Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Ai Cập, sáng 4/8/2025 (giờ địa phương), tại trụ sở Liên đoàn Arab ở thủ đô Cairo, Chủ tịch nước Lương Cường đã có bài phát biểu chính sách quan trọng tại trụ sở Liên đoàn Arab ở thủ đô Cairo. Từ nền tảng lịch sử gắn bó và tình hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và các nước Arab, Chủ tịch nước khẳng định mong muốn mở ra một chương hợp tác mới, toàn diện và thực chất hơn, hướng tới mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.
Trong bài phát biểu, Chủ tịch nước Lương Cường không chỉ truyền tải thông điệp hữu nghị từ Việt Nam đến thế giới Arab, mà còn thể hiện tầm nhìn đối ngoại chiến lược của Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động. Bài phát biểu là sự kết hợp hài hòa giữa thông điệp chính trị, giá trị lịch sử và định hướng hợp tác thực chất, thể hiện vai trò ngày càng chủ động, có trách nhiệm của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến những biến chuyển nhanh chóng, Chủ tịch nước Lương Cường đã thẳng thắn chỉ ra một thực tế mang tính nghịch lý: dù hòa bình, hợp tác và phát triển tiếp tục là xu thế lớn và là khát vọng chung của nhân loại, nhưng tình hình toàn cầu vẫn bị chi phối bởi hàng loạt thách thức cả truyền thống lẫn phi truyền thống. Các điểm nóng an ninh tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn của bế tắc và xung đột, trong khi những nguy cơ xuyên biên giới như biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, lương thực, năng lượng và an ninh mạng ngày càng hiện hữu và gay gắt, làm gia tăng sự bất định và phân cực trong hệ thống quốc tế.
Trước thực trạng ấy, Việt Nam kêu gọi cộng đồng quốc tế cần có hành động thiết thực và trách nhiệm hơn để duy trì hòa bình và ổn định toàn cầu. Chủ tịch nước nhấn mạnh vai trò trung tâm của chủ nghĩa đa phương, Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế như những nguyên tắc nền tảng cho việc điều hành quan hệ quốc tế. Đồng thời, Việt Nam đặc biệt nhấn mạnh tới nguyên tắc tôn trọng lợi ích chính đáng và tiếng nói của các quốc gia đang phát triển, các nước vừa và nhỏ, những chủ thể không thể bị đứng ngoài lề trong các tiến trình toàn cầu.
Khơi lại chiều sâu tư tưởng đối ngoại của dân tộc Việt Nam, Chủ tịch nước đã trích dẫn lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”. Đó không chỉ là khẩu hiệu tinh thần, mà là chỉ dẫn chiến lược về phương pháp tiếp cận các thách thức toàn cầu hiện nay: chỉ có sự đoàn kết quốc tế và hợp tác thực chất mới giúp các dân tộc vượt qua được những rạn nứt và khủng hoảng hiện nay, từ biến đổi khí hậu đến bất công trong cấu trúc toàn cầu.
Chủ tịch nước khẳng định rằng, lịch sử của Việt Nam, một quốc gia từng bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh, nhưng đã vươn lên mạnh mẽ từ đống tro tàn là minh chứng sống động cho giá trị cốt lõi của hòa bình, đối thoại và hòa giải. Việt Nam không chỉ khép lại quá khứ với những cựu thù mà còn biến mối quan hệ đó thành đối tác chiến lược, mở đường cho hợp tác và phát triển. Điều này, theo Chủ tịch nước, là cơ sở đạo lý để Việt Nam chia sẻ sự đồng cảm sâu sắc với nhân dân các nước Trung Đông, nơi đang hứng chịu những hệ lụy nặng nề của xung đột và khủng hoảng nhân đạo kéo dài.
Với tinh thần đó, Việt Nam bày tỏ quan ngại sâu sắc trước tình trạng sử dụng vũ lực kéo dài tại Trung Đông, đồng thời kêu gọi các bên liên quan theo đuổi các giải pháp hòa bình, bền vững, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế và đối thoại thực chất. Một lần nữa, Việt Nam khẳng định lập trường nhất quán ủng hộ giải pháp hai Nhà nước trong vấn đề Palestine, giải pháp duy nhất khả thi để đạt được một nền hòa bình lâu dài, công bằng và bền vững tại khu vực.
Mối liên hệ giữa Việt Nam và thế giới Arab không chỉ mang tính chiến lược, mà còn là một di sản lịch sử. Chủ tịch nước gợi lại chặng đường cách mạng của người thanh niên yêu nước Nguyễn Ái Quốc (Chủ tịch Hồ Chí Minh) khi từng dừng chân ở nhiều nước Arab trong hành trình tìm đường cứu nước. Những dấu ấn lịch sử ấy đã đặt nền móng cho quan hệ đoàn kết giữa Việt Nam và các quốc gia Arab. Tình hữu nghị được xây dựng từ máu, mồ hôi, lòng cảm thông và khát vọng tự do của những dân tộc từng bị áp bức, ngày nay cần được tiếp nối bằng các chương trình hợp tác kinh tế, văn hóa, giáo dục và đổi mới sáng tạo, những trụ cột của quan hệ chiến lược trong thế kỷ XXI.
Tiếp nối tinh thần hữu nghị và gắn bó, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định rằng Việt Nam và các quốc gia Arab đã luôn dành cho nhau sự ủng hộ quý báu, không chỉ trong giai đoạn đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước trước đây mà còn trong công cuộc xây dựng và phát triển ngày nay. Từ mối quan hệ đồng cảm giữa những dân tộc từng chịu ách áp bức, một tình cảm hữu nghị bền chặt đã được hình thành và tiếp tục được nuôi dưỡng bằng thực tiễn hợp tác toàn diện.
Việt Nam tự hào là một trong những quốc gia có quan hệ ngoại giao với đầy đủ 22 thành viên của Liên đoàn Arab, một dấu ấn đặc biệt thể hiện chiều sâu chiến lược và sự coi trọng lẫn nhau giữa hai bên. Những năm qua, hợp tác giữa Việt Nam và các nước Arab không ngừng được mở rộng, từ chính trị, ngoại giao, thương mại, đầu tư, lao động đến văn hóa, giáo dục… ngày càng thực chất và hiệu quả, phản ánh quyết tâm chung hướng tới lợi ích bền vững.
Trong bối cảnh thế giới phải đối mặt với nhiều biến động, bất ổn ngày càng gia tăng, khát vọng hòa bình, ổn định và phát triển bền vững của các dân tộc, đặc biệt là ở các khu vực đang phát triển càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chủ tịch nước bày tỏ niềm tin rằng quan hệ giữa Việt Nam và các nước Arab, trong đó có Ai Cập, sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, nhờ nền tảng lịch sử, lòng tin chiến lược và khát vọng phát triển chung giữa hai bên.
Hướng đến tương lai, Chủ tịch nước đề xuất một lộ trình hợp tác sâu rộng và bền vững hơn với các quốc gia Arab, trước hết là tăng cường tin cậy chính trị như một trụ cột then chốt, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác nhiều mặt. Việc thúc đẩy trao đổi đoàn các cấp, cả trong khuôn khổ song phương và đa phương, được đánh giá là kênh quan trọng nhằm nâng cao hiểu biết lẫn nhau và phối hợp hành động hiệu quả hơn trong các vấn đề khu vực và quốc tế.
Về mặt kinh tế, Chủ tịch nước chỉ rõ rằng giữa Việt Nam và các nước Arab tồn tại nhiều điểm bổ sung lẫn nhau một cách tương đối hoàn hảo, từ nhu cầu về thị trường, công nghệ đến năng lực sản xuất và nguồn lực tài chính. Đây là điều kiện lý tưởng để hai bên cùng nhau đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực có tiềm năng cao như thương mại, đầu tư, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.
Đặc biệt, lĩnh vực năng lượng tái tạo được xác định là hướng đi chiến lược, nơi hai bên có thể kết hợp thế mạnh: Việt Nam với tiềm năng lớn về năng lượng mặt trời, năng lượng gió; các nước Arab với nguồn vốn dồi dào, công nghệ hiện đại và tầm nhìn xa. Chủ tịch nước nhấn mạnh khả năng hợp tác trong sản xuất hydro xanh và công nghệ lưu trữ năng lượng, những lĩnh vực có ý nghĩa quan trọng đối với tương lai năng lượng sạch toàn cầu.
Một điểm nhấn đáng chú ý trong phát biểu của Chủ tịch nước là yếu tố con người, nhất là lực lượng lao động Việt Nam tại khu vực Trung Đông. Chủ tịch nước đánh giá cao vai trò tích cực của cộng đồng hơn 30.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại Arab Saudi, Kuwait, Qatar, UAE… không chỉ đóng góp vào kinh tế sở tại mà còn là cầu nối vững chắc thúc đẩy quan hệ nhân dân giữa Việt Nam và các quốc gia trong khu vực. Chủ tịch nước bày tỏ mong muốn các nước Arab tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để lực lượng lao động này ổn định cuộc sống và phát triển lâu dài.
Bên cạnh hợp tác kinh tế và lao động, Chủ tịch nước kêu gọi hai bên tăng cường giao lưu văn hóa, giáo dục, nghệ thuật, đặc biệt chú trọng đến việc cấp học bổng và tạo điều kiện cho sinh viên Việt Nam học tập tiếng Arab cũng như tìm hiểu văn hóa các nước trong khu vực. Văn hóa, theo đó, không chỉ là cây cầu mềm gắn kết các dân tộc, mà còn là nền tảng quan trọng giúp phát triển mối quan hệ chiến lược một cách bền vững.
Kết thúc bài phát biểu chính sách tại trụ sở Liên đoàn Arab, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh rằng trong thế giới đầy biến động ngày nay, chủ nghĩa đa phương không chỉ là lựa chọn chiến lược, mà còn là phương thức sống còn để bảo vệ hòa bình, bảo đảm công lý và thúc đẩy phát triển bền vững toàn cầu. Trong tinh thần đó, Việt Nam và các quốc gia Arab với nền tảng của lịch sử, lòng tin và khát vọng phát triển – cần đẩy mạnh phối hợp hành động tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, như một cách để lan tỏa thông điệp về sự đoàn kết, hợp tác và trách nhiệm.
Chủ tịch nước khẳng định, trong bối cảnh quyền lực toàn cầu đang có xu hướng phân tán, các nước vừa và nhỏ cần hành động chủ động hơn để bảo vệ không gian phát triển của chính mình. Việc lên tiếng tại các tổ chức quốc tế không chỉ là quyền, mà còn là nghĩa vụ của những quốc gia đang phát triển trong việc cùng xây dựng một trật tự thế giới công bằng, nơi lợi ích chính đáng của mọi dân tộc, không phân biệt quy mô, tiềm lực hay vị trí địa chính trị đều được lắng nghe và tôn trọng.
Với tư cách là thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm của ASEAN, Việt Nam thể hiện sẵn sàng đóng vai trò cầu nối thúc đẩy hợp tác chiến lược giữa ASEAN và Liên đoàn Arab, hai khu vực năng động với tiềm năng hợp tác to lớn. Hợp tác không chỉ gói gọn trong lĩnh vực kinh tế, thương mại mà còn mở rộng sang những vấn đề toàn cầu như ứng phó với biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, chuyển đổi số và xây dựng cấu trúc quốc tế dựa trên luật lệ.
Thông điệp kết luận của Chủ tịch nước mang ý nghĩa lâu dài và định hướng chiến lược: trong một thế giới đang chuyển mình với tốc độ chưa từng có, chỉ bằng cách đoàn kết, đề cao luật pháp quốc tế và bảo vệ tiếng nói của những dân tộc từng bị gạt ra bên lề lịch sử, nhân loại mới có thể cùng nhau xây dựng một tương lai hòa bình, bao trùm và bền vững.
Thế Nguyễn