Trong cuộc sống, nhu cầu đi lại, tham gia giao thông đã trở thành điều tất yếu, giống như “cơm ăn, áo mặc” hằng ngày của mỗi người. Chính vì thế, việc hiểu và tuân thủ các quy tắc an toàn giao thông không chỉ là trách nhiệm với bản thân mà còn với cộng đồng. Ở một khía cạnh khác của văn hoá giao thông, những hành động đẹp như nhường nhịn, giúp đỡ hay hỗ trợ nhau trên đường luôn là hình ảnh đáng trân trọng, góp phần lan tỏa tinh thần văn minh và nhân ái trong xã hội.
Xung quanh vấn đề văn hoá giao thông, có rất nhiều điều đáng để chia sẻ. Trước hết, để tham gia giao thông an toàn, mỗi người cần trang bị cho mình những kỹ năng cơ bản trong việc điều khiển phương tiện, cùng với đó là ý thức “tôn trọng, nhường nhịn, giúp đỡ nhau khi tham gia giao thông”.
“Tôn trọng” được thể hiện bằng việc chấp hành nghiêm chỉnh các quy định, luật lệ, như trẻ em không điều khiển mô tô, xe máy; người chưa đủ tuổi hoặc chưa có giấy phép lái xe (GPLX) không được điều khiển ô tô, mô tô… Ngoài ra, đó còn là việc tuân thủ hiệu lệnh của người điều khiển giao thông, chú ý quan sát và chấp hành đúng các biển báo trên đường.
Ở một khía cạnh khác của văn hoá giao thông, những hành động đẹp, như nhường đường, giúp đỡ, hỗ trợ nhau khi gặp khó khăn vẫn luôn là hình ảnh đáng quý, thể hiện tinh thần nhân ái và văn minh trong đời sống đô thị.
Dĩ nhiên, ai cũng mong muốn an toàn khi tham gia giao thông, nhưng vì nhiều nguyên nhân khác nhau, vẫn xảy ra những sự cố, va chạm, thậm chí là những hành vi vi phạm pháp luật, hành xử thiếu văn hoá. Chỉ cần lướt mạng xã hội, ta có thể dễ dàng bắt gặp những hình ảnh như vậy.
Song song đó, cũng có không ít hình ảnh tích cực, những tấm gương đẹp cần được lan tỏa và nhân rộng. Việc tôn vinh, cổ vũ những hành động văn minh sẽ góp phần xây dựng cộng đồng giao thông an toàn, có văn hoá — nơi mỗi người đều ý thức “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, cùng nhau tạo nên môi trường giao thông trật tự, văn minh và giàu tính nhân văn.
Thực tế cho thấy, những hành vi vi phạm giao thông hay những ứng xử thiếu văn hoá trên đường, đặc biệt sau các vụ va chạm, lại thường lan truyền rất nhanh trên mạng xã hội. Ở một khía cạnh nào đó, điều này cũng mang ý nghĩa tích cực: nhiều hình ảnh, clip ghi lại hành vi vi phạm đã giúp cơ quan chức năng vào cuộc, xác minh, xử lý nghiêm nhằm răn đe và phòng ngừa các trường hợp tương tự.
Tuy nhiên, cũng chính những hình ảnh đó đôi khi tạo ra tác động tâm lý không tốt, khiến người tham gia giao thông cảm thấy lo lắng, căng thẳng khi cầm lái. Trong bối cảnh ấy, việc lan toả những hình ảnh đẹp về văn hoá giao thông càng trở nên cần thiết. Những hành động nhỏ nhưng đầy nhân văn, như chấp hành luật, giúp đỡ người gặp khó khăn, hay đơn giản là nhường đường đúng lúc sẽ góp phần xây dựng thói quen tốt, hình thành nếp sống văn minh và cộng đồng giao thông an toàn, thân thiện hơn.
Điển hình như trong mùa mưa bão, khi gió giật mạnh, việc di chuyển qua cầu trở nên khó khăn và tiềm ẩn nguy hiểm cho người đi xe máy. Vậy mà đã có không ít tài xế lái xe tải, xe khách chủ động giảm tốc, “che gió” để hỗ trợ người đi xe máy vượt qua an toàn. Những hành động ấy, dù không ai yêu cầu hay quy định, lại xuất phát từ ý thức, tinh thần sẻ chia và trách nhiệm cộng đồng chính là những “điểm sáng” cần được lan tỏa trong văn hoá giao thông hôm nay.
Có thể nói, những hình ảnh đẹp trong văn hoá giao thông không chỉ dừng lại ở sự hào hiệp hay giúp đỡ nhau trên đường, mà còn thể hiện tinh thần chung tay xây dựng một cộng đồng giao thông văn minh và an toàn.
Văn hoá giao thông bắt đầu từ ý thức chấp hành pháp luật. Để tuân thủ tốt, trước hết mỗi người phải hiểu rõ các quy định, ý nghĩa của biển báo, đèn tín hiệu và hành vi đúng khi điều khiển phương tiện. Nhớ lại thời điểm đầu áp dụng Luật Giao thông đường bộ và Nghị định 168, chúng ta từng thấy nhiều hình ảnh đẹp: người dân dừng xe ngay ngắn chờ đèn đỏ, không lấn vạch; các phương tiện lưu thông trật tự, không lấn làn hay chuyển làn tuỳ tiện. Những hình ảnh “chuẩn mực” như vậy, khi được lan toả cùng với sự vào cuộc mạnh mẽ của lực lượng chức năng trong việc xử lý nghiêm vi phạm, đã góp phần thay đổi nhận thức và hành vi của nhiều người khi tham gia giao thông.
Tuy nhiên, bên cạnh những chuyển biến tích cực, vẫn còn không ít “điểm trừ” về văn hoá giao thông, điển hình là tình trạng lấn chiếm vỉa hè. Ai cũng biết vỉa hè dành cho người đi bộ, song ở nhiều tuyến phố, lối đi lại bị thu hẹp, buộc người dân phải đi dưới lòng đường, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Điều đó cho thấy, để hình thành môi trường giao thông văn minh, an toàn và thân thiện, cần sự tổng hợp của nhiều yếu tố: ý thức người dân, cơ sở hạ tầng, và các biện pháp quản lý, tuyên truyền đồng bộ.
Một yếu tố không thể thiếu là sự lan toả của những hình ảnh đẹp. Khi tham gia giao thông, đặc biệt ở vị trí người điều khiển phương tiện, việc tập trung quan sát là rất quan trọng, nhưng sự căng thẳng, mệt mỏi hoặc tâm lý tiêu cực đôi khi vẫn ảnh hưởng đến hành vi. Nếu trong môi trường ấy, mỗi ngày ta bắt gặp những hành động nhân văn, như nhường nhịn, hỗ trợ, giúp đỡ nhau trên đường sẽ tạo ra hiệu ứng tích cực, giúp người tham gia giao thông cảm thấy an tâm và nhẹ nhõm hơn.
Những hành động đẹp ấy, dù nhỏ, lại có sức lan toả lớn. Từ việc người đi bộ nhường đường cho xe ưu tiên, tài xế ô tô giảm tốc để người qua đường an toàn, hay người đi xe máy dừng lại giúp người khác nhặt hàng rơi, tất cả đều là minh chứng sống động cho tinh thần “văn hoá giao thông”. Ngay cả trong những tình huống kẹt xe, khi các phương tiện kiên nhẫn không lấn làn, hoặc hình ảnh chiến sĩ CSGT cùng người dân dọn bùn đất trên đường, cũng góp phần tô đẹp thêm bức tranh giao thông đầy nhân ái và trách nhiệm cộng đồng.
Bởi lẽ, xây dựng văn hoá giao thông không chỉ là câu chuyện của luật lệ, mà còn là câu chuyện của ý thức, sẻ chia và lòng nhân ái, những giá trị căn bản làm nên một xã hội văn minh.
Lan toả những hình ảnh đẹp trong văn hoá giao thông không chỉ góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, mà còn là cách vun đắp tinh thần gắn kết cộng đồng, đề cao sự tương thân tương ái trong đời sống. Khi mỗi người đều cư xử văn minh, tuân thủ luật lệ và sẵn lòng giúp đỡ người khác trên đường, chúng ta đang cùng nhau xây dựng nên một môi trường giao thông an toàn, một đô thị văn minh và một xã hội giàu tính nhân văn.
Dân Hùng