Theo Reuters, ngày 18/9/2025, cảnh sát Thái Lan đã dùng hơi cay và đạn cao su để trấn áp thường dân Campuchia tại khu vực biên giới tranh chấp. Chính quyền hai nước xác nhận đây là diễn biến leo thang nghiêm trọng nhất kể từ sau tuyên bố ngừng bắn nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài năm ngày và gây thương vong hồi tháng 7.
Theo chính quyền Campuchia, ít nhất 23 công dân nước này bị thương trong vụ việc, trong khi quân đội Thái Lan cho biết một số quan chức Thái cũng bị thương nhưng chưa xác định con số. Cuộc đụng độ diễn ra tại một khu định cư biên giới tranh chấp: Thái Lan khẳng định thuộc làng Ban Nong Ya Kaew, tỉnh Sa Kaeo, trong khi Campuchia cho rằng đó là làng Prey Chan, tỉnh Bantheay Meanchey.
Chính quyền Thái Lan đã dựng hàng rào dây thép gai tại khu vực này từ tháng trước, dẫn tới nhiều tuần biểu tình của thường dân hai bên biên giới. Tranh chấp lãnh thổ dọc tuyến biên giới đất liền dài 817 km, vốn được Pháp lập bản đồ từ năm 1907 khi Campuchia còn là thuộc địa – đã nhiều lần gây căng thẳng.
Hồi tháng 7, tình hình leo thang thành cuộc giao tranh ác liệt nhất giữa hai nước trong nhiều thập kỷ, khiến ít nhất 48 người thiệt mạng và hàng trăm nghìn người phải sơ tán. Giao tranh chỉ kết thúc sau lệnh ngừng bắn do Malaysia làm trung gian ngày 28/7, và biên giới phần lớn yên ổn từ đó cho tới nay.
Ngày 18/9, Bộ trưởng Thông tin Campuchia Neth Pheaktra cáo buộc quan chức Thái Lan xâm phạm biên giới và sử dụng “hơi cay, đạn cao su cùng các thiết bị gây nổ âm thanh” chống lại thường dân Campuchia. Thủ tướng Hun Manet đã gửi thư tới các nhà lãnh đạo thế giới, kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế và ASEAN nhằm ngăn chặn “các hành động đơn phương có nguy cơ leo thang căng thẳng và mở rộng xung đột” từ phía Thái Lan, theo tuyên bố của chính phủ Campuchia.
Trong khi đó, quân đội Thái Lan cho biết việc sử dụng vũ lực là nhằm đáp trả hành động khiêu khích của khoảng 200 người biểu tình Campuchia, những người đã tháo dỡ hàng rào phòng thủ, ném gậy gộc, đá và bắn ná cao su vào lực lượng Thái, gây thương tích. Cảnh sát chống bạo động được triển khai để ngăn chặn tình hình leo thang thành bạo loạn dân sự, theo Bộ Ngoại giao Mỹ.
Chính phủ Mỹ cho biết họ đang theo sát tình hình và kêu gọi cả Campuchia lẫn Thái Lan hạ nhiệt căng thẳng. Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đồng thời thúc giục hai bên nhanh chóng hoàn tất “điều khoản tham chiếu” để thành lập phái bộ quan sát viên dài hạn với sự tham gia của các quốc gia thành viên ASEAN ở cả hai phía biên giới.
Diễn biến mới nhất tại biên giới Thái Lan – Campuchia cho thấy những bất ổn lâu nay về tranh chấp lãnh thổ vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát thành xung đột nghiêm trọng. Trong bối cảnh cả hai bên gia tăng cáo buộc và triển khai lực lượng, vai trò trung gian của ASEAN và sự giám sát của cộng đồng quốc tế được coi là yếu tố then chốt nhằm ngăn chặn căng thẳng leo thang ngoài tầm kiểm soát. Sự ổn định tại khu vực này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới quan hệ song phương mà còn gắn liền với an ninh và hợp tác của toàn bộ Đông Nam Á.
Minh Anh