó, quân đội Israel tiếp tục cảnh báo giới lãnh đạo chính trị rằng chiến dịch leo thang hiện nay đang tạo ra nguy cơ đối với khoảng 48 con tin còn lại ở Gaza, trong đó 20 người được cho là vẫn còn sống. Cuộc chiến khởi phát từ ngày 7/10/2023, sau vụ tấn công của Hamas khiến 1.200 người Israel thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin, nay đã bước sang giai đoạn khốc liệt nhất.
Theo các quan chức y tế Gaza, chiến dịch quân sự của Israel đã giết chết hơn 63.000 người, phần lớn là dân thường, và biến vùng đất này thành một thảm kịch nhân đạo chưa từng có, với cơ sở hạ tầng bị tàn phá nặng nề.
Israel đang đứng trước thế tiến thoái lưỡng nan, vừa muốn đạt mục tiêu quân sự “quét sạch Hamas”, vừa đối diện sức ép ngày càng lớn từ dư luận trong và ngoài nước về số phận con tin và khủng hoảng nhân đạo. Quyết định của nội các an ninh Netanyahu trong những ngày tới không chỉ định hình diễn biến trên chiến trường, mà còn tác động trực tiếp đến uy tín quốc tế của Israel và phản ứng từ các cường quốc, đặc biệt là Mỹ và Liên Hợp Quốc.
Cuộc chiến tại Gaza đang bước vào giai đoạn khốc liệt nhất, khi Israel tìm cách hiện thực hóa mục tiêu quân sự trong khi phải đối mặt với sức ép nhân đạo và chính trị chưa từng có. Số phận của các con tin, tình trạng di tản hàng loạt và thương vong dân sự ngày càng gia tăng đã biến cuộc xung đột này thành một thách thức toàn cầu, buộc cả Israel lẫn cộng đồng quốc tế phải cân nhắc lại chiến lược và ưu tiên của mình. Câu hỏi then chốt hiện nay không chỉ là khi nào và bằng cách nào Israel tiến vào trung tâm Gaza, mà còn là cái giá chính trị và nhân đạo mà khu vực và cả thế giới sẽ phải gánh chịu.
Thế Nguyễn