Trong khi quân Nga tìm mọi cách để giành quyền kiểm soát Lysychansk và Severodonetsk, lực lượng Ukraine đang cố gắng cầm cự và chờ thêm vũ khí từ phương Tây.
Để di chuyển về thị trấn, vài binh sỹ Ukraine tăng tốc với tốc độ chóng mặt trên chiếc SUV. Họ rú ga, lách vào sân nhà dân, nhảy ra khỏi xe tìm chỗ ẩn nấp. “Nếu nhìn thấy chúng tôi, họ sẽ nổ súng”, Đại tá Yuriy Vashchuk nói.
Vashchuk cho biết “hiện không còn nơi nào an toàn trong thị trấn” nên cần phải nhanh chóng di chuyển nếu không muốn trở thành mục tiêu tấn công của pháo binh Nga.
Những ngày qua, Vashchuk ở quanh khu đất cao ở Lysychansk, thành phố bị chia cắt với Severodonetsk, nơi diễn ra cuộc giao tranh ác liệt nhất ở miền Đông Ukraine qua một con sông.
Trong xe, Vashchuk đặt sẵn một quả lựu đạn vào ngăn đựng cốc cạnh ghế lái. Hộp đạn lắc qua lắc lại trên bảng điều khiển mỗi khi anh lái xe.
Thành phố chết
Trên những ngọn đồi nhìn ra Severodonetsk, khói từ hàng chục đám cháy bốc lên. Con đường tiếp tế duy nhất ở phía tây rải rác các phương tiện bị trúng đạn của pháo binh Nga. Cứ vài phút, những quả đạn pháo lại bay ra tới tấp.
Lysychansk và Severodonetsk, vốn bị ngăn cách bởi sông Seversky Donets đang trở thành tâm điểm của trận chiến ở miền Đông Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gần đây gọi những nơi này là các thành phố chết. Hầu hết 100.000 dân thường Lysychansk và Severodonetsk đều đã rời đi trước chiến tranh.
Mục tiêu của Nga được làm rõ ngay từ đầu. Họ muốn giành quyền kiểm soát của các thành phố này để làm bàn đạp tiến công sang phía tây và nhắm vào Kramatorsk, nơi có bộ tư lệnh quân sự vùng Donbass của Ukraine. Trong khi đó, chiến lược của Ukraine vẫn chưa rõ ràng.
Trong những tuần gần đây, ông Zelensky phong phanh nói về việc rút lui khỏi Severodonetsk và các rủi ro lâu dài với động thái này. “Việc giành lại thị trấn này sẽ rất hao người tốn của”, ông Zelensky nhận định, nhấn mạnh việc giành lại Severodonetsk sẽ khiến Ukraine tổn thất nhiều thiết bị quân sự và quân đội. Khi được hỏi liệu các lực lượng của Ukraine có rút khỏi Severodonetsk hay không, ông Zelensky thừa nhận một cuộc phản công để giành lại thành phố này sẽ cần số lượng thiết bị quân sự và quân đội gấp 5 lần.
Nhưng tới đêm 8/6/2022, ông ta lại nhấn mạnh tầm quan trọng của thành phố này, coi cuộc chiến tại đây có ý nghĩa then chốt với toàn cục. “Xét theo nhiều phương diện, số phận của Donbass được quyết định ở đó”, nhà lãnh đạo Ukraine khẳng định.
Trên thực tế, các cuộc giao tranh ở các vùng đồng bằng tại miền đông Ukraine đang trở thành cuộc chạy đua giữa chiến thuật của Nga – tiến công chậm rãi giành lấy các mục tiêu và việc chuyển giao chậm chạp các vũ khí của phương Tây cho Ukraine.
Quân đội và chính phủ Ukraine hiện đã không còn giấu diếm các thách thức mà họ phải đối mặt ở miền Đông 3 tháng sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự.
Các bản cập nhật chiến sự gần đây bắt đầu xuất hiện các thất bại – dường như là một chiến thuật nhằm tạo thêm cảm giác cấp bách thúc giục phương Tây gửi thêm vũ khí hạng nặng.
Hiện tại, con đường tiếp tế duy nhất tới Severodonetsk cho lực lượng Ukraine là một cây cầu bị chặn một phần. Hai cây cầu khác trước đó bị phá hủy trong các cuộc giao tranh.
Trên đất liên, bờ phía tây là thành phố Lysychansk. Hai thành phố tạo thành một khu đô thị duy nhất chỉ cách nhau một con sông. Lysychansk được coi là vị trí dự phòng an toàn hơn cho các binh sỹ Ukraine chiến đấu trong khu vực.
Ở Lysychansk, cành cây bị chặt và các mảnh pháo nằm rải tác trên các con đường trong thành phố – nơi gần như không còn bóng người qua lại.
Đường dây điện bị đứt rủ xuống từ cột điện. Trên một con đường, một tên lửa chưa nổ của Nga nhô ra khỏi vỉa hè.
Bên kia sông, những con phố ở Severodonetsk có lúc yên lặng lạ thường, lúc thì ì xèo tiếng súng và tiếng pháo nổ. Hỏa lực từ các khẩu pháo cỡ lớn trên vang vọng khắp khu vực.
Mòn mỏi chờ vũ khí từ phương Tây
Cách vài km về phía tây, giao tranh xảy ra quanh các ngôi làng nhỏ khi nhánh quân Nga cố gắng cắt đường tiếp tế, bao vây hai thành phố và bẫy các chiến cơ của Ukraine. Hai bên nã pháo liên tục và Nga chiếm ưu thế.
Các con đường nông thôn trở thành con đường duy nhất của lính Ukraine, nhưng nó cũng dễ bị pháo binh Nga tấn công.
Tại một cánh đồng cách đường mét hôm 8/6/2022, một xe quân sự Ukraine bốc cháy, khói đen bốc lên nghi ngút.
“Họ đang cố gắng tạo thành một vòng tròn để bẫy tất cả binh lính bên trong và tiêu diệt họ”, Mariana Bezugla, Phó chủ nhiệm Ủy ban An ninh, Quốc phòng và Tình báo tại Quốc hội Ukraine cho hay.
Phía Ukraine không tiết lộ số quân điều động tới đây nhưng bà Bezugla cho biết hàng nghìn binh sỹ được triển khai trong vực có nguy cơ bị bao vây. Bà Bezugla sống ở khu vực tiền tuyến 2 tuần qua với nhiệm vụ giám sát các khoản viện trợ quân sự cho Ukraine.
Chính phủ Ba Lan gần đây cam kết sẽ gửi xe tăng và xe bọc thép cho Ukraine. Na Uy hứa hẹn cung cấp thêm xe pháo tự hành, phụ tùng, đạn dược. Hồi đầu tháng, Mỹ và Anh cũng đánh tiếng về các bệ phóng đa tên lửa tiên tiến, cơ động mà quân đội Ukraine khẳng định họ đang rất cần. Nhưng không rõ bao nhiêu trong số này đã tới những nơi cần thiết và số lượng có đáp ứng đủ nhu cầu hay không.
“Tôi không thể nói rằng tôi hài lòng với tiến độ và số lượng cung cấp vũ khí. Hoàn toàn không. Nhưng đồng thời, tôi vô cùng biết ơn các quốc gia đã hỗ trợ chúng tôi”, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov nói.
Bezugla nói bà cũng thấy cảm kích nhưng không hiểu vì sao sự giúp đỡ từ phương Tây không nhằm mục đích giúp Ukraine chiến thắng mà chỉ nhằm giúp Kiev đối phó và cầm cự. “Nó làm tôi lo lắng”, bà chia sẻ.
Ngoài cánh đồng lúa mì xanh mướt, dấu hiệu cho thấy Ukraine đang cần thêm viện trợ quân sự là mảnh vỡ của một khẩu lựu pháo M777.
Khí tài được Mỹ viện trợ trong những tuần trước này nổ tung thành nhiều mảnh sau khi lực lượng Ukraine thua trong một trận địa đạn pháo. Xác các mảnh vỡ nằm rải rác quanh các miệng hố là dấu tích mà các cuộc pháo kích để lại.
PV (nguồn New York Times)