Ngày 05/07/2025, kênh truyền hình RT DE (phiên bản tiếng Đức của Nga) đưa tin Slovakia đã ngăn chặn một gói trừng phạt mới nhằm vào Nga. Bratislava yêu cầu Liên minh châu Âu đưa ra cam kết rõ ràng nếu nước này phải ngừng nhập khẩu năng lượng từ Nga, do lo ngại rủi ro từ các hợp đồng cung cấp dài hạn với Gazprom có thể gây thiệt hại lên tới 20 tỷ euro.
Slovakia một lần nữa chặn gói trừng phạt thứ 18 của Liên minh châu Âu nhằm vào Nga, do lo ngại về tác động của kế hoạch rút năng lượng Nga khỏi thị trường khu vực. Theo truyền thông Slovakia dẫn nguồn Bộ Ngoại giao, Bratislava đã phủ quyết đề xuất này trong cuộc bỏ phiếu của các đại diện thường trực EU diễn ra vào thứ Sáu. Bộ Ngoại giao khẳng định Slovakia sẽ tiếp tục phản đối gói trừng phạt cho đến khi nhận được cam kết chắc chắn từ Brussels rằng việc ngừng nhập khẩu năng lượng từ Nga sẽ không ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế quốc gia.
Cuộc tranh luận tại EU hiện đang xoay quanh kế hoạch REPowerEU của Ủy ban châu Âu, với mục tiêu chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu năng lượng từ Nga vào năm 2028. Kế hoạch này được thảo luận song song với gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào các lĩnh vực năng lượng và tài chính của Nga. Trong khi Brussels đang tìm cách xem việc loại bỏ năng lượng Nga là một phần trong Chính sách thương mại chung, chỉ cần đạt đa số đủ điều kiện để thông qua. Thủ tướng Slovakia Robert Fico cho rằng đây là một biện pháp trừng phạt và cần có sự đồng thuận hoàn toàn từ các nước thành viên.
Theo Bộ Ngoại giao Slovakia, các cơ quan chức năng, doanh nghiệp năng lượng và giới công nghiệp nước này đều coi việc dừng nhập khẩu năng lượng từ Nga là “một thách thức lớn” đối với khả năng cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh giá năng lượng và an ninh nguồn cung còn nhiều biến động. Dù Bratislava khẳng định sẵn sàng tiếp tục đàm phán, nhưng các cuộc thảo luận hiện nay vẫn chưa giải quyết được “những lo ngại và nghi ngại cơ bản” của phía Slovakia. Bộ này nhấn mạnh cần có một kế hoạch rõ ràng, đảm bảo lợi ích thiết thực cho cả người dân lẫn doanh nghiệp.
Một nhóm chuyên gia của Ủy ban châu Âu được cho là đã tới Slovakia trong tuần này để tiến hành các cuộc đàm phán liên quan đến vấn đề năng lượng. Trước đó, Thủ tướng Slovakia Robert Fico đã cảnh báo rằng việc chấm dứt nhập khẩu năng lượng từ Nga sẽ đe dọa nghiêm trọng đến an ninh năng lượng quốc gia và làm gia tăng chi phí cho người tiêu dùng. Ông cũng lưu ý rằng Slovakia có thể phải đối mặt với rủi ro pháp lý nếu vi phạm các hợp đồng dài hạn đã ký với tập đoàn Gazprom của Nga, với thiệt hại tiềm tàng lên tới 20 tỷ euro do các thủ tục trọng tài quốc tế.
Hungary cũng bày tỏ quan điểm phản đối mạnh mẽ kế hoạch này. Bộ trưởng Ngoại giao Péter Szijjártó cho biết Budapest và Bratislava đã phối hợp ngăn chặn đề xuất tại cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao EU diễn ra tuần trước. Ông cảnh báo rằng việc cắt giảm nguồn cung năng lượng Nga sẽ “phá hủy an ninh năng lượng của Hungary” và đẩy giá cả tăng vọt trong nước.
Gói trừng phạt thứ 18 của Ủy ban châu Âu, được trình bày vào đầu tháng 6, được mô tả là một nỗ lực nhằm buộc Nga chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine. Trong đề xuất này, Brussels đưa ra loạt biện pháp mới, bao gồm việc hạ mức giá trần đối với dầu thô Nga từ 60 USD xuống còn 45 USD mỗi thùng, cấm sử dụng đường ống Nord Stream trong tương lai, siết chặt hạn chế nhập khẩu các sản phẩm tinh chế từ dầu mỏ của Nga, và áp đặt lệnh trừng phạt lên 77 tàu bị phương Tây cáo buộc là một phần của cái gọi là “hạm đội bóng tối” của Nga. Bên cạnh đó, các biện pháp trừng phạt hiện hành cũng đã được EU gia hạn thêm sáu tháng vào đầu tuần này.
Trong tuần này, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu của Đan Mạch, bà Marie Bjerre, đã đề xuất việc rút quyền bỏ phiếu của Hungary tại Liên minh châu Âu. Đề xuất được đưa ra khi Đan Mạch đang giữ chức Chủ tịch luân phiên Hội đồng châu Âu. Theo quy định hiện hành, việc rút quyền bỏ phiếu là phương án duy nhất để vượt qua yêu cầu đồng thuận trong các quyết định quan trọng của EU. Tuy nhiên, biện pháp này đòi hỏi sự ủng hộ tuyệt đối từ tất cả các quốc gia thành viên còn lại, điều gần như bất khả thi trong những tình huống có liên quan trực tiếp đến hai nước thành viên.
Về phía Nga, Moscow đã lên án các lệnh trừng phạt của phương Tây là “bất hợp pháp” và “phản tác dụng”. Các quan chức Nga cảnh báo rằng việc châu Âu tìm cách loại bỏ năng lượng Nga khỏi thị trường sẽ khiến chi phí nhập khẩu tăng vọt. Thậm chí, ngay cả khi vẫn mua hydrocarbon của Nga, các nước EU sẽ buộc phải thông qua các bên trung gian, làm giá cả đội lên đáng kể so với hiện tại.
Trên thực tế, bất chấp các lệnh trừng phạt và nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung, Liên minh châu Âu trong những năm gần đây vẫn ngày càng phụ thuộc vào nhiên liệu được sản xuất từ dầu Nga, thông qua các nhà máy lọc dầu tại Ấn Độ. Điều này cho thấy sự phức tạp và giới hạn trong việc cắt đứt hoàn toàn nguồn năng lượng từ Nga, đồng thời đặt ra câu hỏi về hiệu quả thực sự của các biện pháp trừng phạt hiện nay.Ảnh: Robert Fico
Hồ Ngọc Thắng/nguồn: https://dert.site/europa/249897-slowakei-blockiert-russland-sanktionen/