Chiều 21/6/2023, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cho ý kiến về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Ngô Trung Thành (đoàn Đắk Lắk) cho rằng, cần góp phần hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện khó khăn; đảm bảo đồng bào dân tộc thiểu số có đất ở, đất sản xuất theo Nghị quyết 18.
Đảm bảo có đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại Hội trường, đại biểu Ngô Trung Thành (đoàn Đắk Lắk) bày tỏ thống nhất với các ý kiến cho rằng việc sửa đổi Luật Đất đai lần này cần góp phần hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, có điều kiện khó khăn, đảm bảo đồng bào dân tộc thiểu số có đất ở, đất sản xuất theo Nghị quyết 18 về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”.
Đại biểu cho rằng, qua nghiên cứu dự thảo Luật và đối chiếu với Nghị quyết 18, Hiến pháp 2013 và yêu cầu thực tiễn cho thấy dự thảo Luật vẫn còn một số vấn đề lớn. Cụ thể, quy định của dự thảo Luật chưa toàn diện, chưa thể chế hóa đầy đủ nội dung Nghị quyết 18 về đối tượng, trong khi Nghị quyết 18 đề ra mục tiêu giải quyết cơ bản tồn tại, vướng mắc liên quan đến đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số nói chung. Tuy nhiên, dự thảo Luật chỉ tập trung giải quyết cho đồng bào dân tộc thiểu số thuộc địa bàn, điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, như vậy là hẹp hơn so với Nghị quyết 18.
Bên cạnh đó, Nghị quyết số 18 yêu cầu cần có chính sách ưu đãi về thuế nhưng dự thảo Luật chưa có quy định rõ nội dung này. Đại biểu cho rằng đất đai là một trong nội dung cơ bản quan trọng cần quyết định trong chính sách dân tộc. Vì vậy, việc dự thảo Luật để Thủ tướng Chính phủ quy định khung chính sách về hỗ trợ đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số là chưa hoàn toàn phù hợp. Theo đại biểu, vấn đề này phải thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của Quốc hội.
Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nàng Xô Vi (đoàn Kon Tum) cho rằng, dự án Luật cần quy định rõ về đảm bảo có đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Bên cạnh đó, cần có chính sách ưu tiên, chính sách tài chính đối với hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc tiểu số về đất đai. Trong đó, mở rộng đối tượng được cấp đất, sử dụng đất… Ngoài ra, đại biểu Nàng Xô Vi cho rằng, cần quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong việc đảm bảo đất cho người dân tộc thiểu số.
Nhằm thể chế hóa nội dung có chính sách phù hợp để ưu tiên giao đất cho đồng bào dân tộc thiếu đất sản xuất, chính sách tài chính về đất đai phù hợp với đối với hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Nàng Xô Vi đề nghị sửa đổi khoản 1, khoản 2, Điều 17 dự thảo Luật đối với trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số.
“Việc sửa đổi theo hướng mở rộng đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số ở địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn được Nhà nước bảo đảm về đất ở, đất sản xuất, sinh hoạt cộng đồng, đất sản xuất phù hợp với phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng”, đại biểu cho hay.
Quy định cụ thể về nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất
Cho ý kiến về dự thảo Luật, đại biểu Tao Văn Giót (đoàn Lai Châu) nêu rõ, Luật Đất đai giữ vai trò trung tâm trong hệ thống pháp luật về đất đai. Để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các luật liên quan và quy định ở Luật Đất đai là luật gốc. Các luật khác có liên quan đến đất đai phải thống nhất với Luật Đất đai để áp dụng thực hiện. Đối với các luật khác có liên quan nhưng không thống nhất với Luật Đất đai sẽ tiến hành điều chỉnh khi xem xét sửa đổi luật đó.
Về giá đất, đại biểu Tao Văn Giót cho rằng dự thảo Luật quy định còn rất chung như phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường, tuân thủ phương pháp trình tự thủ tục đất đai là phương pháp trình tự, thủ tục như thế nào hay căn cứ xác định giá đất, các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất là những yếu tố nào? Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần có những quy định cụ thể về các nguyên tắc căn cứ, phương pháp định giá đất đối với từng đoạn, từng loại đất còn lại ở những vấn đề có thể giao cho Chính phủ quy định chi tiết thì sẽ khả thi hơn.
Cho ý kiến về phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị cần phải làm rõ chính sách phù hợp với từng đối tượng, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, nhà đầu tư, quan trọng là nhà đầu tư và người dân nếu không đồng thuận thì sẽ khó thực hiện được dự án. Giá đất phải phù hợp trong từng thời điểm thu hồi đất, có lợi cho dân và cũng phải có lợi cho nhà đầu tư để thu hút dự án, tạo nguồn lực để phát triển kinh tế – xã hội.
Chy Lê/Trung tâm Nghiên cứu quyền con người vùng dân tộc và miền núi – HRC