Ngày 31/7/2025, báo Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết của nhà báo Gudrun Giese với tiêu đề “Cuộc khủng hoảng vẫn tiếp diễn”, phản ánh bức tranh ảm đạm của nền kinh tế Đức khi tiếp tục rơi vào suy thoái. Bài viết cho thấy ngành công nghiệp ô tô, trụ cột kinh tế quốc gia đang chứng kiến mức giảm doanh số và lợi nhuận nghiêm trọng, đẩy hàng loạt nhà máy và doanh nghiệp vào tình trạng khó khăn. Hệ quả trực tiếp là người lao động phải đối mặt với nguy cơ mất việc làm, thu nhập giảm sút và áp lực kinh tế gia tăng, báo hiệu một giai đoạn đầy thử thách cho xã hội Đức.
Đức vẫn chìm trong suy thoái, và mặc dù đã công bố các khoản giảm thuế cho các tập đoàn, tâm trạng vẫn còn khá ảm đạm. Cục Thống kê Liên bang hôm thứ Tư báo cáo sản lượng kinh tế của Đức trong quý II tiếp tục giảm 0,1% so với ba tháng đầu năm. Theo những phát hiện sơ bộ, đầu tư vào thiết bị và xây dựng đã giảm so với quý I, trong khi chi tiêu cho cả tiêu dùng cá nhân và chính phủ đều tăng sau khi điều chỉnh theo lạm phát, tác động theo mùa và hiệu ứng lịch. So với cùng kỳ năm trước, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vẫn giữ nguyên mức trong quý II năm 2025, sau khi điều chỉnh theo lạm phát, theo Cục Thống kê Liên bang.
Ngành công nghiệp ô tô đang gặp khó khăn đặc biệt nghiêm trọng. Các công ty liên tiếp công bố báo cáo tài chính giữa niên độ những ngày này, cho thấy doanh số và lợi nhuận giảm mạnh. Tại Mercedes-Benz, lợi nhuận đã giảm hơn hai phần ba trong quý II. Nhà sản xuất ô tô này công bố lợi nhuận hợp nhất đã giảm 69% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 957 triệu euro trong giai đoạn này. Mercedes cho biết thêm, do thỏa thuận thuế quan giữa EU và Hoa Kỳ, lợi nhuận dự kiến sẽ thấp hơn so với thời điểm hiện tại của năm nay.
Tuy nhiên, tình hình đã bắt đầu suy giảm: Lợi nhuận giảm 55,8% trong nửa đầu năm 2025. Lợi nhuận của tập đoàn giảm từ 6,1 tỷ euro xuống còn khoảng 2,7 tỷ euro. Nguyên nhân là do thuế quan của Mỹ, doanh số bán hàng giảm – đặc biệt là tại Trung Quốc – và chi phí cho các chương trình cắt giảm chi phí. Trong “môi trường kinh doanh năng động” này, CEO Ola Källenius của Mercedes giải thích rằng đây vẫn là một kết quả tài chính khả quan.
Để “giải quyết” cuộc khủng hoảng, công ty đang áp dụng các biện pháp cắt giảm chi phí, mà theo một cách khá bất ngờ, chủ yếu sẽ ảnh hưởng đến người lao động. Mercedes-Benz dự kiến giảm chi phí 5 tỷ euro vào năm 2027, trong đó có việc cắt giảm hàng nghìn việc làm. Chi phí sản xuất và chi phí cố định sẽ giảm 10% so với hiện tại. Chi phí vật tư sẽ được tối ưu hóa. Tuy nhiên, trước tiên công ty phải huy động một khoản tiền đáng kể để chi trả trợ cấp thôi việc. 560 triệu euro đã được chi cho việc “tái cấu trúc” trong quý 2 năm 2025.
Một ngày trước đó, số liệu kinh doanh nửa đầu năm kém khả quan của nhà sản xuất ôtô Stellantis (Peugeot, Fiat/Chrysler, Opel) được công bố như sau: doanh số tiếp tục giảm 11 tỷ euro, xuống còn 74 tỷ euro so với năm ngoái vốn đã yếu. Bộ phận kinh doanh cốt lõi ghi nhận khoản lỗ 2,3 tỷ euro. Kinh doanh tại Bắc Mỹ đặc biệt suy giảm. Ở châu Âu, doanh số vẫn được giữ ở mức ổn định nhờ giá bán cao và trang bị đắt tiền, tuy nhiên doanh số xe tại thị trường nội địa lại sụt giảm.
Ở đây, công ty cũng đang dựa vào việc cắt giảm nhân sự và chuyển sản xuất sang các nước có mức lương thấp để giải quyết cuộc khủng hoảng doanh số tự gây ra, đặc biệt là đối với xe điện. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, Porsche, công ty con của Volkswagen, đã báo cáo lợi nhuận giảm 91% vào tuần trước. Công ty đã viện dẫn thuế quan của Mỹ và biên lợi nhuận giảm sút của xe điện là một trong những lý do, cùng nhiều lý do khác. Giờ đây, “những đợt cắt giảm đau đớn” sắp diễn ra: Giám đốc Tài chính Jochen Breckner có kế hoạch cắt giảm khoảng 3.900 việc làm vào năm 2029.
Từ những biến động tài chính sâu sắc trong ngành ô tô châu Âu có thể thấy rõ: cuộc khủng hoảng hiện tại không chỉ đơn thuần xuất phát từ yếu tố thị trường mà còn là hệ quả của các quyết sách mang tính chiến lược trong quá khứ, từ định hướng chuyển đổi sang xe điện đến sự phụ thuộc vào các thị trường chủ chốt như Trung Quốc hay Mỹ. Việc cắt giảm nhân sự, tái cấu trúc và chuyển dịch sản xuất sang các quốc gia có chi phí thấp tuy là giải pháp tạm thời, nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức lớn về năng lực cạnh tranh dài hạn, chất lượng sản phẩm và sự ổn định xã hội. Trong bối cảnh đó, chỉ những doanh nghiệp biết cân bằng giữa hiệu quả kinh doanh và trách nhiệm với người lao động mới có thể trụ vững và tái tạo được đà tăng trưởng bền vững.
Hồ Ngọc Thắng/nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/505120.wirtschaftsleistung-erneut-gesunken-die-krise-setzt-sich-fort.html